Του Γιώργου Καραμπελιά
Στα πρώτα χρόνια της σαρωτικής κρίσης, που άρχισε το 2009, με άδηλο τέλος –σήμερα, τέλη του 2012–, μπροστά στην πανθομολογούμενη ανικανότητα και διαφθορά των οικονομικών και πολιτικών ελίτ, ο ελληνικός λαός αναζήτησε, προς στιγμήν, τη σωτηρία στη λεγόμενη «πνευματική ηγεσία».
Βρέθηκε, όμως, μπροστά στην «προδοσία των διανοουμένων» και την πλήρη εξάντληση των πνευματικών ρευμάτων που σφράγισαν τη μεταπολιτευτική περίοδο.
Πρόκειται για ένα φαινόμενο παγκοσμίων διαστάσεων, χαρακτηριστικό πάντως για τον δυτικό κόσμο. Οι διανοούμενοι, άλλοτε «συνείδηση» των λαών τους (Ζολά ή Ντοστογιέφσκι, Τόμας Μαν ή Ζαν Πωλ Σαρτρ, Γκράμσι ή Καμύ), πρωτοπόροι στα νέα πολιτιστικά και πολιτικά ρεύματα, αντίπαλοι ή τουλάχιστον επικριτικοί προς την εξουσία –αρχίζοντας από την παράδοση του Βολταίρου και δημιουργώντας το πρότυπο του επαναστάτη διανοούμενου με τον Ροβεσπιέρο ή τον Σαιν Ζυστ–, σήμερα έχουν σιγήσει.
Οι προβεβλημένοι διανοούμενοι έχουν μεταβληθεί σε θεράποντες της εξουσίας, σε αστέρες των τηλεοπτικών μέσων και σε φορείς της κυβερνητικής πολιτικής των χωρών τους.
Επειδή στον χώρο μας συναντώνται και συγκρούονται ο ανατολικός και δυτικός άνεμος, χωρίς εμείς να έχουμε τη δυνατότητα του δημιουργικού μετασχηματισμού τους σε ένα νέο πρόταγμα –όπως κάναμε στις ευτυχέστερες στιγμές της ιστορίας μας–, κινδυνεύουμε να μεταβληθούμε σε ένα απλό συνοριακό σταθμό μεταξύ των δύο κόσμων και να εξαφανιστούμε ως ιδιαίτερο υποκείμενο και ως αυτόνομος πολιτισμός.