Η ενίσχυση της Χρυσής Αυγής στη χώρα μας, πέραν των βαθύτερων και ουσιαστικότερων αιτιών της ανόδου του φασισμού σε συνθήκες οικονομικής κρίσης και εξαθλίωσης στις καπιταλιστικές κοινωνίες, έχει και μια επιπλέον αιτία που στη φάση που βρισκόμαστε παίζει καθοριστικό ρόλο. Η επιπλέον αυτή αιτία είναι η ερμηνεία που δίνουν για την κρίση οι πολιτικές δυνάμεις Νέα Δημοκρατία, ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜΑΡ, Ανεξάρτητοι Έλληνες και ΣΥΡΙΖΑ, τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και φυσικά και η ίδια η Χρυσή Αυγή.
Όλες αυτές οι πολιτικές δυνάμεις ερμηνεύουν την κρίση αποδίδοντάς την στη διαφθορά και τη σπατάλη, στο «όλοι μαζί τα φάγαμε», στο μεγάλο και σπάταλο κράτος, στο ότι καταναλώναμε πάνω από τις δυνάμεις μας, στο χρέος του κράτους, στους λαθρομετανάστες που μας παίρνουν τις δουλειές και απειλούν την ασφάλειά μας, στην ανικανότητα, την ανεπάρκεια και τη διαφθορά των πολιτικών και το πελατειακό κράτος, στον παρασιτικό καπιταλισμό που υποτίθεται ευδοκίμησε στη χώρα μας, στο νεοφιλελευθερισμό και την κυριαρχία των αγορών έναντι της πολιτικής και στην έλλειψη σχεδίου για την ανάπτυξη της χώρας. Υπάρχει επιπλέον και μια πολύ πρωτότυπη ερμηνεία της κρίσης, που προβάλλεται κυρίως από τον ΣΥΡΙΖΑ, όχι βέβαια ως αυτόνομη ερμηνεία, πως για την κρίση φταίει το μνημόνιο. Η κάθε πολιτική δύναμη έχει ενδεχομένως ένα διαφορετικό μίγμα ερμηνείας της κρίσης προβάλλοντας κάποιους από τους υποτιθέμενους παράγοντες της κρίσης περισσότερο ή λιγότερο, αλλά κοινός τους παρονομαστής είναι πως αποδίδουν την κρίση σε όλους αυτούς τους παράγοντες μην αναγνωρίζοντας την κρίση ως καπιταλιστική κρίση.
Οι πολιτικές αυτές δυνάμεις πέραν της ερμηνείας που δίνουν στην κρίση επεκτείνονται φυσικά και σε απαντήσεις για την αντιμετώπισή της.
Συγκεκριμένα ισχυρίζονται πως η αντιμετώπιση της κρίσης είναι θέμα πολιτικής βούλησης και ορθής πολιτικής και πως μια κυβέρνηση με τη δύναμη που θα της δώσει η ψήφος του λαού μπορεί όχι μόνο να αντιμετωπίσει τα προβλήματα, αλλά και να βάλει τη χώρα σε τροχιά ανάπτυξης. Όσο παραπλανητικές είναι οι ερμηνείες που δίνουν, τόσο άστοχες είναι και οι απαντήσεις τους.
Οι ερμηνείες αυτές της κρίσης είναι απατηλές. Όλα αυτά που λένε είναι σωστά. Διαφθορά και σπατάλη υπήρχε και φυσικά υπάρχει και τώρα και θα υπάρχει και στο μέλλον. Για παράδειγμα η «επένδυση» στη Χαλκιδική είναι η διαφθορά του σήμερα και να μη σώσει να είναι και του αύριο! Η λίστα Λαγκάρντ είναι επίσης διαφθορά του σήμερα. Αυτά τα δύο παραδείγματα είναι από τα φανερά, γιατί τα κρυφά θα τα μάθουμε κάποια χρόνια αργότερα, όπως μαθαίνουμε τώρα αυτά που έγιναν στον παρελθόν.
Μετανάστες ήρθαν πολλοί και έρχονται κι άλλοι και αν επιτεθούν και στο Ιράν θα έρθουν ακόμα περισσότεροι. Θα πρέπει να βάλουμε φρουρούς στα σύνορα να πυροβολούν αδιακρίτως; Το χρέος του κράτους έφτασε σε δυσθεώρητα ύψη, αλλά ακόμα και τώρα δανειζόμαστε και το ζητούμενο για πολλούς είναι να τα καταφέρουμε να βγούμε στις αγορές όσο πιο γρήγορα γίνεται για να συνεχίζουν να μας δανείζουν πάλι απρόσκοπτα, όπως προ κρίσης. Πελατειακό κράτος δημιούργησαν και το συντηρούν ακόμα.
Πρόσφατο παράδειγμα αυτά που έγιναν με το σχέδιο «Αθηνά» και τους «τοπικούς παράγοντες», που υπήρξε φροντίδα να εξυπηρετηθούν δεόντως.
Λαμόγια δεν έλειψαν και ούτε πρόκειται φυσικά να λείψουν ποτέ.
Παρανομίες πάντα υπάρχουν ακόμα και όταν υπάρχει η θανατική ποινή. Ο λεγόμενος νεοφιλελευθερισμός κυριάρχησε και ακόμα κυριαρχεί και θα κυριαρχεί, γιατί δεν είναι παρέκκλιση, αλλά ο γνωστός σε όλους καπιταλισμός στο στάδιο ανάπτυξης που βρίσκεται τώρα. Σχέδιο για την ανάπτυξη της χώρας δεν υπήρξε και ούτε πρόκειται φυσικά να υπάρξει, πώς να υπάρξει άλλωστε στον καπιταλισμό, όπου η ανάπτυξη είναι υπόθεση των καπιταλιστών που φροντίζουν αποκλειστικά για τη δική τους ανάπτυξη και τα δικά της κέρδη επενδύοντας εκεί όπου θα βγάλουν περισσότερα, πατατάκια, γαριδάκια, αυτοκίνητα, πορνογραφία, καθρεφτάκια για ιθαγενείς, όπου τέλος πάντων τα καταφέρει ο καθένας καλύτερα.
Όλα αυτά που περιγράφουν λοιπόν είναι σωστά, αλλά η μεγάλη τους απάτη είναι πως όλα αυτά τα φαινόμενα, που υπήρχαν, υπάρχουν και θα υπάρχουν πάντα στον καπιταλισμό, τα χρησιμοποιούν εντελώς αυθαίρετα για να ερμηνεύσουν την κρίση. Αν μπορούσαν να αποδείξουν πως η κρίση οφείλεται σε όλα αυτά, δεν θα το αποδείκνυαν για να πειστούμε όλοι; Αντί για αποδείξεις και αναλύσεις καταφεύγουν στην περιπτωσιολογική παρουσίαση τέτοιων φαινομένων και σε επικοινωνιακά παιχνίδια από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, όπως η ταύτιση του χρέους και των προβλημάτων του κράτους με τη συνολική οικονομία. Είναι φανερό λοιπόν πως κάτι θέλουν να μην καταλάβουμε, πως η κρίση που σαρώνει όλες τις αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες είναι καπιταλιστική κρίση και οφείλεται στην υπερσυσσώρευση κεφαλαίων που δεν μπορούν να αναπαραχθούν. Η ανεργία, η συσσώρευση πλούτου, τα αμύθητα ποσά που δανείστηκαν σε κράτη και ιδιώτες είναι μερικά μόνο από τα βασικά στοιχεία που αποδεικνύουν του λόγου το αληθές.
Η κρίση λοιπόν εφόσον είναι καπιταλιστική είναι αδύνατο να αντιμετωπιστεί στα πλαίσια του ίδιου του καπιταλισμού και ξεπερνιέται μόνο με την καταστροφή των κεφαλαίων που δεν μπορούν να αναπαραχθούν, δηλαδή με την εξαθλίωση των εργαζομένων μέσω της ανεργίας και των χαμηλών μισθών, με το κλείσιμο επιχειρήσεων, κατά προτίμηση βεβαίως των μικρών, με την απώλεια της αξίας των περιουσιών και των ακινήτων, με τη μη επιστροφή των δανεικών και με πόλεμο.
Με τέτοιες ερμηνείες που δίνουν για την κρίση αυτές οι πολιτικές δυνάμεις, η αντιμετώπισή της φαίνεται μεν να είναι μια δύσκολη υπόθεση, αλλά δεν είναι αδύνατη, γιατί ξέρουμε υποτίθεται τι ακριβώς πρέπει να γίνει και μπορούμε να εκτιμήσουμε πως όλα αυτά που πρέπει να γίνουν, μπορούν να γίνουν. Δεν πρέπει παρά να καταπολεμηθεί η διαφθορά και η σπατάλη, να διώξουμε τους μετανάστες, να καταπολεμήσουμε την τεμπελιά μας, που έχουμε κακομάθει, να καταπολεμήσουμε τους αεριτζήδες και κρατικοδίαιτους καπιταλιστές, να ενισχύσουμε την υγιή επιχειρηματικότητα, να περιορίσουμε το κράτος και ταυτόχρονα να αναλάβει το κράτος και η πολιτική ηγεσία το μεγάλο έργο της ανόρθωσης και της ανάπτυξης της χώρας. Όσα από αυτά μπορούν να γίνουν, όπως για παράδειγμα η καταπολέμηση της σπατάλης, δεν έχουν καμιά σχέση με την ίδια την κρίση παρά με κάποιο ας πούμε νοικοκύρεμα του κράτους. Όσα πάλι μπορεί να συσχετιστούν με την κρίση, δεν μπορούν να γίνουν, όπως για παράδειγμα η ανάπτυξη!
Το ερώτημα λοιπόν που προκύπτει με βάση τις ερμηνείες και τις προτάσεις για την αντιμετώπιση της κρίσης από τις πολιτικές δυνάμεις της Νέας Δημοκρατίας, του ΠΑΣΟΚ, της ΔΗΜΑΡ, των Ανεξάρτητων Ελλήνων, του ΣΥΡΙΖΑ και της Χρυσής Αυγής είναι, ποια πολιτική δύναμη μπορεί να τα κάνει όλα αυτά και να επαναφέρει την τάξη σ’ αυτό το χάος; Μήπως χρειάζεται μια πολιτική δύναμη που πέρα από τη γνώση του τι πρέπει να γίνει, όλα δηλαδή αυτά που λένε όλα αυτά τα κόμματα μαζί, θα πρέπει να έχει δώσει την εντύπωση πως διαθέτει την πυγμή, τον αυταρχισμό και τη θέληση όχι απλά να τα προωθήσει, αλλά να τα επιβάλει ακόμα και με τη βία αν χρειαστεί, που εννοείται πως θα χρειαστεί, γιατί «με το καλό» θα γίνεται όλο και περισσότερο φανερό πως δεν γίνεται τίποτα; Πού καταλήγουν λοιπόν οι ερμηνείες και οι προτάσεις τους; Δεν καταλήγουν σε κάτι σαν τη Χρυσή Αυγή; Ποιος θα τα βάλει με τη διαφθορά και τη σπατάλη για να ικανοποιήσει τους «αγανακτισμένους», που με βάση αυτά που ακούν στην τηλεόραση λένε πως θέλουν να μπουν με ένα καλάζνικοφ στη Βουλή για να θερίσουν τους τριακόσιους γιατί τα έφαγαν; Οι διεφθαρμένοι και αυτοί που τα σπατάλησαν ή αυτοί που διακηρύσσουν πως θα τους καθίσουν όλους αυτούς στο σκαμνί; Ποιος θα διώξει τους ξένους; Αυτοί που τους δέχτηκαν και τους ανέχονται ή αυτοί που έμπρακτα αποδεικνύουν κάθε μέρα πως είναι αποφασισμένοι να τους διώξουν; Ποιος θα τα βάλει με τη ίδια μας τη νοοτροπία να εξασφαλίσουμε μια θέση στο δημόσιο για να μη δουλεύουμε; Αυτοί που μας προσέλαβαν, αλλά τώρα θέλουν να μας διώξουν ή αυτοί που ισχυρίζονται πως θέλουν πρωτίστως ένα ισχυρό Κράτος; Ποιος θα τιμωρήσει τους ενόχους; Οι ίδιοι οι ένοχοι θα τιμωρήσουν τον εαυτό τους ή αυτοί που εμφανίζονται ως άσπιλοι και αμόλυντοι από τέτοιου είδους διαφθορά; Ποιος θα αντιμετωπίσει τον παρασιτικό καπιταλισμό και τα «λαμόγια»; Αυτοί που τον εξέθρεψαν στο όνομα της ανάπτυξης και διατηρούν τις διασυνδέσεις μαζί του; Μήπως θα τον αντιμετωπίσει η λεγόμενη «αριστερά», που είναι κι αυτή συνένοχη γιατί κατάφερε και επέβαλε εν μέσω καπιταλισμού καθεστώς «Σοβιετίας», ή οι διώκτες του κομμουνισμού; Ποιος θα τα βάλει με τις επιπτώσεις του «νεοφιλελευθερισμού», της κυριαρχίας της αγοράς και τους «διεθνείς τοκογλύφους»; Οι «νεοφιλελεύθεροι», οι «ευρωλιγούρηδες» και οι της παγκοσμιοποίησης ή μια δύναμη που υποτίθεται πως το κύριο μέλημά της και ο βασικός λόγος ύπαρξής της είναι η ισχυροποίηση του Έθνους των Ελλήνων;
Τέτοιες ερμηνείες δίνουν στην κρίση, τέτοιες πολιτικές δυνάμεις θα ενισχυθούν για να την αντιμετωπίσουν. Οι εξαθλιωμένοι, οι άνεργοι και η συντριπτική πλειοψηφία του λαού που θα απειλείται με εξαθλίωση δεν θα ενδιαφερθεί ούτε για τη δημοκρατία, ούτε για την ελευθερία, ούτε για το σύνταγμα, ούτε για τη νομιμότητα που τους εξαθλιώνει. Αν καταφέρουν τα κόμματα αυτά και πείσουν το λαό πως γι αυτή την κατάσταση φταίνε όλα αυτά που του λένε πως φταίνε και πως η κρίση θα αντιμετωπιστεί με τον τρόπο που του προτείνουν δεν αποκλείεται να δούμε πολύ μεγαλύτερη άνοδο της Χρυσής Αυγής. Όμως η άνοδος και η επικράτηση των φασιστικών κομμάτων σε συνθήκες κρίσης του καπιταλισμού είναι η απόδειξη πως η καπιταλιστική κρίση βαίνει με γοργό ρυθμό προς τη φυσιολογική της κατάληξη, τη δραστική καταστροφή των υπερσυσσωρευμένων κεφαλαίων, τον πόλεμο. Την καπιταλιστική κρίση και μάλιστα μια κρίση με τέτοια έκταση και τέτοιο βάθος μπορεί να την αντιμετωπίσει ο λαός μόνο αν πάρει ο ίδιος την υπόθεση στα χέρια του.
Προκόπης Κωφός
Τμήμα Χημείας ΑΠΘ
