Σε πονοκέφαλο διαρκείας εξελίσσεται τελικά η υπόθεση με το φρέσκο γάλα αφού όπως γνωστοποίησε πριν από λίγο στη Βουλή και μάλιστα μπροστά στον υφυπουργό Ανάπτυξης, Αθανάσιο Σκορδά, ούτε ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, Νίκος Σηφουνάκης αναμένεται να ψηφίσει την επίμαχη διάταξη.
Διευρύνεται πλέον και άλλο το μέτωπο των «ανταρτών» που αντιδρούν για το γάλα τόσο μέσα στο ΠΑΣΟΚ όσο και στην ΝΔ.
Η παρέμβαση Σηφουνάκη έγινε την ώρα που ο κ. Σκορδάς μιλούσε σε «πηγαδάκι» με δημοσιογράφους. Βλέποντας τον υφυπουργό ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ του είπε:
«Εγώ πάντως να ξέρεις ότι δεν πρόκειται να ψηφίσω αυτή την διάταξη. Αυτή η διάταξη δεν πρόκειται να περάσει από τη Βουλή».
Στη συνέχεια μάλιστα έσπευσε να τονίσει ότι η ιδιαίτερη πατρίδα του-η Μυτιλήνη-έχει πάνω από 250.000 αιγοπρόβατα και σημείωσε ότι με την συγκεκριμένη διάταξη όλοι οι κτηνοτρόφοι της περιοχής του δεν θα μπορούν να πουλήσουν το προϊόν τους καθώς όχι μόνο η Μυτιλήνη, αλλά και όλη η Ελλάδα θα πλημμυρίσουν από εισαγόμενα γάλατα.
«Πυροσβεστική» παρέμβαση Βενιζέλου
Πριν από λίγο πάντως ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Ευάγγελος Βενιζέλος σε συνομιλία που είχε με δημοσιογράφους εμφανίστηκε καθησυχαστικός και επί της ουσίας άνοιξε το δρόμο για αλλαγές που θα ικανοποιήσουν και τους βουλευτές που αντιδρούν.
Προανήγγειλε βελτιώσεις, που όπως είπε θα γίνουν να κριθεί πως είναι απαραίτητο. "Δεν θα παίξουμε με τη σωτηρία της χώρας. Το γάλα είναι σοβαρό θέμα, ποιος θέλει να καταστρέψει την κτηνοτροφία της χώρας;", είπε και πρόσθεσε πως άμεσα θα υπάρξει διάλογος με τους άμεσα εμπλεκόμενους (γαλακτοπαραγωγούς και εταιρίες).
Υπουργείο Ανάπτυξης: Έχουμε το τρίτο ακριβότερο γάλα στην Ευρώπη
Την ίδια ώρα το υπουργείο Ανάπτυξης για να υπεραμυνθεί της διάταξης για το φρέσκο γάλα διένειμε ενημερωτικό σχετικά με το κόστος του συγκεκριμένου προϊόντος και παραθέτοντας στοιχεία από τα οποία προκύπτουν ότι έχουμε το τρίτο ακριβότερο γάλα στην Ευρώπη μετά την Ιταλία και την Κύπρο.
Διαβάστε τι λέει:
Παρά τη βαθιά οικονομική κρίση, η μέση τιμή του παστεριωμένου γάλακτος αυξήθηκε τα τελευταία χρόνια με σημαντικά υψηλότερο ρυθμό από ό,τι ο συνολικός δείκτης της κατηγορίας διατροφή. Από το 2009 μέχρι σήμερα, οι τιμές του γάλακτος κατέγραψαν σωρευτική αύξηση κατά +8,5%, ενώ οι τιμές της συνολικής κατηγορίας της διατροφής +4,9%. Για το 2013, οι τιμές του παστεριωμένου γάλακτος συνέχισαν να αυξάνονται (+3,5% την περίοδο Δεκ. 2012-Δεκ. 2013), τη στιγμή που η γενική κατηγορία της διατροφής παρουσίασε πτώση (-0,6%). Ακόμη χειρότερα, για το παστεριωμένο γάλα 5 ημερών, η μέση τιμή ενός λίτρου (πλήρες) αυξήθηκε από 1,12 ευρώ το 2009 σε 1,27 ευρώ το 2012 (αύξηση +13,4%).
Αυτό σημειώνεται σε ενημερωτικό σημείωμα του υπουργείου Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, υπό το πρίσμα της συμφωνίας με την τρόικα για το "φρέσκο" γάλα, και στο οποίο αναφέρονται αναλυτικά στοιχεία σχετικά με το κόστος του συγκεκριμένου προϊόντος και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα χαρακτηριστικά του υφιστάμενου πλαισίου είναι η ακριβή τιμή, η πόλωση της αγοράς και οι λιγότερες επιλογές για τον καταναλωτή, ενώ ταυτόχρονα το σημερινό πλαίσιο δεν δίνει κίνητρα για εκσυγχρονισμό στην παραγωγή και ακυρώνει το συγκριτικό πλεονέκτημα της τοπικής παραγωγής, επομένως οι αγελαδοτρόφοι μειώνονται.
Το υπουργείο, στο ενημερωτικό αυτό σημείωμα, το οποίο σύμφωνα με πληροφορίες θα το στείλει και στους βουλευτές, υπογραμμίζει τρία οφέλη από τη συμφωνία με την τρόικα:
- Η προωθούμενη λύση θα δώσει περισσότερες επιλογές στον καταναλωτή, ομαλοποιώντας την αγορά και οδηγώντας σε αποκλιμάκωση των τιμών. Το γάλα είναι είδος πρώτης ανάγκης, και ιδιαίτερα σε εποχή κρίσης δεν μπορεί να γίνεται ανεκτό να έχουμε το τρίτο ακριβότερο γάλα σε όλη την Ευρώπη. Η εναρμόνιση με την πρακτική όλων των άλλων ευρωπαϊκών χωρών που έχουν φθηνότερο γάλα από εμάς θα οδηγήσει προς αυτή την κατεύθυνση.
- Με την καθιέρωση του γάλακτος ημέρας -παρά τις αντιρρήσεις της τρόικας ως προς αυτό- στηρίζεται ουσιαστικά η ελληνική αγελαδοτροφία και οι τοπικές γαλακτοβιομηχανίες, καθώς αποκτούν ένα συγκριτικό πλεονέκτημα για την τοπική αγορά.
- Με την καθιέρωση του ελληνικού σήματος από την πλευρά της κυβέρνησης μπαίνει μια σφραγίδα εμπιστοσύνης ως προς το ελληνικό γάλα και την προέλευσή του και προωθείται με αποτελεσματικότερο τρόπο η κατανάλωσή του από τους καταναλωτές που επιλέγουν ελληνικά προϊόντα.
Τα στοιχεία
Αναλυτικά, στο σχετικό ενημερωτικό έγγραφο του υπουργείου, προκειμένου να σχηματίσει δική του γνώμη ο καταναλωτής γιατί το παστεριωμένο γάλα πωλείται ακριβότερα μόνο στην Ιταλία και στην Κύπρο, υπογραμμίζονται τα εξής:
- Το σημερινό καθεστώς λειτουργίας της αγοράς γάλακτος επιβαρύνει κατά 25% όλο το κύκλωμα μεταποίησης, διανομής, λιανεμπορίου και κατανάλωσης γάλακτος. Η ανάγκη διανομής καθημερινά σε πολλά μικρά σημεία της επικράτειας και μάλιστα σε μικρό χρονικό περιθώριο, σε συνδυασμό με το κόστος των επιστροφών και την απουσία εναλλακτικών δικτύων διανομής κάνουν επιτακτική την ανάγκη μεταρρυθμίσεων.
- Το γάλα που διακινείται στην ελληνική αγορά είναι παστεριωμένο. Το σχετικό ελληνικό νομοθετικό πλαίσιο προβλέπει μόνο δυνητικά την αναφορά «φρέσκο». Επίσης, κατά την ευρωπαϊκή νομοθεσία, ο ισχυρισμός «φρέσκο» δεν συνιστά ισχυρισμό υγείας ή διατροφής.
- Είναι χαρακτηριστικό ότι σε κανένα άλλο τρόφιμο ζωικής προέλευσης (π.χ. κρέας, ψάρι) δεν προκύπτει από τη νομοθεσία η ημερομηνία λήξης, αλλά ορίζεται με ευθύνη του παραγωγού ανάλογα με την επεξεργασία που έχει υποστεί το κάθε προϊόν. Το ίδιο ισχύει σε όλη την Ευρώπη και για το γάλα. Επομένως δεν τίθεται θέμα δημόσιας υγείας.
- Η διάκριση ανάμεσα στο παστεριωμένο γάλα και στο γάλα «υψηλής παστερίωσης μακράς διαρκείας» -που ισχύει μόνο στην Ελλάδα και σε καμία άλλη χώρα της Ευρώπης- οδηγεί σε μια τεχνητή «πόλωση» της αγοράς. Εφόσον το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για το γάλα είναι είτε η μακρά διάρκεια είτε ο τεχνητός προσδιορισμός «φρέσκο», η παραγωγή τείνει να κινείται μόνο στα δύο αυτά άκρα, χωρίς ενδιάμεσες επιλογές. Ως γνωστόν, περισσότερες επιλογές σημαίνει αύξηση του ανταγωνισμού και μείωση τιμών.
- Το γάλα που αγοράζει ο Έλληνας καταναλωτής από τα ψυγεία είναι είτε διάρκειας 5 ημερών, είτε 40 και πάνω. Οι ενδιάμεσες επιλογές είναι ελάχιστες. Συγκεκριμένα, στην αγορά σήμερα δεν υπάρχει κανένα προϊόν με διάρκεια ζωής από 5 έως 15 ημέρες, και μόνο 6 προϊόντα με διάρκεια ζωής από 15 έως 40 ημέρες. Αντίθετα, εντοπίζονται 17 προϊόντα στην κατηγορία των 5 ημερών και 17 προϊόντα πάνω από τις 40 ημέρες. Αυτό εξηγεί το φαινόμενο του τεχνητού διαχωρισμού.
- Οι καταναλωτές προτιμούν όλο και περισσότερο το υψηλής παστερίωσης, μακράς διαρκείας γάλα, ακριβώς λόγω της μεγαλύτερης διάρκειας ζωής. Ειδικά σήμερα, με τις συνθήκες που δημιουργεί η κρίση, είναι περισσότερο διατεθειμένοι να αγοράσουν γάλα μακρύτερης διάρκειας, το οποίο θα καταναλώσουν, αντί για γάλα μικρότερης διάρκειας, που ενδεχομένως θα πετάξουν μετά την ημερομηνία λήξης.
- Πρέπει να γίνει σαφές ότι το γάλα υψηλής παστερίωσης, μακράς διαρκείας δεν μπορεί να συγκρίνεται με το γάλα χαμηλής παστερίωσης, αφού πρόκειται για άλλο προϊόν, με άλλη διαδικασία παστερίωσης, άλλη συσκευασία, άλλα logistics και άλλο δίκτυο διάθεσης. Η αλήθεια παραμένει ότι με δύο ουσιαστικά είδη γάλακτος, η αγορά παραμένει πολωμένη, οι επιλογές του καταναλωτή περιορισμένες και η θέση του αδύναμη.
- Παρά τις υποτιθέμενες προστατευτικές ρυθμίσεις, η εγχώρια παραγωγή αγελαδινού γάλακτος την τελευταία πενταετία συρρικνώνεται, ενώ η εθνική ποσόστωση ανεβαίνει: Από περίπου 700.000 τόνους με ποσόστωση 837.000 τόνους προ 5 ετών, φέτος πέσαμε σε περίπου 600.000 τόνους με ποσόστωση 871.000.
- Ο αριθμός των αγελαδοτρόφων που πριν πέντε χρόνια υπερέβαινε τις 5.000, σήμερα, μόλις φθάνει τις 3.500.
- Το αυστηρό όριο των 5 ημερών δεν επιτρέπει στις μικρές μονάδες να πουλήσουν στις τοπικές κοινωνίες, γιατί με το ισχύον καθεστώς των 5 ημερών εξαφανίζεται το συγκριτικό πλεονέκτημα τους, αφού εξομοιώνονται όλοι σε γάλα 5 ημερών.
- Επιπλέον, το όριο 5 ημερών δεν επιτρέπει σε μικρές μονάδες παραγωγών- κτηνοτρόφων, να προωθήσουν το προϊόν τους στην αγορά της Αθήνας και της νησιώτικης Ελλάδας. Πρόκειται για ένα πλαίσιο που τους επιβάλλει είτε να πωλούν αποκλειστικά το προϊόν τους στις λίγες μεγάλες βιομηχανικές μονάδες παραγωγής γάλακτος, είτε να κλείνουν και να αποχωρούν από την αγορά γάλακτος.
- Είναι σαφές ότι το σημερινό πλαίσιο λειτουργίας συνέβαλε στην παρακμιακή πορεία της ελληνικής κτηνοτροφίας και της αγοράς γάλακτος.
- Η ψευδαίσθηση προστασίας για τους αγελαδοτρόφους μάλλον τους παγίδευσε και δεν οδηγήθηκαν σε εκσυγχρονισμό στην παραγωγή και τη διακίνηση της παραγωγής τους.
Σχετικά με την πρόταση της ελληνικής κυβέρνησης που συμφωνήθηκε με την τρόικα, το υπουργείο Ανάπτυξης αναφέρει τα εξής:
- Εναρμονιζόμαστε με την κοινή πρακτική όλων σχεδόν των χωρών της Ευρώπης. Δίνεται η δυνατότητα στο σύνολο των εγχώριων συνεταιριστικών και ιδιωτικών μονάδων παραγωγής γάλακτος να αυτοδεσμεύονται για τη διάρκεια ζωής τού παραγόμενου προϊόντος γάλακτος, με βάση τη χρησιμοποιούμενη σε κάθε μονάδα τεχνολογία και μέθοδο παστερίωσης και με την αυτονόητη προϋπόθεση ότι πληρούν όλους τους κανόνες υγιεινής και ασφάλειας που έχει θέσει ο νόμος. Έτσι θα έχουμε παστεριωμένο γάλα όχι μόνο 5 αλλά και περισσότερων ημερών, προσφέροντας στους καταναλωτές περισσότερες επιλογές.
- Θεσπίζεται ειδική κατηγορία παστεριωμένου γάλακτος ημέρας, το οποίο συλλέγεται και συσκευάζεται εντός 24 ωρών, με διάρκεια ζωής συνολικά 2 ημερών. Με τον τρόπο αυτό, δίνεται η δυνατότητα σε τοπικούς παραγωγούς και συνεταιρισμούς να πωλούν απευθείας φρέσκο γάλα σε καταναλωτές της περιοχής. Ανάλογη πρακτική εφαρμόζεται ήδη σε επαρχιακή πόλη της Ελλάδος, όπου ο τοπικός συνεταιρισμός έχει εγκαταστήσει μηχανές αυτόματης πώλησης γάλακτος νέας τεχνολογίας. Έτσι οι μικροί τοπικοί παραγωγοί αποκτούν τη δυνατότητα να διαφοροποιηθούν ανταγωνιστικά και να ισχυροποιήσουν τη θέση τους, έναντι των μεγάλων βιομηχανικών μονάδων.
- Εισάγουμε το ελληνικό σήμα ώστε να στηρίξουμε την ελληνική παραγωγή.
