Νίκος Λυγερός: Η γενοκτονία του Πόντου – Η αναγνώριση της γενοκτονίας των Ποντίων

Ο ραγιαδισμός ακόμα κι όταν είναι θεσμικός παραμένει ραγιαδισμός. Διότι η νοοτροπία είναι μία και δεν αλλάζει με τη θέση. Έτσι είναι η σκλαβοσύνη! Μας το εξηγούσε ήδη ο Επίκτητος: θεώρησε τον εαυτό σου ως ελεύθερο ον ή ως σκλάβο, όλα εξαρτώνται από σένα! Το Ποντιακό δεν αφορά μόνο τους Πόντιους, αλλά όλους τους Έλληνες και τους ανθρώπους, διότι είναι ένα έγκλημα κατά της Ανθρωπότητας. Έτσι οι αντιδράσεις των ραγιάδων ενάντια στην επέτειο της γενοκτονίας είναι πάντα ενδεικτικές όχι μόνο της πίστης τους αλλά και της θεσμικής τους ανεπάρκειας. Και ο λόγος είναι απλός. Από το 1994 και μετά δεν είναι οι Πόντιοι που οργανώνουν την επέτειο, αλλά το ίδιο το κράτος, διότι αναγνώρισε επίσημα τη γενοκτονία των Ποντίων με νόμο της Βουλής των Ελλήνων. Κατά συνέπεια οποιαδήποτε απαγόρευση σε αυτό το πλαίσιο είναι απλώς παράνομη. Σε κάθε περίπτωση οι Πόντιοι και γενικότερα οι Έλληνες είναι τα παιδιά της Αντιγόνης και όχι τα τσιράκια του Κρέοντα. Κατά συνέπεια, η επέτειος θα μας επιτρέψει να δούμε στο δια ταύτα ποιος πιστεύει στις αξίες και ποιος είναι σκλάβος των αρχών. Διότι σε αυτό το ανθρώπινο πλαίσιο απαγορεύεται η απαγόρευση. Ακόμα και όταν ο ναζισμός απαγόρευε τις συγκεντρώσεις, οι πρόγονοί μας οι Έλληνες δεν το έβαλαν ποτέ κάτω. Το ίδιο έκαναν και επί Χούντας. Σε αυτές τις μάχες βγήκαν πάντα νικητές, διότι προστάτευσαν τα Δικαιώματα της Ανθρωπότητας. Κανένας δεν πρόκειται να μας φοβίσει. Κι αν θέλουν να μας σταματήσουν να μην μας πάνε μόνο στη φυλακή ή στην εξορία, αλλά να μας στείλουν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, όπως έκανε και η βαρβαρότητα πριν από αυτούς, διότι δεν πρόκειται να πάψουμε με τίποτα! Με αυτόν τον τρόπο τουλάχιστον θα μας μετατρέψουν όλους σε Δίκαιους αντί να παραμένουμε όλοι αδιάφοροι στον πόνο των Ποντίων. Η επέτειος δεν είναι μια απλή συγκέντρωση. Το έγκλημα κατά της Ανθρωπότητας δεν είναι απλώς ένα έγκλημα. Γι’ αυτό το λόγο δεν διαγράφεται, δεν παραγράφεται ακόμα και να το θέλουν οι δήμιοι και οι ραγιάδες. Τώρα που αναγνώρισε το Ευρωκοινοβούλιο το έγκλημα κατά των Αρμενίων, των Ασσυρο-Χαλδαίων και των Ποντίων θα κάνουμε πίσω; Από το 2006 έχουν αλλάξει τα δεδομένα ακόμα και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Και το 2010 μας αναγνώρισε και η Σουηδία μετατρέποντας επίσημα το Ποντιακό σε ένα διεθνές πρόβλημα. Κανείς πια δεν μπορεί να μας βλέπει ως γραφικούς. Η επιστημονικότητα της απόδειξης της ύπαρξης της Γενοκτονίας δεν είναι πια θέμα διαπραγμάτευσης χάρη στο έργο του Κ. Φωτιάδη. Έχουμε ημέρα μνήμης χάρη στην αποφασιστικότητα του Μ. Χαραλαμπίδη. Έχουμε βιβλία ιστορίας χάρη στον Α. Παυλίδη. Έχουμε συνέδρια αυτογνωσίας χάρη στην οργανωτικότητα της Χ. Σαχινίδου. Έχουμε πια Νεολαία που δεν υπακούει πια στις διαταγές των θεσμικών οργάνων και λειτουργεί πλέον όπως είναι το πρέπον για τους επόμενους ανθρώπους. Πρέπει να καταλάβουμε όλοι μας ότι δεν είμαστε μόνο εμείς, είμαστε οι άλλοι ! Αυτοί που δεν κατάφεραν να γενοκτονήσουν ! Είμαστε οι άλλοι που θυμόμαστε τους δικούς μας και σε κάθε επέτειο έχουμε τους νεκρούς μας μαζί. Ας το καταλάβουν, λοιπόν, όλοι όσοι δεν πιστεύουν στις αξίες μας ότι μια απαγόρευση συγκέντρωσης είναι μια απαγόρευση για τους νεκρούς μας. Ας τολμήσουν, λοιπόν, να απαγορεύσουν στους νεκρούς να μην έρθουν στην επέτειο, διότι αυτοί εκεί μας περιμένουν κάθε χρόνο !
Η γενοκτονία των Ποντίων: όταν το λευκό γίνεται μαύρο
Η γενοκτονία των Ποντίων σε σχέση με τη γενοκτονία των Αρμενίων ήταν πιο μελετημένη διότι δεν έπρεπε να αφήσει ίχνη που να μπορέσουν να χρησιμοποιηθούν ως κατηγορίες εναντίον των Τούρκων εθνικιστών. Πιο συγκεκριμένα ο Αυστριακός υπουργός εξωτερικών δίνει αναφορά στο Βερολίνο για την πολιτική των συμμάχων τους.
«Η πολιτική των Τούρκων είναι μέσω μιας γενικευμένης καταδίωξης του ελληνικού στοιχείου, να εξοντώσει τους Έλληνες ως εχθρούς του κράτους, όπως πριν τους Αρμενίους. Οι Τούρκοι εφαρμόζουν τακτική εκτόπισης των πληθυσμών, δίχως διάκριση και δυνατότητα επιβίωσης από τις ακτές στο εσωτερικό της χώρας, ώστε οι εκτοπιζόμενοι να είναι εκτεθειμένοι στην αθλιότητα και τον θάνατο από πείνα. Τα εγκαταλειπόμενα σπίτια των εξοριζομένων λεηλατούνται από τα τουρκικά τάγματα τιμωρίας ή καίονται και καταστρέφονται. Και όλα τα άλλα μέτρα τα οποία εις τους διωγμούς των Αρμενίων ευρίσκοντο εις ημερησίαν διάταξιν, επαναλαμβάνονται τώρα εναντίον των Ελλήνων.»
Αυτή η μαρτυρία δεν είναι μόνο ενδεικτική της μεθόδου, αναδεικνύει επίσης το πρόβλημα των επιπτώσεων όταν δεν υπάρχει καταδίκη και αναγνώριση μιας γενοκτονίας. Διότι μια γενοκτονία μπορεί να κρύβει άλλη μία. Οι αντιδράσεις που υπήρξαν σε σχέση με τη γενοκτονία των Αρμενίων δεν επαρκούσαν για να μην υπάρξει η γενοκτονία των Ποντίων. Στην ουσία οι Τούρκοι άλλαξαν μόνο μεθοδολογία μα το αποτέλεσμα ήταν και πάλι το ίδιο. Αυτή η αλλαγή δυσκολεύει το θέμα της αναγνώρισης της γενοκτονίας διότι πολλοί από τους Πόντιους πέθαναν επειδή δεν άντεξαν τις καιρικές συνθήκες του χειμώνα. Και γι’ αυτόν τον λόγο ονομάστηκε στα γαλλικά η γενοκτονία των Ποντίων: Le massacre blanc (Το λευκό μακελλειό). Οι Τούρκοι δεν τους άφησαν να πάρουν μαζί τους ούτε στρώματα, ούτε τρόφιμα. Και τους επέτρεψαν σταθμεύσεις μόνο σε έρημα μέρη. Αυτό επιβεβαιώνεται και από τις γαλλικές μυστικές αναφορές εκείνης της εποχής.
«Εδώ και έξι βδομάδες σφαγές Ελλήνων κατά μάζας έλαβαν χώρα. Ο αριθμός των φονευθέντων φτάνει τις 40.000.»
Και σε άλλη αναφορά βρίσκουμε από την Υπηρεσία Πληροφοριών του γαλλικού Γενικού Επιτελείου Στρατού:
«Από σοβαρές πηγές, 50.000 άτομα εξορίστηκαν στο εσωτερικό με τις γνωστές ήδη συνθήκες. Ο ελληνισμός των ακτών της Μαύρης Θάλασσας υπέστη απόλυτη εξόντωση.»
Συνολικά αυτές οι πληροφορίες δείχνουν την αναγκαιότητα της αναγνώρισης της γενοκτονίας και των Αρμενίων και των Ποντίων για να σταματήσει αυτή η θανάσιμη σειρά με τη Σμύρνη, την Ίμβρο, την Τένεδο, την Κωνσταντινούπολη και την Κύπρο. Ακόμα και τώρα έρχονται οι σκιές του παρελθόντος για να μας θυμίσουν τα εγκλήματα που προσπαθούν να κρύψουν μέσω της αδιαφορίας και της καθημερινότητας. Όμως αυτά τα εγκλήματα δεν παραγράφονται.

Η αναγνώριση της γενοκτονίας των Ποντίων

Στην εφήμερη ζωή μας σπάνια ξέρουμε αν ένας αγώνας αξίζει. Παλεύουμε από ανάγκη δίχως να γνωρίζουμε αν υπάρχει ένα αξιολογικό στοιχείο που αποδεικνύει με έναν αντικειμενικό τρόπο την ορθολογία της στάσης μας. Η αναγνώριση της γενοκτονίας ανήκει σε αυτές τις σπάνιες περιπτώσεις όπου η ανθρωπιά αγγίζει άμεσα την ανθρωπότητα. Ο αγώνας αυτός έχει αξία ανεξάρτητα από τους αγωνιστές του. Όταν ένας ολόκληρος λαός έπεσε θύμα της απανθρωπιάς, είναι η ίδια η ανθρωπότητα που πληγώθηκε. Το ίδιο ισχύει και για τη γενοκτονία των Ποντίων. Δεν είναι μόνο ένα τοπικό πρόβλημα που αφορά μια μειονότητα. Ο Πόντος ως ελληνικό στοιχείο και ως ακριτική οντότητα του πολιτισμού μας είναι μια από τις ιδιομορφίες που χαρακτηρίζει την πολλαπλότητά μας. Συνεπώς δεν πρέπει να απομονώσουμε το Ποντιακό ούτε ως ιστορικό γεγονός ούτε ως στρατηγικό στόχο. Αντιθέτως πρέπει να ενσωματώσουμε την τεχνογνωσία που έχουμε στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το παράδειγμα της αναγνώρισης της γενοκτονίας των Αρμενίων είναι και ενδεικτικό και αποτελεσματικό διότι οι ενδιάμεσοι στόχοι που επιτεύχθηκαν δεν οφείλονται σε κρατικούς θεσμούς μα σε lobbies. Όταν η Ευρωπαϊκή Ένωση αναγνώρισε τη γενοκτονία των Αρμενίων το 1987, η Αρμενία ως κράτος ανεξάρτητο δεν υπήρχε ακόμα. Άρα το κρατικό πλαίσιο δεν είναι απαραίτητο και κατά συνέπεια δεν αποτελεί μια δικαιολογία της αδράνειας. Το παράδειγμα της ευρωπαϊκής αναφοράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πρόβλημα της Ίμβρου το 2004 είναι θεαματικό διότι πολλοί Έλληνες θεωρούσαν ότι ήταν μόνο και μόνο μια από τις χαμένες πατρίδες. Όμως το πιο αποτελεσματικό παράδειγμα στο προσωπικό επίπεδο είναι ο πρόσφατος κυπριακός αγώνας στον τομέα των μαζικών προσφυγών εναντίον της Τουρκίας. Διότι σε αυτό το επίπεδο κάθε πρόσφυγας συμβάλλει στην έμμεση απελευθέρωση της πατρίδας του μετατρέποντας ένα ηθικό και ανθρώπινο πρόβλημα σε ένα που μπορεί να χαρακτηριστεί ως οικονομικό και στρατηγικό. Μέσω της στρατηγικής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων οι Κύπριοι απέδειξαν ότι η οικονομία μπορεί να ερμηνευτεί ως η δυναμική της ηθικής. Συνολικά όλα αυτά τα ιστορικά παραδείγματα αποτελούν στην ουσία τα βασικά στοιχεία ενός στρατηγικού mix που με συντονισμένες κινήσεις αποδεικνύει ότι είναι ένα ισχυρό όπλο στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ειδικά στο θέμα της αναγνώρισης της γενοκτονίας των Ποντίων. Οι Πόντιοι δεν είναι μόνοι σε αυτόν τον αγώνα της αναγνώρισης διότι και άλλοι λαοί υπέφεραν και υποφέρουν ακόμα από το διαχρονικό στρατιωτικό καθεστώς της Τουρκίας. Έχουν όμως και εμπειρίες και επιτυχίες σε δύσκολες υποθέσεις και αυτές πρέπει να τις χρησιμοποιήσουμε δυναμικά μέσα σε ένα στρατηγικό πλαίσιο όπου το συναισθηματικό και παραδοσιακό στοιχείο δεν επαρκούν. Αυτός ο αγώνας πρέπει να οργανωθεί και σε ατομικό επίπεδο με τις προσφυγές αλλά και μέσω εξειδικευμένων lobbies στο ομαδικό επίπεδο.

Αξία γενοκτονίας

Η αξία της γενοκτονίας προέρχεται από τον διαχωρισμό που προκαλεί στους ανθρώπους του μέλλοντος. Η γενοκτονία υπάρχει λόγο των κτήνων που την διέπραξαν εις βάρος της Ανθρωπότητας. Η ύπαρξη της όμως δημιουργεί μια διακλάδωση. Διότι οι επόμενοι άνθρωποι καθορίζονται από αυτούς. Ο αγώνας για την αναγνώριση της από τον θύτη, το σύστημα, μεγαλώνει τους ανθρώπους γιατί αυτό το έργο είναι εκ φύσης υπεράνθρωπο αφού αφορά ένα έγκλημα κατά της Ανθρωπότητας. Κάθε άνθρωπος έχει πια ένα χρέος μνήμης. Πρέπει να πάρει την απόφαση να μην ξεχάσει για να απελευθερωθεί από την κοινωνία της λήθης και της αδιαφορίας. Γ’ αυτό υπάρχουν τα ανθρώπινα κάρβουνα. Είναι ένας τρόπος για να δουν οι άνθρωποι ότι πρέπει να γνωρίζεις για να μπορέσεις να αναγνωρίσεις την γενοκτονία. Για να δεις το θάνατο πρέπει να ξέρεις τι σημαίνει ζωή αλλιώς πεθαίνεις πριν καν να ζήσεις. Πως να βοηθήσεις ένα λαό όταν δεν γνωρίζεις καν την ύπαρξη του; Στην πραγματικότητα το πρόβλημα είναι πιο θεμελιακό. Αυτός ο λαός που δεν γνωρίζεις ανήκει στην Ανθρωπότητα. Έτσι στην ουσία είναι αυτή που δεν συνειδητοποιείς. Όταν είσαι εγκλωβισμένος μέσα στη κοινωνία, τα ανθρώπινα στοιχεία παραμένουν αόρατα για σένα. Και εδώ φαίνεται η αξία της γενοκτονίας για σένα διότι έχει τη δυνατότητα να σε ξυπνήσει για να ξεφύγεις επιτέλους από αυτόν τον ύπουλο εγκλωβισμό. Το βάρος και το μέγεθος του εγκλήματος κατά της Ανθρωπότητας είναι τόσο μεγάλα που δεν μπορεί να τα αντέξει η κοινωνία. Δεν είναι ανθεκτική για τέτοιο πλήγμα και αναγκάζεται να αποδεχθεί ότι υπάρχει ένα πρόβλημα που δεν μπορεί να διαχειρισθεί. Με αυτόν τον τρόπο καταρρέει η εικόνα της απόλυτης κυριαρχίας της κοινωνίας. Τότε μερικά άτομα μπορούν να μετατραπούν σε ανθρώπους ικανούς να αναγνωρίσουν τις γενοκτονίες και το έργο των Δίκαιων. Αλλιώς δεν θα είχαν καν τη δυνατότητα της αλλαγής φάσης ή τουλάχιστον όχι σε τέτοιο μέγεθος. Τα ανθρώπινα κάρβουνα δείχνουν πόσο λίγο γνωρίζουμε τα θύματα της γενοκτονίας και πόσο καλά τα ήξεραν το σύστημα, οι θύτες, τα κτήνη. Δίχως αυτή την ουσία δεν είναι δυνατόν ν’ αντισταθείς στην εξουσία που καταπατά όχι μόνο τα δικαιώματα των ανθρώπων αλλά και της Ανθρωπότητας. Αφού υπάρχει η γενοκτονία το πρέπον είναι να την χρησιμοποιήσουμε για να γίνουμε άνθρωποι με τον αγώνα μας.

Σκέφτηκες ποτέ τους δικούς μας Πόντιους με τα χιονισμένα οράματά τους να περπατούν αδιάκοπα σε αυτή την πορεία που κατέληγε στο θάνατο κι εσύ τώρα που θέλεις να εκφραστείς ελεύθερα και να έχεις το δικαίωμα να τους βρίζεις όποτε θες θες πραγματικά να ξεχάσουμε ακόμα και την ύπαρξή τους για να τους μετατρέψεις σ’ ένα άθλιο ανέκδοτο.

Ενάντια στη Γενοκτονία μπορούμε ν’ αντέξουμε διότι είναι το πρέπον αλλά γιατί να είναι απαραίτητο να υποφέρουμε από τους δικούς μας διότι βρίσκουν πάντα ότι η δικαιοσύνη είναι πολύ σκληρή και θεωρούν τους Δίκαιους ένοχους για το έργο τους.

Την ώρα που μελετάμε τα χειρόγραφα του παρελθόντος, οι φανατικοί του παρόντος σβήνουν την ιστορία μας. Δεν χτυπούν πια τους γέρους, απλώνουν το χέρι του κενού πάνω στα κεφάλια των παιδιών για να μην υπάρξουν οι επόμενοι άνθρωποι.

«Διεθνής αναγνώριση της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου».

Διάλεξη του Νίκου Λυγερού. 6ος Κύκλος Συζητήσεων για την Ιστορία των Ελλήνων του Πόντου. Επιτροπή Νεολαίας του Σ.Πο.Σ. Θεσσαλονίκης. Εύξεινος Λέσχη Θεσσαλονίκης (Λ. Νίκης 13),  Κυριακή 13 Μαΐου 2012.

gerasimos-politis