Ο ύπνος είναι μια κρίσιμη φυσιολογική διαδικασία για την ευεξία σας. Στην πραγματικότητα, όλο και περισσότεροι επαγγελματίες επαναλαμβάνουν τη σημασία της φροντίδας της ανάπαυσης και της προώθησης τρόπων ζωής που την προστατεύουν. Πρέπει επίσης να βεβαιωθείτε ότι η ξεκούρασή σας είναι καλής ποιότητας. Για αυτό, πρέπει να γνωρίζετε τι είναι η αρχιτεκτονική του ύπνου και ποιοι παράγοντες μπορούν να την αλλάξουν.
Η σημασία αυτής της πτυχής έγκειται στο γεγονός ότι ο ύπνος δεν είναι ο ίδιος ανά πάσα στιγμή, αλλά περνά από διάφορες φάσεις. Κάθε ένα από αυτά εκπληρώνει συγκεκριμένες λειτουργίες που πρέπει να πραγματοποιηθούν εάν θέλετε το σώμα σας να λειτουργεί σωστά.
Στην πραγματικότητα, όταν αλλάζει η αρχιτεκτονική του ύπνου, επηρεάζεται η ποιότητα της ανάπαυσης και μπορεί να στερηθείς από τον εαυτό σου τις άκρως απαραίτητες διαδικασίες
Αρχιτεκτονική ύπνου
Η αρχιτεκτονική του ύπνου αναφέρεται στη βασική δομική οργάνωση του ύπνου. Περιλαμβάνει επίσης τις διάφορες φάσεις και τα χαρακτηριστικά καθεμιάς από αυτές . Πράγματι, ο ύπνος δεν μπορεί απλώς να θεωρηθεί ως μια μοναδική και ομοιογενής κατάσταση που είναι διαφορετική από την εγρήγορση. Πρέπει να προσέχουμε τη μορφή του και το πώς είναι δομημένο κάθε στιγμή.
Σε έναν υγιή ενήλικα, ο ύπνος οργανώνεται σε κύκλους περίπου 90-120 λεπτών που αποτελούνται από διαφορετικές φάσεις. Κάθε πλήρης κύκλος περιλαμβάνει τα ακόλουθα:
- Φάση 1. Αυτό είναι ένα στάδιο υπνηλία που χαρακτηρίζεται από την παρουσία εγκεφαλικών κυμάτων θήτα. Αρχίζετε να νιώθετε υπνηλία, αλλά εξακολουθείτε να είστε σε θέση να αντιλαμβάνεστε τα περισσότερα περιβαλλοντικά ερεθίσματα.
- Φάση 2. Σε αυτό το στάδιο, η εγκεφαλική σας δραστηριότητα επιβραδύνεται , οι καρδιακοί και αναπνευστικοί σας ρυθμοί μειώνονται και ο μυϊκός σας τόνος μειώνεται. Στο επίπεδο του εγκεφάλου, τα κύματα δέλτα υπάρχουν σε μικρές ποσότητες.
- Φάση 3. Μέχρι αυτή τη στιγμή, ο ύπνος έχει γίνει βαθύτερος και είστε λιγότερο ικανοί να αντιλαμβάνεστε ερεθίσματα από το περιβάλλον . Αυτό το στάδιο κυριαρχείται από κύματα δέλτα και διαρκεί μερικά λεπτά.
- Φάση 4. Σε αυτή τη φάση, μπαίνεις σε μια κατάσταση βαθιάς χαλάρωσης. Τόσο η αρτηριακή πίεση όσο και ο καρδιακός σας ρυθμός παραμένουν χαμηλά. Δεν υπάρχει μυϊκός τόνος και, επειδή ο ύπνος σας είναι βαθύς, είναι δύσκολο να ξυπνήσετε αυτή τη στιγμή. Είναι μια κρίσιμη φάση όσον αφορά την αποκατάσταση της ανάπαυσης.
- ύπνος REM . Στα προηγούμενα στάδια κυριαρχεί ο μη REM ύπνος. Αυτό διαφέρει από το τελευταίο στάδιο, γνωστό ως ύπνος REM. Σε αυτή τη φάση, ο εγκέφαλός σας είναι εξαιρετικά ενεργός και εμφανίζονται οι χαρακτηριστικές γρήγορες κινήσεις των ματιών. Είναι και η ώρα που ονειρεύεσαι. Λόγω του γεγονότος ότι είναι η τελική φάση, είναι σύνηθες να αντιμετωπίζετε μικρές μικρο-αφυπνίσεις στο τέλος της.
Παράγοντες που επηρεάζουν την αρχιτεκτονική του ύπνου
Κάθε στιγμή ύπνου έχει τα δικά της χαρακτηριστικά και ιδιαιτερότητες και όλα αυτά είναι απαραίτητα . Αυτός είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους είναι τόσο σημαντικό να συνεχίζεται ο ύπνος. Στην πραγματικότητα, για βέλτιστη υγεία, πρέπει να ολοκληρωθούν όλοι οι κύκλοι.
Εάν η αρχιτεκτονική του ύπνου σας αλλάξει, οι διαδικασίες βιολογικής και ψυχολογικής ανάκτησης και αποκατάστασης που λαμβάνουν χώρα ενώ ξεκουράζεστε δεν συμβαίνουν σωστά, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει την ποιότητα της ζωής σας.
Λοιπόν, ποιοι παράγοντες μπορούν να αλλάξουν την αρχιτεκτονική του ύπνου;
Ηλικία
Η ηλικία είναι ο κύριος παράγοντας , καθώς η αρχιτεκτονική του ύπνου ποικίλλει σημαντικά κατά τη διάρκεια της ζωής . Από τη μία πλευρά, είναι γνωστό ότι τα μωρά έχουν κύκλους ύπνου περίπου 50 λεπτών που αποτελούνται μόνο από δύο φάσεις: ύπνο REM και αργό ύπνο. Τα νεογέννητα περνούν περισσότερο χρόνο στον ύπνο REM.
Από την άλλη πλευρά, έχει παρατηρηθεί ότι, καθώς μεγαλώνουμε, η ποσότητα του ύπνου βραδέων κυμάτων ακολουθεί μια μη γραμμική εξέλιξη. Φτάνει στο μέγιστο αποκορύφωμά του στην εφηβεία. Από εκείνη τη στιγμή αρχίζει να μειώνεται, όντας εξαιρετικά σπάνιος στους ηλικιωμένους.
Αυτές οι διαφορές στην αρχιτεκτονική του ύπνου που εμφανίζονται με την ηλικία είναι φυσικές και όχι παθολογικές. Ωστόσο, υποδηλώνουν πώς αλλάζουν οι ανάγκες σας με την πάροδο του χρόνου και πώς η δομή του ύπνου σας προσαρμόζεται σε αυτές. Για παράδειγμα, το γεγονός ότι τα μωρά περνούν περισσότερο χρόνο στη φάση REM τους επιτρέπει να ενοποιήσουν τον τεράστιο όγκο πληροφοριών και νέας μάθησης που αποκτούν από το περιβάλλον τους. Πράγματι, κατά τη φάση REM συμβαίνει αυτή η διαδικασία.
Το περιβάλλον σας
Το περιβάλλον σας μπορεί επίσης να βλάψει την ποιότητα του ύπνου σας και να αλλάξει τη δομή του. Για παράδειγμα, ο περιβαλλοντικός θόρυβος, η έκθεση στο φως τη νύχτα και οι διακοπές που προκαλούνται από άλλα άτομα μπορεί να σας οδηγήσουν σε κατακερματισμένο ύπνο που δεν είναι ιδιαίτερα ξεκούραστος.
Για παράδειγμα, η ΔΕΠΥ φαίνεται να έχει ως αποτέλεσμα υψηλότερο ποσοστό αλλαγών σταδίου ύπνου και χαμηλότερη αποτελεσματικότητα ύπνου σε σύγκριση με άτομα χωρίς τη διαταραχή. Ομοίως, οι πάσχοντες από διπολική διαταραχή φαίνεται να παρουσιάζουν αυξημένη δραστηριότητα REM.
Ναρκωτικά και ουσίες
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ορισμένες ουσίες μπορούν να έχουν επίδραση στην αρχιτεκτονική του ύπνου.
Για παράδειγμα, οι εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης έχουν συσχετιστεί με πιθανή κατασταλτική επίδραση στον ύπνο REM. Ενώ η μεθυλφαινιδάτη που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της ΔΕΠΥ φαίνεται να αυξάνει τον λανθάνοντα ύπνο. Ομοίως, η χρήση ναρκωτικών επηρεάζει την αρχιτεκτονική του ύπνου , τόσο κατά τις περιόδους χρήσης όσο και κατά τη διάρκεια της απόσυρσης.
Η φροντίδα της αρχιτεκτονικής του ύπνου σας είναι μια υγιής συνήθεια
Εν ολίγοις, υπάρχουν αρκετοί παράγοντες που μπορούν να αλλάξουν τη δομή ή τη μορφή του ύπνου και να έχουν αρνητικό αντίκτυπο . Επιπλέον, ο κακής ποιότητας ύπνος έχει συνδεθεί με υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας, ευερεθιστότητα, προβλήματα συγκέντρωσης και μειωμένη συναισθηματική και σωματική ευεξία. Για το λόγο αυτό, είναι σημαντικό να προσέχετε την ποιότητα της ξεκούρασής σας και όχι μόνο τον αριθμό των ωρών που κοιμάστε.
