Γράφει η Δρ Λίζα Βάρβογλη, Ph.D. Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, Νευροψυχολόγος
Ποιοι είναι οι ρόλοι της σύγχρονης γυναίκας;
Για να προσαρμοστεί στις κοινωνικές αλλαγές, η σημερινή γυναίκα έχει αναλάβει διαφορετικούς ρόλους, δίνοντας προτεραιότητα σε αυτούς που η ίδια θεωρεί σημαντικούς.
Εξακολουθεί να έχει την ευθύνη των παιδιών και του σπιτιού, αλλά, ταυτόχρονα, εργάζεται και προσπαθεί να διατηρήσει τις κοινωνικές της επαφές και τα προσωπικά της ενδιαφέροντα.
Το θέμα του σπιτιού και των παιδιών έχει πολλές απαιτήσεις, σαφώς πολύ περισσότερες απ' ότι πριν από μερικές δεκαετίες. Tο σπίτι, εκτός που θα πρέπει να είναι καθαρό, συγυρισμένο, θα πρέπει να είναι έτσι διαμορφωμένο ώστε να αντανακλά το γούστο και την κοινωνική θέση αυτών που το κατοικούν.
Έτσι, το σπίτι γίνεται σύμβολο και με αυτή την ιδιότητα χρειάζεται ιδιαίτερη φροντίδα και προσωπική σφραγίδα. Πέρα από αυτό όμως, ένα σπίτι πρέπει να είναι λειτουργικό και να ικανοποιεί τις ανάγκες αυτών που το κατοικούν.
Παρόλο που τα επιτεύγματα της τεχνολογίας λύνουν τα χέρια της νοικοκυράς, ωστόσο οι πολλαπλές προκλήσεις και απαιτήσεις της σημερινής ζωής επιβάλλουν περισσότερες εργασίες.
Το μεγάλωμα και η ανατροφή των παιδιών εξακολουθούν να είναι δυο πολύ σημαντικοί τομείς στη ζωή μιας γυναίκας, ακόμα και όταν υπάρχει κάποιο άλλο άτομο (είτε η γιαγιά, είτε κάποια μισθωτή κυρία) που αναλαμβάνει μεγάλο μέρος των πρακτικών αναγκών.
Η μητέρα δεν παύει να έχει την υψηλή εποπτεία και την έγνοια για το πώς πάνε τα πράγματα όταν λείπει και να διευθετεί τα προβλήματα και να επιβλέπει τις λεπτομέρειες.
Σε άλλες εποχές τα παιδιά είχαν λιγότερο φόρτο μαθημάτων και η κοινωνικοποίηση και το παιχνίδι τους γινόταν έξω, στη γειτονιά, πράγμα που άφηνε στις μητέρες τους ελεύθερο χρόνο. Κάτι τέτοιο δεν ισχύει σήμερα, έτσι το φορτίο της βοήθειας προς το παιδί για τα διαβάσματά του αλλά και η μεταφορά του προς και από τις διάφορες δραστηριότητες αθλητισμού, εξωσχολικών και άλλων δραστηριοτήτων πέφτουν συνήθως στη μητέρα.
Ένας άλλος εξίσου σημαντικός τομέας είναι η επαγγελματική ζωή μιας γυναίκας. Πέρα από καθαρά βιοποριστικούς λόγους, οι σημερινές γυναίκες επιλέγουν να εργαστούν και να δημιουργήσουν καριέρα, αντλώντας ικανοποίηση από το επάγγελμά τους.
Κάτι τέτοιο όμως, απαιτεί κουραστικά ωράρια, κόπο, ικανότητες, συνεχή βελτίωση και 'κατάθεση ψυχής' σε αυτό που κάνουν. Ακόμα και αν είναι επιλογή τους και εργάζονται από επιθυμία τους, ωστόσο κάτι τέτοιο εξακολουθεί να έχει τις δυσκολίες του.
Πολύ σημαντική είναι και η κοινωνική ζωή της γυναίκας, η οποία δεν περιορίζεται απλώς σε επισκέψεις και σχέσεις με συγγενείς, αλλά εξαπλώνεται σε πολλαπλούς ρόλους και με πολλές απαιτήσεις.
Όσο κι αν κάτι τέτοιο είναι ευχάριστο, κάποιες φορές μπορεί να καταντά κουραστικό, ειδικά όταν η γυναίκα-εργαζόμενη-μητέρα-νοικοκυρά έχει να καλύψει και κοινωνικές ανάγκες που απαιτούν είτε να διαθέσει απλώς χρόνο για κάποια έξοδο ή παράλληλα να κάνει και τον κόπο για να δεξιωθεί κόσμο στο σπίτι της.
Ένα άλλο κομμάτι της ζωής των σύγχρονων γυναικών είναι η διατήρηση των προσωπικών τους ενδιαφερόντων και χόμπι, κάτι πάρα πολύ βασικό, ωστόσο συχνά παραμελημένο.
Το προσωπικά ενδιαφέροντα, δραστηριότητες κι ενασχολήσεις είναι αυτά που βοηθούν το άτομο να διατηρεί την ψυχική του ισορροπία και αρμονία και να αντλεί ευχαρίστηση.
Όταν ο φόρτος των άλλων καθηκόντων περιορίζει το χρόνο της γυναίκας, ο πρώτος τομέας της ζωής της που παραμελεί είναι ακριβώς αυτός: ο χρόνος προς τον εαυτό της και τα ενδιαφέροντά της.
Οι διαφορετικοί ρόλοι και το στρες
Οι γυναίκες μπορεί να θεωρούν τους διαφορετικούς ρόλους τους ως προκλήσεις ή να τους βλέπουν σαν απειλές. Καθώς οι απαιτήσεις για να καλύψουν τις ποικίλες πτυχές των ρόλων τους αυξάνονται, οι γυναίκες μπορεί να έχουν την αίσθηση ότι χάνουν τον έλεγχο, ότι είναι αβοήθητες κι έτσι να οδηγηθούν σε υψηλά επίπεδα στρες και εξουθένωσης.
Για τις περισσότερες γυναίκες, το στρες είναι το υπ' αριθμόν ένα πρόβλημα της καθημερινής τους ζωής. Οι γυναίκες, γενικότερα, είναι πιο πιθανές υποψήφιες για να στρεσαριστούν απ' ότι οι άνδρες: ο λόγος είναι ότι οι γυναίκες προσπαθούν να είναι τέλειες σε όλες τις απόψεις της ζωής τους, ενώ παράλληλα δεν αφιερώνουν αρκετό χρόνο και προσοχή στον εαυτό και τις προσωπικές τους ανάγκες.
Οι γυναίκες θα πρέπει να καταλάβουν τι είναι το στρες, να ξεχωρίζουν τα προειδοποιητικά σημάδια του και να μάθουν τις ικανότητες που χρειάζονται για να το ελέγχουν και να έχουν υγεία και ισορροπία στη ζωή τους.
Τι είναι το στρες;Η αντίδραση στις δυσκολίες της καθημερινότητας. Το έντονο στρες μπορεί να προκαλέσει σωματικές αλλαγές από τις οποίες το σώμα συνέρχεται. Όταν όμως το στρες γίνει χρόνιο ή υπερβολικό, τότε έχει επιδράσεις στην υγεία του ατόμου, τόσο την ψυχική όσο και τη σωματική.
Το στρες δεν είναι απαραίτητα κακό. Για πολλές γυναίκες είναι κάτι θετικό, μια κινητήριος δύναμη στη ζωή τους που τους επιτρέπει να βάλουν τα δυνατά τους και να κάνουν κάτι καλό.
Το στρες είναι ψυχοφυσιολογικό, που σημαίνει ότι περιλαμβάνει:
Ψυχοφυσιολογικούς παράγοντες: οι σκέψεις και τα συναισθήματα είναι σημαντικά στοιχεία που καθορίζουν το βαθμό στρες που αισθάνεται το άτομο.
Ψυχοφυσιολογικές αντιδράσεις: μπορεί να είναι ηθελημένες (δηλαδή ελέγχονται, πχ φωνές ή καβγάς) ή ενστικτώδεις (που δεν ελέγχονται τόσο εύκολα, κι εκδηλώνονται σωματικά με ταχυκαρδίες, εφίδρωση, κλπ).
Ποια είναι τα σημάδια του στρες στις γυναίκες;
1. Σωματικά: πονοκέφαλοι, ένταση, αϋπνία, αλλαγές στην όρεξη, υπερβολικό κάπνισμα ή ποτό, αίσθηση ότι η ζωή τους δεν έχει ισορροπία.
2. Συναισθηματικά: άγχος, θυμός, δυσαρέσκεια, θλίψη, εκνευρισμός, απογοήτευση.
3. Διανοητικά: αφηρημάδα, ανησυχία, αναποφασιστικότητα, αρνητικές σκέψεις, βαρεμάρα.
4. Εργασιακά: κούραση, υπερωρίες, αίσθηση μειωμένης αναγνώρισης, ένταση ή συγκρούσεις στον εργασιακό χώρο, δυσαρέσκεια με το αντικείμενο εργασίας.
5. Κοινωνικά: έλλειψη τρυφερότητας στη σχέση, οικογενειακά προβλήματα, συζυγικοί καβγάδες, μοναξιά.
6. Πνευματικά: απάθεια, έλλειψη νοήματος, κενό, έλλειψη συγχώρεσης, αμφιβολία, ενοχές, απελπισία.
Πώς μπορούν οι γυναίκες να ελέγξουν το στρες στη ζωή τους;
Καταρχήν θα πρέπει να δεχτούν ότι το στρες είναι φυσιολογικό κομμάτι της ζωής και ότι κανείς θα πρέπει να μάθει να το ελέγχει και να το κρατά σε χαμηλά επίπεδα και όχι να προσπαθεί (μάταια) να το αποφύγει.
Το βασικότερο είναι να μπορεί η γυναίκα να έχει περιόδους ηρεμίας, ώστε να γεμίζει τις μπαταρίες της. Όταν το στρες είναι τέτοιο που πρόκειτα να διαρκέσει για κάποιο χρονικό διάστημα (πχ μεγάλωμα μωρού, φροντίδα άρρωστου ηλικιωμένου γονιού), η γυναίκα θα πρέπει οπωσδήποτε να βρει χρόνο για τον εαυτό της και τα ενδιαφέροντά της.
Διατηρώντας μια προσέγγιση ευεξίας στη ζωή, που επιτυγχάνεται μέσα από την ισορροπία και την ενοποίηση των διαφορετικών ρόλων της, η γυναίκα μπορεί να ελέγξει το στρες της. Οι γυναίκες θα πρέπει να αναγνωρίζουν τη σύνδεση ανάμεσα σε νου (και ψυχή) και σώμα, ώστε να μάθουν να ελέγχουν το στρες τους.
Τρόποι ελέγχου του στρες (τρόποι ζωής)
1. Σωματικοί: άσκηση/γυμναστική, ασκήσεις χαλάρωσης, υγιεινή διατροφή, ύπνος, ώρα για δραστηριότητες.
2. Συναισθηματικοί: συναισθηματική έκφραση, ένα καλό γέλιο ή ένα γερό κλάμα, ημερολόγιο, αποδοχή του εαυτού.
3. Διανοητικοί: νέα ενδιαφέροντα, εντοπισμός των αρνητικών σκέψεων και σταμάτημά τους, αλλαγή των 'πρέπει', ονομασία των 'θέλω', να βάλει προτεραιότητες, να σταματήσει την αρνητική αυτοκριτική.
4. Εργασιακοί: μείωση ωραρίου ή φόρτου εργασίας, να βάλει ρεαλιστικούς στόχους, να εξετάσει την καριέρα, τις φιλοδοξίες, το τι θέλει να πετύχει και ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος γι' αυτό, να διεκδικήσει όσα πράγματα αξίζει και να μην περιμένει να της τα αναγνωρίσουν.
5. Κοινωνικοί: να αναζητήσει υποστήριξη, να μιλήσει για τα προβλήματά της, να βρει φιλίες, να βοηθήσει άλλους.
6. Πνευματικοί: να ξαναβρεί τις αξίες της, να εξετάσει το προσωπικό της σύστημα αξιών, να σκεφτεί ποιο είναι το νόημα της ζωής.
Πρακτικοί: να οργανώσει καλύτερα το χρόνο της, να έχει λίστες με δουλειές που πρέπει να γίνουν μέσα στην εβδομάδα (και ίσως δίπλα να γράψει ποιος πρέπει να τις αναλάβει ώστε να μην έχει η ίδια όλο το βάρος), να βάλει προτεραιότητες, να πάψει να κατηγορεί τον εαυτό της ότι δεν τα έκανε όλα τέλεια, να προσλάβει βοήθεια και να ζητήσει τη βοήθεια των δικών της ανθρώπων.
boro.gr
