Γράφει:
ο Νίκος ΜΠΟΓΙΟΠΟΥΛΟΣ
Ας δούμε κατ’ αρχάς τα στοιχεία:
- Στο Λουξεμβούργο του κ. Γιούνκερ, προέδρου του Γιούρογκρουπ, ο χρηματοπιστωτικός τομέας δεν είναι 7 φορές μεγαλύτερος από το ΑΕΠ της χώρας όπως στην Κύπρο, αλλά 20 φορές μεγαλύτερος…
- Στην Ελβετία, το μέγεθος δύο μόνο τραπεζών, της UBS και της Credit Suisse, είναι σχεδόν 7 φορές μεγαλύτερο από το ΑΕΠ όλης της χώρας…
- Στο Βέλγιο, δύο τράπεζες, η Dexia και η Fortis έχουν μέγεθος σχεδόν 4 φορές μεγαλύτερο από το ΑΕΠ της χώρας…
- Στη Βρετανία, τρεις τράπεζες, οι RBS, Barclays, HSBC, έχουν μέγεθος 4 φορές μεταλύτερο από το ΑΕΠ της χώρας…
- Στη Γερμανία, μια μόνο τράπεζα, η Deutsche Bank, έχει μέγεθος που ανέρχεται σχεδόν στο ΑΕΠ όλης της χώρας…
- Στη Γαλλία, μια μόνο τράπεζα, η BNP Paribas, έχει μέγεθος που ξεπερνά όλο το ΑΕΠ της χώρας…
- Στην Ισπανία, μια μόνο τράπεζα, η Santander, έχει μέγεθος όσο και το ΑΕΠ της χώρας…
- Σε Σουηδία και Ολλανδία το μέγεθος του τραπεζικού τομέα ξεπερνά κατά 3,5 φορές το ΑΕΠ των δύο χωρών…
- Σύμφωνα με την «Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών» για το έτος 2010 το μέγεθος του χρηματοπιστωτικού τομέα όσον αφορά μόνο τους «άυλους τίτλους» ξεπέρασε τα 1.030 δισ. δολάρια, όταν την ίδια χρονιά το παγκόσμιο ΑΕΠ ήταν μόλις 62 δισ. δολάρια. Δηλαδή, ήταν μεγαλύτερος κατά 16 τουλάχιστον φορές…
- Στην Αμερική, εν μέσω κρίσης, στο τρίτο τρίμηνο του 2009, το 80% της αύξησης των συνολικών κερδών προερχόταν από το χρηματοπιστωτικό τομέα, ο οποίος, όμως, αντιπροσωπεύει μόνο το 25% της αμερικανικής οικονομίας.
- Στην Ευρώπη το 2007 – 2008, ενώ το σύνολο της οικονομίας παρουσίαζε ρυθμούς μεγέθυνσης 3%, οι τράπεζες εμφάνιζαν ρυθμούς επέκτασης των κερδοσκοπικών τους κεφαλαίων από 40% μέχρι και 80% το χρόνο. Ταυτόχρονα, ενώ το εθνικό προϊόν αύξανε με ετήσιο ρυθμό 4%, ο δανεισμός της οικονομίας αύξανε με ρυθμό ανώτερο του 8%.
Ολα αυτά μάς οδηγούν στον Χριστόφορο Κολόμβο, τον ήρωα της ομώνυμης κινηματογραφικής ταινίας, ο οποίος το έθετε ως εξής:
«Πίστη, ελπίδα, φιλευσπλαχνία αλλά πιο σπουδαίο απ’ όλα αυτά είναι το τραπεζικό κέρδος»…
*
Ο Μαρξ στο «Κεφάλαιο»1 παρατηρεί ότι στην επιδίωξή του για ένα κέρδος της τάξης του 300% δεν υπάρχει έγκλημα που να μην είναι έτοιμος να διαπράξει ο καπιταλιστής, ριψοκινδυνεύοντας ακόμα και να οδηγηθεί στην κρεμάλα.
Εκείνο το 300% για το οποίο μιλούσε ο Μαρξ, και για το οποίο ο καπιταλιστής είναι έτοιμος να διαπράξει κάθε έγκλημα, αποτελεί τη σύγχρονη πραγματικότητα και την τυπική λειτουργία του ιμπεριαλισμού, από την εποχή που ο Λένιν έκανε λόγο για τον «τοκογλυφικό ιμπεριαλισμό». Φάση κατά την οποία «οι τράπεζες μετεξελίσσονται από το μετριόφρονα ρόλο των μεσολαβητών σε πανίσχυρους μονοπωλητές, που διαθέτουν σχεδόν όλο το χρηματικό κεφάλαιο του συνόλου των καπιταλιστών και των μικρονοικοκυραίων…».2
Ιδού πώς στο παραπάνω πλαίσιο προκύπτει η «φούσκα» ως αποτέλεσμα της έμφυτης ροπής του χρηματιστικού κεφαλαίου (δηλαδή της σύμφυσης βιομηχανικού και τραπεζικού κεφαλαίου) στην αναζήτηση κέρδους:
- Το 1980, η αξία των παγκόσμιων χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων ήταν 12 τρισεκατομμύρια δολάρια ή περίπου 100% του παγκόσμιου ΑΕΠ.
- Το 1995 είχε ήδη φτάσει στα 64 τρισεκατομμύρια δολάρια ή περίπου 200% του παγκόσμιου ΑΕΠ.
- Το 2005 είχε εκτιναχτεί στα 140 τρισεκατομμύρια δολάρια ή πάνω από 300% του παγκόσμιου ΑΕΠ και το 2007 στο 350% του παγκόσμιου ΑΕΠ!
Σε διάστημα λιγότερο της τριακονταετίας, δηλαδή, τα περιουσιακά στοιχεία που με τη μορφή μετοχών, ομολόγων κ.λπ. κατείχαν στα χέρια τους τραπεζίτες και κάθε λογής κεφαλαιούχοι και ιδιώτες αυξήθηκαν κατά 1.500%!
*
Ανακεφαλαιώνουμε:
1. Ο όγκος των συναλλαγών που αφορά την πραγματική οικονομία δεν αντιπροσωπεύει παρά μόνο το 2% του συνόλου των χρηματικών συναλλαγών.
2. Το Ενεργητικό των τραπεζών τη στιγμή της εκδήλωσης της κρίσης ήταν τριπλάσιο από το παγκόσμιο ΑΕΠ και η αξία των παραγώγων 16 φορές (!) μεγαλύτερη από το παγκόσμιο ΑΕΠ.
3. Ενώ το 2006 το παγκόσμιο ΑΕΠ ήταν 47 τρισ. δολάρια, η αξία των μετοχών ήταν 51 τρισ. δολάρια, των ομολόγων 68 τρισ. δολάρια και των παραγώγων… 473 τρισεκατομμύρια. Το 2009, το μέγεθος των παραγώγων είχε ανέλθει στα 900 τρισ. δολάρια!
4. Σε κάθε κράτος της Ευρώπης ο κύκλος εργασιών των τραπεζών που δραστηριοποιούνται στο έδαφός του υπερβαίνει κατά πολύ το ΑΕΠ της χώρας. Μεσούσης της κρίσης, ο κύκλος εργασιών των τραπεζών στην Ιρλανδία ανήρχετο στο 700% του ΑΕΠ της χώρας, στην Ελβετία στο 650%, στη Γαλλία 320%, στη Γερμανία στο 280%.3
5. Στην Ευρωζώνη, όπου το ΑΕΠ των χωρών που την απαρτίζουν κινείται στα 10 τρισ. ευρώ, το Ενεργητικό των τραπεζών ήταν το 2010 πάνω από 43 τρισ. ευρώ, δηλαδή 4 και πλέον φορές μεγαλύτερο.
6.Κάθε δευτερόλεπτο, στο σύγχρονο κόσμο διακινούνται με ηλεκτρονική μορφή στην παγκόσμια αγορά χρήματος περί τα 320 δισ. δολάρια.
7.Το 2008, τα παράγωγα διεθνώς αναλογούσαν στο 976% του Παγκόσμιου Ακαθάριστου Προϊόντος!4
*
Τι σημαίνουν τα παραπάνω:
α) Οτι η χρηματοπιστωτική «φούσκα» και η υπερεπέκταση του χρηματοπιστωτικού τομέα δεν συνιστά παρά μια τυπική λειτουργία του καπιταλισμού από συστάσεώς του και ειδικά στο ιμπεριαλιστικό του στάδιο.
β) Ο «καπιταλισμός – καζίνο», που εντελώς πρόσφατα ανακάλυψε ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών κ. Μοσκοβισί, είναι ο μόνος μονοπωλιακός καπιταλισμός που υπήρξε, υπάρχει και που μπορεί να υπάρξει. Ηδη από τα τέλη του 19ου αιώνα, όπως τονίζει ο Λένιν στον «Ιμπεριαλισμό», το 40% του συνολικού πλούτου της Βρετανίας προερχόταν από τόκους κεφαλαίων που ήταν τοποθετημένα στο εξωτερικό.
Ως εκ τούτου, μετά μάλιστα τις τοποθετήσεις του κ. Σόιμπλε, της κυρίας Λαγκάρντ, του κ. Μοσκοβισί, της Αγίας Οικογένειας των Βρυξελλών εν συνόλω, που δικαιολόγησαν τις αποφάσεις τους για την Κύπρο στο όνομα της ανάγκης, όπως είπαν, να μειωθεί το μέγεθος του τραπεζικού τομέα του νησιού
- παρουσιάζοντας δηλαδή σαν «δικαιολογητική βάση» για τα ενδοϊμπεριαλιστικά τους παιχνίδια το ίδιο το έγκλημα του συστήματος που υπηρετούν -
δεν έχουμε παρά να αναφωνήσουμε όπως ο Σαίξπηρ στον «Εμπορο της Βενετίας»:
«Για τους σκοπούς του ο Διάβολος μπορεί να απαγγείλει ακόμα και την Αγία Γραφή»!
*
1. Καρλ Μαρξ, «Το Κεφάλαιο», τόμος Γ’ , εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», σελ. 594: «Με την ανάπτυξη του τοκοφόρου κεφαλαίου και του πιστωτικού συστήματος φαίνεται σα να διπλασιάζεται όλο το κεφάλαιο και, που και που, να τριπλασιάζεται από τον διαφορετικό τρόπο, με τον οποίο το ίδιο κεφάλαιο ή ακόμα η ίδια μόνο χρεωστική απαίτηση εμφανίζεται σε διάφορα χέρια με διάφορες μορφές. Το μεγαλύτερο μέρος αυτού του “χρηματικού κεφαλαίου” είναι καθαρά πλασματικό».
2. Λένιν, «Απαντα», τόμος 27, σελ. 332, εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή».
[3] Εθνος, 2.12.2010.
[4] Η διεθνής οικονομική κρίση, η θέση της Ελλάδας και οι θέσεις του ΚΚΕ – Υλικά της ημερίδας της ΚΕ του ΚΚΕ (14.5.2009), εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή.
Ουδεμία σχέση με την εθνική επέτειο της Επανάστασης του 1821 έχει ο φασισμός.