Ένα εγκαταλελειμμένο περιβάλλον, που ούτε οι φιλότιμες προσπάθειες των καθαριστών του κτιρίου καταφέρνουν να το καμουφλάρουν. Τα συνθήματα και τα tags στους τοίχους έρχονται απλά να υπογραμμίσουν τις φθορές και τις ξηλωμένες οροφές, δημιουργώντας εύλογα την απορία: πώς να είναι άραγε η ζωή των φοιτητών στα δίκλινα και μονόκλινα δωμάτια τους;
Το 2022 οι φοιτητικές εστίες της Πανεπιστημιούπολης υπήρξαν ορμητήριο και καταφύγιο συμμορίας που μεταξύ άλλων είχε εγκαθιδρύσει καθεστώς τρόμου για φοιτητές και εργαζόμενους. Τον Σεπτέμβριο του 2022 και τον Μάιο του 2023 αστυνομικές επιχειρήσεις οδήγησαν στην εξάρθρωση της συμμορίας, αλλά και των φιλόδοξων διαδόχων τους. Ταυτόχρονα, οι συνθήκες διαβίωσης των φοιτητών ήρθαν στο επίκεντρο, καθώς οι εικόνες των παρατημένων υποδομών δύσκολα μπορούσαν να μείνουν ασχολίαστες.
Στο ισόγειο συναντάμε τον Γιώργο, φοιτητή στο 3ο έτος του τμήματος Ψυχολογίας. Αρχικά μας είπε πως μένει στην εστία εδώ και έναν μήνα, όταν όμως γνωριστήκαμε λίγο καλύτερα εξομολογήθηκε πως στην πραγματικότητα είναι κάτοικος της Α’ Φ.Ε.Π.Α. εδώ και δύο χρόνια. «Αν και πληρούσα τα κριτήρια άργησαν πάρα πολύ να εγκριθούν τα χαρτιά μου. Μέσα από γνωστούς έμαθα πως υπάρχει ένα δωμάτιο που ο ιδιοκτήτης του δεν το χρησιμοποιεί πλέον». Οπως εξιστορεί ο Γιώργος ήρθε σ’ επαφή μαζί του και κανόνισε να υπενοικιάσει το δωμάτιό του για 100 ευρώ τον μήνα.
Κοινό μυστικό
Μιλώντας στη συνέχεια και με άλλους φοιτητές αντιλαμβανόμαστε ότι η πρακτική της υπενοικίασης αποτελεί κοινό μυστικό της κοινότητας, αν και το να μπορέσει εντέλει κάποιος να βρει ένα κενό δωμάτιο δεν είναι τόσο εύκολο όσο ακούγεται. Ο 20χρονος Μιχάλης τον 1,5 χρόνο που περίμενε για να λάβει το πολυπόθητο κλειδί του δωματίου του, φιλοξενήθηκε σε φίλους και σε συγγενείς του. «Ακόμα και να έβρισκα κάποιον που να ήθελε να μου νοικιάσει το δωμάτιό του δεν θα το έκανα. Αφενός θα φοβόμουν γιατί σε περίπτωση ελέγχου θα μ’ έδιωχναν για πάντα. Αφετέρου δεν είχα τα χρήματα. Πιστεύω όμως πως θα έπρεπε να υπάρχει κάποια μέριμνα από την πλευρά του Πανεπιστημίου γι’ αυτό το μεταβατικό στάδιο. Οι σχολές στην πλειονότητά τους απαιτούν τέσσερα χρόνια φοίτησης. Το να περιμένει κανείς σχεδόν δύο χρόνια για να μπει στην εστία είναι προβληματικό».
Ο Μιχάλης αρχικά κληρώθηκε να μένει σε δίκλινο, είχε δηλαδή συγκάτοικο. «Δεν είχα ιδιαίτερες σχέσεις μαζί του και προκειμένου να κοινωνικοποιηθώ άρχισα να πηγαίνω στις προβολές που κάνει η κινηματογραφική ομάδα κάθε Κυριακή. Εκεί έκανα τους πρώτους μου φίλους στην εστία. Με το δωμάτιο ήμουν σχετικά ευχαριστημένος, μέχρι που κάποια μέρα είδαμε στο δωμάτιο αρουραίους. Το είπαμε στους φύλακες, αλλά προσπάθησαν να υποτιμήσουν το γεγονός. Φτάσαμε το θέμα μέχρι την Πρυτανεία και τότε αποφάσισαν να μας αλλάξουν δωμάτιο. Ο συγκάτοικος μου αποφοίτησε και πλέον μένω σε μονόκλινο, που είναι και η καλύτερη περίπτωση».
Οπως μας εξηγούν οι φοιτητές, όλα τα δωμάτια έχουν δικό τους μπάνιο. Οι πιο τυχεροί έχουν και μπαλκόνι, οπότε μπορούν να απλώνουν τα ρούχα τους. Υπάρχουν 3 – 4 κοινόχρηστα πλυντήρια (που συνήθως όπως μας λένε λειτουργούν τα 2 – 3 εξ αυτών), δεν υπάρχει όμως κοινόχρηστη κουζίνα. Η πλειονότητα τρώει στη Λέσχη που είναι στο ισόγειο του κτιρίου. Για την ποιότητα του φαγητού οι γνώμες διίστανται, εκεί όμως που όλοι τους συμφωνούν είναι το ζήτημα του κλιματισμού «το καλοκαίρι ήταν φρικτό, έφτασε μέσα Ιουλίου για να λειτουργήσει η ψύξη. Ευτυχώς τον χειμώνα είναι καλύτερα, ειδικά φέτος άνοιξαν εγκαίρως τη θέρμανση» Η Χαρά μένει στο Γ’ κτήριο και όπως μάς λέει το κλίμα εκεί είναι πιο «οικογενειακό», καθώς ο αριθμός των φοιτητών είναι μόλις 150. «Το Α’ κτίριο είναι μεγαλύτερο, φιλοξενεί περίπου 600 άτομα, οπότε ο καθένας μπορεί να χαθεί μέσα στο πλήθος».
Στο ισόγειο του κτιρίου υπάρχει η ρεσεψιόν, κατά την είσοδό μας όμως κανείς δεν μας ρωτάει το παραμικρό. Οι φοιτητές επιβεβαιώνουν πως δεν γίνεται κανένας έλεγχος στο ποιος μπαίνει στην εστία. «Η εστία δεν είναι το πιο ασφαλές μέρος που υπάρχει, σε καμία περίπτωση. Εχω φοβηθεί πολλές φορές», μάς λέει ο Μιχάλης, ο οποίος άθελα του έχει γίνει μάρτυρας διακίνησης ναρκωτικών. Σύμφωνα με τους φοιτητές τα πιο εκτεθειμένα δωμάτια είναι αυτά του ισογείου. Ο Γιώργος χαρακτηριστικά αναφέρει πως κάθε φορά που ξεκλειδώνει την πόρτα του δωματίου κάνει την ευχή να μην βρει κάποιον ανεπιθύμητο επισκέπτη στο εσωτερικό του. «Υπάρχει βία μέσα στις εστίες, όπως και περιστατικά κλοπών. Μέχρι και οι ντελιβεράδες μας παρακαλούν να βγούμε έξω γιατί στο παρελθόν τους κλέψανε, είτε το φαγητό είτε τα μετρητά που είχαν πάνω τους. Οι φύλακες σίγουρα γνωρίζουν το τι συμβαίνει, φοβούνται όμως να επέμβουν».
Η Αννα, που εργάζεται ως φύλακας στο κτίριο Α’ επιβεβαιώνει πως έχουν υπάρξει περιστατικά ανομίας και βίας, σημειώνει όμως πως δεν πρόκειται για κάποιο καινούργιο φαινόμενο. «Νομίζω πως τα τελευταία χρόνια η κατάσταση έχει κάπως ηρεμήσει», σχολιάζει, αποφεύγοντας όμως να πει περισσότερα. Η Χαρά με τη σειρά της σχολιάζει την αναπόφευκτη αντίφαση που δημιουργείται, καθώς όπως λέει θα ήθελε να υπάρχει μια χρυσή τομή: «δεν θέλουμε να καταλυθεί η ιδιωτικότητα των επισκεπτών μας. Δεν είμαστε φιλοξενούμενοι στην εστία, εδώ είναι το σπίτι μας και είναι δικαίωμα μας να φιλοξενούμε όποιον θέλουμε. Ωστόσο, πρέπει να νιώθουμε και ασφαλείς. Πριν λίγους μήνες στο κτίριο Α’ κυκλοφορούσε ένας επιδειξίας. Εχω νιώσει πολλές φορές πως είμαι εκτεθειμένη ή εύκολος στόχος επειδή μένω στην εστία». Ο Μιχάλης επισημαίνει πως τη μια φορά που τον επισκέφτηκαν οι γονείς του τους παραβίασαν το αυτοκίνητο που είχαν αφήσει στο parking.
Οπως αναφέρουν οι φοιτητές του Α’ κτιρίου, η παρουσία αστυνομικών στον εξωτερικό χώρο δεν είναι σπάνιο φαινόμενο, όπως άλλωστε και η ρίψη δακρυγόνων. «Οι φοιτητές βάζουν φωτιά στους κάδους, οι αστυνομικοί ρίχνουν δακρυγόνα, και εμείς είμαστε οι… παράπλευρες απώλειες». Ο Γιώργος αναφέρει πως παρόμοια περιστατικά σημειώνονται 3 με 4 φορές τον χρόνο. Σύμφωνα με πηγές της Αστυνομίας συνήθως αυτά τα επεισόδια γίνονται σε συνάρτηση με κάποιο άλλο συμβάν, όπως για παράδειγμα οι φοιτητικές πορείες. Παράλληλα, οι ίδιες πηγές σημειώνουν πως οι συλλήψεις εγκληματικών οργανώσεων και συμμοριών που έχουν γίνει τα τελευταία δυο χρόνια πυροδοτήθηκαν από καταγγελίες των ίδιων των φοιτητών, που είχαν καταλήξει να ζουν σε καθεστώς τρόμου. Αυτά τα τηλεφωνήματα έχουν πλέον μειωθεί, υπογραμμίζουν οι αστυνομικοί.
«Τον πρώτο μου χρόνο περνούσα περισσότερες ώρες στην εστία. Δημιούργησα δυνατές φιλίες, ανθρώπους στους οποίος ξέρω πως μπορώ να βασιστώ. Πλέον όμως έχω και ευρύτερη κοινωνική ζωή, οπότε έχω μειώσει τον χρόνο που είμαι στο δωμάτιό μου». Παρόμοια είναι τα αισθήματα του Μιχάλη, που ταυτόχρονα με τις σπουδές τους εργάζεται. Οσο όμως και αν προσπαθεί να γεμίσει τη μέρα του με δραστηριότητες εκτός εστίας, ομολογεί πως δεν ανυπομονεί για τη στιγμή που θα παραδώσει το κλειδί του. «Οι εποχές είναι δύσκολες. Θα μείνω μέχρι να πάρω πτυχίο. Δεν μ’ ενοχλεί πραγματικά, όπως και να το κάνουμε αυτό είναι το σπίτι μου».
