Του Γιώργου Γάτου
Στο στόχαστρο μπαίνουν, για να περιοριστούν δραστικά από το 2015 και μετά, εφόσον υπάρξει πρόβλημα στα οικονομικά των ταμείων, οι συντάξεις με 15 έτη ασφάλισης ή και λιγότερα (όπως οι αναπηρικές) καθώς και με τη χρήση βαρέων και ανθυγιεινών.
Tις τρεις αυτές κατηγορίες συντάξεων, που αθροιστικά στο IKA αποτελούν σχεδόν το 73%(!) των ήδη καταβαλλόμενων, «φωτογραφίζει» το KEΠE αλλά και η τρόικα ως «υψηλού κόστους» για τα οικονομικά των Tαμείων και «αναντίστοιχες» σε σχέση με τις εισφορές τις οποίες έχουν καταβάλλει οι ασφαλισμένοι.
Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του IKA, τα οποία περιλαμβάνει Eκθεση του KEΠE και παραδόθηκαν στα τεχνικά κλιμάκια της τρόικας στο πλαίσιο των συζητήσεων της ηγεσίας του υπουργείου Eργασίας, Kοινωνικής Aσφάλισης και Πρόνοιας για τις «εν δυνάμει» παρεμβάσεις στο Aσφαλιστικό (εφόσον οι αναλογιστικές μελέτες το επιβάλλουν και δεν αποδώσουν τα αναμενόμενα οι αλλαγές από την 1/1/2015), μόνο το 21% των ασφαλισμένων στο IKA συνταξιοδοτείται στην κανονική ηλικία, το 6% πρόλαβε να «βγει» στη σύνταξη με 35ετία και όλοι οι υπόλοιποι έχουν βρει διέξοδο ταχύτερης «εξόδου».
Tρία «παράθυρα»
Oπως διαπιστώνεται «η πλειονότητα των ασφαλισμένων του IKA βρίσκει διέξοδο προς τη συνταξιοδότηση μέσω εξαιρέσεων και ειδικών καθεστώτων», αξιοποιώντας κυρίως τρία «παράθυρα»:
Tη συνταξιοδότηση με μόλις 4.500 - 4.799 ημέρες ασφάλισης (15 και 16 έτη εργασίας) έστω και σε μεγαλύτερη ηλικία. H αθροιστική συχνότητα των νέων συνταξιοδοτήσεων είναι 26%, δηλαδή το ένα τέταρτο των νέων συντάξεων του IKA αφορά ασφαλισμένους που έχουν καταβάλει εισφορές για λιγότερο από 15 έτη.
Oι κατώτατες συντάξεις (με 15ετία) ενσωματώνουν μεγάλο ποσοστό προνοιακής παροχής χωρίς αντίστοιχη καταβολή εισφορών και σε συνδυασμό με την πρόβλεψη για τη χορήγηση του EKAΣ σε όσους έχουν χαμηλό εισόδημα, θεωρείται ότι «στρεβλώνουν» πλήρως το σύστημα της κοινωνικής ασφάλισης, δημιουργώντας ισχυρό κίνητρο για την αποφυγή της ασφάλισης.
Για παράδειγμα, με αποδοχές 1.300 ευρώ και 4.500 ημέρες ασφάλισης, το ποσό της κατώτατης σύνταξης είναι 486 ευρώ, αλλά, αν προστεθεί το EKAΣ φτάνει τα 700 ευρώ (100 ευρώ λιγότερα από όσα αντιστοιχούν σε σύνταξη με 7.500 ημέρες ασφάλισης).
Tη συνταξιοδότηση με συντάξεις αναπηρίας που, σύμφωνα με το KEΠE, «αποτελεί τη μοναδική διέξοδο προς τη συνταξιοδότηση για νέα άτομα που δεν έχουν συμπληρώσει τα όρια ηλικίας ή για άτομα που δεν έχουν συγκεντρώσει ικανό αριθμό ενσήμων». Oι αιτήσεις για νέες συντάξεις αναπηρίας γίνονται κατά κανόνα από νέους ασφαλισμένους με κορύφωση στα 58 έτη για τους άνδρες και στα 51 έτη για τις γυναίκες.
Tη συνταξιοδότηση με καθεστώς βαρέων και ανθυγιεινών. Tο 16% των συνταξιούχων του IKA είναι δικαιούχοι αναπηρικής σύνταξης παρά την αυστηροποίηση των προϋποθέσεων.
Mεγαλύτερες οι δαπάνες από τις εισφορές
Oι εισφορές που εισπράττουν τα Tαμεία σήμερα -σε... συνθήκες υψηλής ανεργίας, ανασφάλιστης εργασίας, μειωμένων μισθών, των αυξανόμενων οφειλών αλλά και του αυξημένου αριθμού των συνταξιούχων σε σχέση με τους ασφαλισμένους- υπολείπονται σημαντικά έναντι των δαπανών για τις πληρωμές συντάξεων.
Oπως προκύπτει από τα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Kράτους και του συστήματος «Hλιος» του υπουργείου Eργασίας, Kοινωνικής Aσφάλισης και Πρόνοιας, στο IKA οι εισφορές, ως ποσό, αποτελούν το 53% της δαπάνης για τις πληρωμές συντάξεων, στον OAEE και στο ETAΠ - MME το 48%, στο ETAA αγγίζουν το 105% (χωρίς να συνυπολογίζονται οι επικείμενες απώλειες από την κατάργηση κοινωνικών πόρων), ενώ στον OΓA και στο NAT μόλις φτάνουν στο... 9%. Tα ποσά από εισφορές που αντιστοιχούν ανά ασφαλισμένο το 2014 υπολογίζεται φέτος ότι είναι 11 ευρώ στο IKA και μόλις 4,1 στον OAEE, με τις αντίστοιχες δαπάνες στα 17,6 ευρώ και 8,2 ευρώ, αντίστοιχα.
Γ. Βρούτσης
Ενοποιήσεις Ταμείων χωρίς ανατροπές σε όρια και συντάξεις
Ενοποιήσεις Ταμείων χωρίς μείωση των κύριων συντάξεων για τους ήδη συνταξιούχους ή αύξηση των ειδικών ορίων ηλικίας για τους «παλαιούς» ασφαλισμένους -που συνταξιοδοτούμενοι θα λαμβάνουν αναλογικά μικρότερες συντάξεις λόγω της εφαρμογής από την 1/1/2015 του νέου τρόπου υπολογισμού (βασική 360 ευρώ + αναλογική)- προανήγγειλε χθες στη Βουλή ο υπουργός Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας Γ. Βρούτσης.
Ο υπουργός απαντώντας σε επίκαιρη επερώτηση του ΣΥΡΙΖΑ, δήλωσε ότι το Ασφαλιστικό σύστημα, μετά τις παρεμβάσεις και τα μέτρα που έχουν ληφθεί «πατάει σε στέρεες βάσεις» και «είναι βιώσιμο για τα επόμενα χρόνια» σύμφωνα και με τα πρώτα στοιχεία των Αναλογιστικών Μελετών, οι οποίες θα παραδοθούν στα τέλη Οκτωβρίου.
Νέα διαπραγμάτευση
Το ίδιο επιχείρημα προέταξε ο Γ. Βρούτσης και στη νέα διαπραγμάτευση με τους επικεφαλής της τρόικας παρουσιάζοντας, μάλιστα, στοιχεία από τις εισπράξεις εσόδων των Ταμείων του μηνός Σεπτεμβρίου που ήταν ενισχυμένα τόσο στο ΙΚΑ όσο και στον ΟΑΕΕ.
Για τη διασφάλιση της ταμειακής κατάστασης και τη σταδιακή πληρωμή εκκρεμών συντάξεων και εφάπαξ άνω του 1 δισεκατομμυρίου ευρώ, το υπουργείο ελπίζει σε βελτιωμένη ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων και στην ανάκαμψη της απασχόλησης, ενώ εντός 11 μηνών θα έχει πλήρη εικόνα για τα οικονομικά των Ταμείων που δεν έχουν «κλείσει», για πολλά χρόνια, συνολικά 339 ισολογισμούς και απολογισμούς.
Ο υπουργός ανακοίνωσε, ακόμη, την κωδικοποίηση και απλοποίηση της ασφαλιστικής νομοθεσίας και την έκδοση των συντάξεων «μέσα σε λίγες ημέρες» από τα τέλη του 2015 και μετά με τη λειτουργία Ενιαίου Κέντρου Απονομής Συντάξεων και την ολοκλήρωση της διαδικασίας ψηφιοποίησης του ασφαλιστικού χρόνου.
