Θεσσαλία: Κατά την πρόσφατη κακοκαιρία Ντάνιελ παρατηρήθηκε, όπως και στον Ιανό, μεγάλη συγκέντρωση υδάτων στα ορεινά των Τρικάλων και της Καρδίτσας – τα οποία στη συνέχεια διοχετεύθηκαν προς το Μουζάκι και την πεδιάδα Καρδίτσας, προς τον Παλαμά, αλλά και μέσω του Πηνειού προς την πόλη της Λάρισας και τα γειτονικά χωριά.
Ως αιτία του Ντάνιελ έχει αναφερθεί η υψηλή βροχόπτωση – κάτι που μάλλον ισχύει για το Πήλιο, αφού στα Άγραφα δεν ήταν πολύ περισσότερη από του Ιανού, καταθέτοντας για όλα όσα λέμε έγγραφα στα πρακτικά.
Υπήρχε δε σχετική πρόβλεψη από το Meteo – όπου φαίνεται η συγκέντρωση στα Άγραφα, στις περιοχές Πύλης και Μουζακίου, καθώς επίσης στη λίμνη Πλαστήρα.
Θεωρείται πάντως εφικτή η δυνατότητα υπολογισμού της ροής, με υδρολογικά μοντέλα – κατά το μετεωρολόγο κ. Κολυδά.
Φαίνεται όμως ότι, η χώρα μας έχει καθυστερήσει στον αντιπλημμυρικό σχεδιασμό και εγκαλείται από την ΕΕ – όπως άλλωστε μάθαμε κατόπιν τραγωδίας και για τα Τέμπη, όσον αφορά την τηλεδιοίκηση.
Πιστεύουμε επομένως πως η τραγωδία οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην έλλειψη συλλογικού σχεδιασμού και εξοπλισμού – όπως διαπιστώθηκε από την καταστροφή αντιπλημμυρικών και από την έλλειψη μέσων διάσωσης.
Σημειώνουμε δε πως στα Άγραφα υπάρχει μια σειρά από έργα συλλογής και μεταφοράς υδάτων, σε διάφορα στάδια ολοκλήρωσης – ξεκινώντας από το φράγμα της Μεσοχώρας, από τη σήραγγα Αχελώου, καθώς επίσης από τα φράγματα Πύλης και Μουζακίου που εκκρεμούν και δεν σχετίζονται άμεσα με την εκτροπή του Αχελώου.
Το φράγμα Μουζακίου έχει υποστηριχθεί ότι, θα μπορούσε να είχε περιορίσει τα φαινόμενα του Ιανού – ενώ ο Δήμαρχος Μουζακίου το έχει ζητήσει επανειλημμένα και μάλιστα πριν ακριβώς τον Ντάνιελ.
Το φράγμα Πύλης θεωρείται σημαντικό για τη συλλογή των υδάτων – ενώ έχει ζητηθεί από τον ομώνυμο δήμο τουλάχιστον από το 2019 και ήταν υπ’ όψιν του κ. Σκρέκα για τη δρομολόγηση μελέτης από το 2021.
Εκτός αυτού, η λίμνη Πλαστήρα υπερχειλίζει συχνά, όπως το 1998, το 2004 και το 2011 – ενώ προωθείται το φράγμα Ταυρωπού στην περιοχή της που επίσης έχει καθυστερήσει.
Όλα αυτά θα μπορούσαν επί πλέον να συμβάλλουν στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, εάν συνδυαστούν με υδροηλεκτρικές μονάδες – καθώς επίσης να αρδεύσουν το Θεσσαλικό κάμπο.
Παραβλέπεται δυστυχώς, επειδή εστιάζουμε μόνο στη Μεσοχώρα – ενώ θεωρούμε ότι είναι πράσινη ενέργεια και προτιμότερη, από το να τοποθετούνται ανεμογεννήτριες στα Άγραφα και φωτοβολταϊκά σε εύφορη αγροτική γη.
Οι ερωτήσεις μας είναι οι εξής:
(1) Σε ποιο στάδιο ευρίσκεται ο σχεδιασμός των φραγμάτων Πύλης και Μουζακίου, καθώς επίσης των συνοδών έργων;
(2) Έχει μελετηθεί η επίδραση των ημιτελών έργων φραγμάτων με σύνοδα έργα, με κανάλια και με σήραγγες όπως η μεγάλη του Αχελώου, στις πλημμύρες του Ντάνιελ;
Συνεχίζοντας, τα τελευταία χρόνια υπάρχει πρόβλημα με την υδροδότηση του θεσσαλικού κάμπου και με τη μείωση των ποτιστικών στρεμμάτων – όπου σήμερα έχουν απομείνει περίπου τα μισά.
Το γεγονός αυτό μειώνει την παραγωγή, με κίνδυνο την εγκατάλειψη των καλλιεργειών και την ερημοποίησή τη περιοχής – ένα φαινόμενο που συναντάται και στην υπόλοιπη χώρα, με τελικό αποτέλεσμα την ερήμωση της επαρχίας και το μαράζωμα της οικονομίας, καθώς επίσης γενικότερα της Ελλάδας.
Εκτός αυτού, υπάρχει κίνδυνος τροφικής ανεπάρκειας – κάτι που είναι θέμα εθνικής ασφάλειας.
Το φράγμα της Μεσοχώρας, ως μέρος της εκτροπής του Αχελώου, ολοκληρώθηκε το 2001 – με κόστος μισό δις € για το Ελληνικό Δημόσιο και την κρατική τότε ΔΕΗ.
Υπάρχουν βέβαια 6 αποφάσεις του ΣΤΕ εναντίον και οι διαμαρτυρίες των κατοίκων – εύλογες ίσως, αφού το ΣΤΕ θεώρησε μη συμβατή τη μελέτη περιβαλλοντικών όρων με νέες περιβαλλοντικές παραμέτρους. Οφείλει όμως να υπάρξει μία τελική απόφαση – έτσι ώστε να μην διαιωνίζεται το θέμα.
Το φράγμα Μεσοχώρας συνδυάζεται με υδροηλεκτρικό σταθμό τριών μονάδων, συνολικής ισχύος 161,6 MW που θα παρέχει πράσινη ενέργεια – συμβάλλοντας στους σχετικούς στόχους της χώρας μας στην ΕΕ, με έσοδα από 400 έως 600 εκ. ετησίως για τη ΔΕΗ, με βάση κάποιες εκτιμήσεις.
Θα μείωνε δε το κόστος για τον καταναλωτή και για τον αγροτικό τομέα – ενώ το φράγμα, όπως και τα άλλα έργα, θα μπορούσε να αρδεύσει 590.000 έως 940.000 στρέμματα, στις πεδιάδες της Θεσσαλίας.
Στα πλαίσια του έργου αυτού, υπάρχει και το φράγμα Συκιάς που είναι ημιτελές – ενώ μπορεί επίσης να συνδυαστεί με την παραγωγή ενέργειας.
Μαζί με το φράγμα Συκιάς, υπάρχει μία σήραγγα μεταφοράς ύδατος 17χλμ από την Συκιά προς την Πύλη, συγκεκριμένα από το Πετρωτό ως τη Δρακότρυπα, για αυτό που λέγεται εκτροπή αν και στην ουσία είναι διαχείριση του Αχελώου – η οποία σήραγγα είναι αδρανής, με κίνδυνο κατάρρευσης.
Σε αυτήν τη σήραγγα εστιάζονται οι αντιδράσεις – ενδεχομένως άδικα, αφού εάν λειτουργήσει, θα χρησιμοποιηθεί ένα μικρό μέρος των υδάτων, 20-30%, ενώ είναι κάτι που έχει γίνει στο Μόρνο, στη λίμνη Πλαστήρα και αλλού.
Οι ερωτήσεις μας είναι οι εξής:
(1) Σε ποιο στάδιο ευρίσκεται η ολοκλήρωση και η πλήρωση του φράγματος Μεσοχώρας, καθώς επίσης του υδροηλεκτρικού σταθμού, όπου ο κ. Σκρέκας είχε υποσχεθεί πως θα τεθεί σε λειτουργία τον Ιούλιο του 2024; Είναι τελικά νόμιμο ή παράνομο κατά το ΣΤΕ και τι προβλέπεται για τους κατοίκους του χωριού;
(2) Σε ποιο στάδιο ευρίσκεται η ολοκλήρωση του φράγματος Συκιάς;