Στην Κίνα, η κυβέρνηση αρνείται να υποστηρίξει την κατανάλωση. Αντ’ αυτού, έχει επανειλημμένα στραφεί στον κτηματαγορά και τις εξαγωγές για την ανάπτυξη, σωρεύοντας απώλειες στις κρατικές επιχειρήσεις.
Στις ΗΠΑ αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα στην κτηματαγορά, υπερτιμημένα σπίτια και υπερτιμημένες ισοτιμίες. Τα συνταξιοδοτικά ταμεία είναι υπερβολικά εκτεθειμένα, παρά τις τρεις συνεχόμενες φούσκες στην αγορά μετοχών.
Αλλά είναι αυτό το βασικό πρόβλημα;
Μάλλον όχι. Το βασικό πρόβλημα παντού είναι ένα ανεπαρκές σύστημα νομίσματος που προωθεί τις φούσκες ως μέσο ανάπτυξης. Το βασικό πρόβλημα εξαπλώνεται με διαφορετικό τρόπο σε διάφορες χώρες.
Η Κίνα έχει τεράστιες φούσκες στην αγορά ακινήτων. Οι ΗΠΑ είναι αντιμέτωπες με τεράστια δημοσιονομικά ελλείμματα και πολλαπλές φούσκες, ενώ εξακολουθούν να προσπαθούν να είναι η ηγέτιδα δύναμη του κόσμου. Αυτά επιδεινώνουν μοιραία τη θέση του δολαρίου. Στην ΕΕ, η Γερμανία και η Βόρεια Ευρώπη καθορίζουν, κατά κύριο λόγο, τι συμβαίνει σε ζητήματα πυρήνα εις βάρος της περιφέρειας.
Η ΕΕ έχει ένα επιπλέον πρόβλημα: τη Συνθήκη του Μάαστριχτ, την ΟΝΕ και τους κανονισμούς της ΕΕ, που καθιστούν σχεδόν αδύνατη την επιδιόρθωση οτιδήποτε χωρίς την ομόφωνη συναίνεση όλων των εμπλεκόμενων χωρών. Οι κεντρικές τράπεζες παντού ευθύνονται για την προώθηση φούσκων και κατάρρευσης με αυξανόμενη ένταση.
Το βασικό πρόβλημα
Το βασικό πρόβλημα είναι το εξής: δυστυχώς, η παγκόσμια οικονομία καταδυναστεύεται από έναν συνδυασμό ανεπαρκούς νομισματικών πολιτικών εκ μέρους των κεντρικών τραπεζών και ανεπαρκών οικονομικών πολιτικών, που εκδηλώνονται με διαφορετικό τρόπο σε διάφορες χώρες.
Αλλά κάθε χώρα έχει κάτι κοινό: “κάποια στιγμή κάποιος θα πρέπει να απορροφήσει τις απώλειες”. Το ότι βρισκόμαστε σε τέτοια δυσκολία για την αναπόφευκτη αυτή αλήθεια δεν είναι το πρόβλημα. Είναι ένα σύμπτωμα του βασικού υποκείμενου προβλήματος, των ανεπαρκών νομισμάτων παντού.
Στο προσκήνιο ιαπωνοποίηση και νομισματική κρίση
Ένα θεμελιώδες πλεονέκτημα του καπιταλισμού είναι ότι προσφέρει τη δυνατότητα επιτυχίας και αποτυχίας. Δεν έχουμε καπιταλισμό όταν οι κεντρικές τράπεζες και οι κυβερνήσεις επεμβαίνουν για να αποτρέψουν απώλειες.
Παρ’ όλα αυτά, οι απώλειες και οι στρεβλώσεις συνεχίζουν να αυξάνονται ή να καλύπτονται με έξοδα των φορολογούμενων. Η ιαπωνοποίηση της παγκόσμιας οικονομίας είναι κυρίως αποτέλεσμα, περισσότερο στην Ιαπωνία και την ΕΕ, παρά στις ΗΠΑ. Η ιαπωνοποίηση της Κίνας συμβαίνει τώρα.
(Η «ιαπωνοποίηση» είναι ο όρος που χρησιμοποιούν οι οικονομολόγοι για να περιγράψουν την σχεδόν 30ετή μάχη της χώρας κατά του αποπληθωρισμού και της αναιμικής ανάπτυξης, που χαρακτηρίστηκε από έκτακτα, αλλά αναποτελεσματικά μέτρα νομισματικής τόνωσης τα οποία έστειλαν τις αποδόσεις των ομολόγων ακόμα χαμηλότερα, την ώρα που το χρέος εκτινάσσονταν.
Οι αναλυτές εδώ και πολύ καιρό ανησυχούν πως η Ευρώπη υποκύπτει σε μια παρόμοια ασθένεια, ευελπιστούν όμως πως οι ΗΠΑ –με τα καλύτερα δημογραφικά στοιχεία της, την πιο δυναμική οικονομία και την ισχυρότερη ανάκαμψη μετά την κρίση –θα αποφύγει την μοίρα αυτή).
Επίσης, ένα είδος νομισματικής κρίσης είναι προ των πυλών, καθώς κάθε χώρα, αλλά με διαφορετικούς τρόπους, είναι αποφασισμένη να αποτρέψει κάποιον από το να απορροφήσει τις απώλειες. Βέβαια, η τρέχουσα κρίση, όπως κάθε κρίση, θα ξεκινήσει από τις ΗΠΑ. Πιθανές τοποθεσίες περιλαμβάνουν την Ιαπωνία, την Κίνα ή την ΕΕ, αλλά θα μπορούσε να ξεκινήσει οπουδήποτε.
Η οπλοποίηση του δολαρίου επιταχύνει το κραχ
Ένα πράγμα είναι βέβαιο: ότι η οπλοποίηση του δολαρίου από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα θα επιταχύνει το χρονοδιάγραμμα προς το κραχ. Απλά μην περιμένετε άμεσα αποτελέσματα.
Βρισκόμαστε σε ένα «ανεπαρκές» μονοπάτι εδώ και δεκαετίες. Σε κάθε περίπτωση, μην υποτιμάτε την προθυμία ή την ικανότητα των κεντρικών τραπεζών να καταπολεμούν τα προβλήματα. Κανείς δεν ξέρει πότε ή τι θα είναι ενεργοποιηθούν. Πριν από όλα, αναμείνατε ακόμα περισσότερη παγκόσμια ιαπωνοποίηση.
