Μια νέα και άκρως επικίνδυνη μορφή ακρίβειας απειλεί πλέον τα ελληνικά νοικοκυριά και οφείλεται κατά κύριο λόγο στα κερδοσκοπικά παιχνίδια εταιριών που έχουν ολιγοπωλιακή θέση στην αγορά (αυξάνουν δυσανάλογα τις τιμές συγκριτικά με τα κόστη) αλλά και στην ανυπαρξία ελέγχων από την κυβέρνηση, με το φαινόμενο να αποκαλείται πληθωρισμός της απληστίας ή αισχροκέρδειας.
Οι ανατιμήσεις σε είδη νοικοκυριού άμεσης κατανάλωσης ξεπερνούν ακόμη και το 50% τους τελευταίους 12 μήνες(!), εκτροχιάζοντας τον οικογενειακό προϋπολογισμό και οι προβλέψεις δείχνουν ότι δεν θα επιστρέψουν οι τιμές σε προ κρίσης επίπεδα. Χαρακτηριστικά είναι τα σχόλια οικονομικών αναλυτών, οι οποίοι ομιλούν για αυξήσεις τιμών σαν πύραυλος, αλλά πως πέφτουν σαν ένα φτερό. Το μεγαλύτερο μέρος του πληθωρισμού οφείλεται σε άνοδο του κόστους παραγωγής και σε υπερκέρδη επιχειρήσεων. Σε αντίθεση με προηγούμενες πληθωριστικές κρίσεις, υπάρχει μία αγορά, η οποία είναι σε πάρα πολλούς κλάδους ολιγοπωλιακή.
Η πηγή του προβλήματος αφορά στις συνεχιζόμενες ανατιμήσεις στα τρόφιμα – στελέχη της αγοράς εστιάζουν ιδιαίτερα στις αυξήσεις των τιμών σε φρούτα, λαχανικά, γαλακτοκομικά και ελαιόλαδο. Η επεξεργασία των στοιχείων σχετικά με τα προϊόντα που απαρτίζουν τον δείκτη τροφίμων της Eurostat δείχνει ότι τον περασμένο Ιούνιο η Ελλάδα στις 11 από τις 20 κατηγορίες οι ανατιμήσεις ήταν μεγαλύτερες από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Εξίσου παράδοξο είναι ότι η Ελλάδα παρότι είναι γεωργική και εύφορη χώρα, κατέγραψε τις μεγαλύτερες αυξήσεις σε οπωροκηπευτικά σε όλη την Ευρώπη. Ενδεικτικά, η χώρα μας έχει διψήφιες αυξήσεις, αρκετά πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο στα κρεατικά (χοιρινό και βοδινό), τα τυριά, τα αυγά, τα έλαια, τα φρούτα, τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τον καφέ.
Το ψωμί ψωμάκι…
Επιπλέον, η λιανική τιμή των καυσίμων εκτοξεύθηκε μέσα σε ένα μήνα, προκαλώντας ακόμη έναν πονοκέφαλο σε καταναλωτές και οδηγούς. Ο αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Πρατηριούχων και Εμπόρων Καυσίμων, Γιώργος Ασμάτογλου εξήγησε τους λόγους της αύξησης στη τιμή της βενζίνης, τονίζοντας πως η αύξηση, συγκριτικά με το εξωτερικό είναι δυσανάλογη.
«Από τις 15 Ιουλίου έως σήμερα είχαμε σημαντικές αυξήσεις στα καύσιμα.Οι τιμές που βλέπουμε στο διυλιστήριο έρχονται απέξω και είναι για τις χώρες της νότιας Ευρώπης. Η αύξηση, συγκριτικά με το εξωτερικό, είναι δυσανάλογη σε σχέση με τις διεθνείς τιμές του πετρελαίου. Μέσα σε ένα μήνα είχαμε 11,5 λεπτά αύξηση στο διυλισμένο προϊόν. Να σας πω οι αυξήσεις, βάσει των μέσων τιμών που έχει ανακοινώσει το υπουργείο Ανάπτυξης, είναι 8,5 λεπτά. Άρα έχουν αποροφηθεί περίπου 3 λεπτά από τους πρατηριούχους. Αντίθετα το πετρέλαιο είχε αύξηση 14,5 λεπτά μέσα σε ένα μήνα. Αυτή τη στιγμή η μέση τιμή στην Αθήνα είναι 1,97-1,98 ευρώ. Αν συνεχιστεί αυτό στα μεγάλα αστικά κέντρα θα φτάσει τα 2 ευρώ».
Σε σχέση με τα αίτια της αύξησης, ο κ. Ασμάτογλου είπε: «Θεωρώ πως εάν πάρουμε ως βάση τις διεθνείς τιμές του πετρελαίου, η διαφορά είναι μεγάλη για την τόσο μεγάλη αύξηση του τελευταίου διαστήματος. Επειδή, αυτές οι τιμές βγαίνουν απέξω, αυτά είναι κερδοσκοπικά παιχνίδια». Δυστυχώς, η αύξηση της τιμής στα καύσιμα θα διατηρήσει σε υψηλά επίπεδα όχι μόνο τις τιμές στα τρόφιμα αλλά και σε σειρά προϊόντων και υπηρεσιών.
Στα τέλη Ιουλίου οι διεθνείς τιμές του μαλακού σιταριού έφτασαν στο υψηλότερο σημείο από τον Φεβρουάριο, γεγονός που συνδέεται με την αποχώρηση της Ρωσίας από τη συμφωνία για τα σιτηρά. Σύμφωνα με όσα αναφέρει η Ομοσπονδία Αρτοποιών Ελλάδος ενημερώθηκαν για περαιτέρω αυξήσεις στην τιμή των αλεύρων που αναμένεται να φτάσει το 7-10%. Εν ολίγοις, θα πούμε το ψωμί ψωμάκι…
