Οι συζητήσεις περί σεξ δεν είναι πλέον ταμπού. Κι ενώ πολύ συχνά γίνονται ειλικρινείς συζητήσεις για τη σεξουαλική ευχαρίστηση, σπανίως αναφέρεται ο πόνος στο σεξ.
Δυστυχώς είναι ένα θέμα που σπανίως αγγίζουν οι γυναίκες. Μελέτη που έγινε πριν 3 χρόνια και δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Journal of Sexual Medicine, έδειξε ότι περίπου η 1 στις 2 γυναίκες ηλικίας 14-49 ετών δεν είχαν πει ποτέ στον σύντροφό τους ότι πονούσαν κατά τη διάρκεια του σεξ.
Άλλη μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο BJOG: An International Journal of Obstetrics and Gynaecology, έδειξε παρόμοια ευρήματα και συγκεκριμένα ότι οι γυναίκες που θεωρούσαν το σεξ επώδυνο, αντιμετώπιζαν πρόβλημα να μιλήσουν γι’ αυτό με τους συντρόφους τους.
Ποιες είναι οι αιτίες του επώδυνου σεξ;
Ο ιατρικός όρος για το επώδυνο σεξ είναι δυσπαρεύνια και αναφέρεται στο επώδυνο διεισδυτικό σεξ. Μπορεί να πρόκειται για κάθε πόνο που σχετίζεται με το σεξ, είτε αυτό σημαίνει πόνο στην αρχή της διείσδυσης του πέους στον κόλπο ή όταν βρίσκεται πιο βαθιά στον κόλπο ή και στα δύο.
Σύμφωνα με το Αμερικανικό Κολέγιο Μαιευτήρων και Γυναικολόγων (ACOG), η δυσπαρεύνια είναι εξαιρετικά συχνή. Σχεδόν 3 στις 4 γυναίκες νιώθουν πόνο κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής κάποια στιγμή στη ζωή τους. Για ορισμένες γυναίκες πρόκειται για ένα προσωρινό πρόβλημα, αλλά άλλες το βιώνουν για χρόνια.
Γιατί υποφέρουν περισσότερο οι γυναίκες 55-64 ετών
Σύμφωνα με τη Βρετανική μελέτη του 2017 η δυσπαρεύνια είναι πιο συχνή σε νεότερες γυναίκες (ηλικίας 16-24 ετών) και σε μεγαλύτερες γυναίκες (ηλικίας 55-64 ετών). Οι γυναίκες 55-64 ετών είναι αυτές που έχουν πολύ συχνά ή πάντα μέτρια ή έντονη δυσφορία στο σεξ.
Η εμμηνόπαυση συμβάλλει σημαντικά στη δυσπαρεύνια. Μελέτες έχουν δείξει ότι έως και 45% των μετεμμηνοπαυσιακών γυναικών έχουν επώδυνη σεξουαλική επαφή.
Η μείωση των επιπέδων οιστρογόνων προκαλεί αλλαγές στον κόλπο. Μπορεί να είναι πιο ξηρός από ό,τι στο παρελθόν και να έχει ατροφήσει το δέρμα του κόλπου (επιθήλιο) κάτι που κάνει το σεξ άβολο.
Αυτές οι γυναίκες συχνά ντρέπονται να μιλήσουν για το σεξ ή τα προβλήματα που έχουν με το σεξ, επειδή μπορεί να θεωρηθεί ότι είναι πολύ μεγάλες για να κάνουν σεξ.
Γιατί το επώδυνο σεξ εξακολουθεί να είναι ταμπού;
Για πολλές γυναίκες είναι γενικότερα δύσκολο να μιλάνε για το σεξ, πόσο μάλλον για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν. Ένας λόγος είναι ότι για πολλά χρόνια θεωρείτο «φυσιολογικό» να πονάει μία γυναίκα όταν έχει ερωτική επαφή. Ευτυχώς όλο και περισσότερες γυναίκες μιλάνε με τον γιατρό τους για την δυσπαρεύνια και για άλλα θέματα που αντιμετωπίζουν με το σεξ.
Είναι λάθος να θεωρείται «φυσιολογικός» ο πόνος όταν κάνει μία γυναίκα σεξ στην εμμηνόπαυση, γιατί έτσι αγνοούμε πολλούς ιατρικούς λόγους για τους οποίους μπορεί να είναι επώδυνο το σεξ.
Ο πόνος στην αρχή της διείσδυσης μπορεί να οφείλεται σε έλλειψη λίπανσης, σε τραυματισμό, σε ερεθισμό, σε φλεγμονή, σε μόλυνση ή σε μια πάθηση που ονομάζεται κολεόσπασμος (ακούσιοι σπασμοί του κολπικού τοιχώματος).
Συγγενείς ανωμαλίες, όπως η απόφραξη στην είσοδο του κόλπου, θα μπορούσαν να κάνουν την διείσδυση επώδυνη.
Όταν ο πόνος γίνεται αισθητός ενώ έχει προχωρήσει η διείσδυση (βαθύς πόνος), μπορεί να έχει προκληθεί από ενδομητρίωση, φλεγμονώδη νόσο της πυέλου, ουλές από χειρουργικές επεμβάσεις ή/και ιατρικές θεραπείες, όπως ακτινοβολία και χημειοθεραπεία.
Ο πόνος στο σεξ μπορεί να σχετίζεται και με κάποιο ψυχολογικό τραύμα, στρες, ιστορικό σεξουαλικής κακοποίησης και εκεί χρειάζεται βοήθεια από ειδικό ψυχικής υγείας.
Γιατί είναι τόσο σημαντικό να μιλάμε για τη δυσπαρεύνια
Μερικές γυναίκες δεν θέλουν να μιλήσουν για τον πόνο στο σεξ, προκειμένου να μην κάνουν τον σύντροφό τους να αισθάνεται υπεύθυνος για αυτό. Αν όμως δεν μιλήσουν για τη δυσπαρεύνια, μπορεί να υπάρξουν επιπτώσεις, όχι μόνο σε επίπεδο πόνου, αλλά και προβλημάτων στη σχέση. Εάν το σεξ είναι επώδυνο, μπορεί να μην το απολαμβάνει η γυναίκα ή να το αποφεύγει εντελώς.
Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό να μιλήσετε ανοιχτά με τον σύντροφό σας για τον πόνο που νιώθετε στο σεξ, αλλά και με τον γιατρό σας, οποίος μπορεί να σας ενημερώσει για λύσεις που υπάρχουν όταν υπάρχει δυσπαρεύνια.
Διάγνωση και θεραπεία της δυσπαρεύνιας
Για να γίνει η διάγνωση της δυσπαρεύνιας, ο γιατρός σας θα πάρει ένα λεπτομερές ιστορικό, θα χρειαστεί να διευκρινίσετε πότε ξεκίνησε, πόσο συχνά συμβαίνει και εάν συγκεκριμένες σεξουαλικές στάσεις σας προκαλούν πόνο.
Η κλινική εξέταση μπορεί να δείξει στον γιατρό εάν υπάρχουν σημάδια λοίμωξης, ερεθισμού ή ανατομικά ζητήματα που μπορεί να προκαλούν δυσπαρεύνια. Σε ορισμένες περιπτώσεις, άλλες εξετάσεις, όπως το υπερηχογράφημα μπορεί να είναι απαραίτητες για να γίνει ακριβής διάγνωση.
Υπάρχει θεραπεία για τη δυσπαρεύνια;
Υπάρχουν πολλές διαθέσιμες επιλογές. Εάν πρόκειται για λοίμωξη μπορεί να χρειαστεί αγωγή με αντιβιοτικά. Στην περίπτωση της ενδομητρίωσης, η θεραπεία μπορεί να είναι χειρουργική ή φαρμακευτική, ανάλογα με την κάθε περίπτωση.
Η κολπική ξηρότητα είναι αρκετές φορές η αιτία. Οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, μπορεί να χρειαστεί να χρησιμοποιούν τοπικά κρέμα στην περιοχή του κόλπου, για να υπάρχει λίπανση της περιοχής, που έχει μειωθεί λόγο χαμηλών οιστρογόνων. Εξαιρετικά αποτελέσματα έχει και η θεραπεία με λέιζερ, που γίνεται χωρίς νάρκωση και η οποία «ξυπνά» τα κύτταρα του κόλπου και τα κάνει να παράγουν κολλαγόνο.
Σε άλλες περιπτώσεις, η θεραπεία απευαισθητοποίησης (η οποία περιλαμβάνει ασκήσεις χαλάρωσης) ή η επίσκεψη σε ειδικό ιατρό για σεξουαλικές δυσλειτουργίες ή εξειδικευμένο σύμβουλο μπορεί να βοηθήσει στη θεραπεία της δυσπαρεύνιας.
Μελέτη έδειξε ότι η φυσικοθεραπεία πυελικού εδάφους (των μυών της λεκάνης) μπορεί να βοηθήσει.
Το να μιλάτε για το επώδυνο σεξ είναι το πρώτο βήμα για την επίλυση του προβλήματος και είναι καλό να θυμάστε ότι κανείς δεν μπορεί να σας βοηθήσει αν δεν ξέρει τι βιώνετε και δεν ζητήσετε βοήθεια.
