Του Χρήστου Κολώνα
Με μπούσουλα τις «εύλογες δαπάνες διαβίωσης» των νοικοκυριών, τράπεζες και δανειολήπτες θα συμφωνούν για νέες χαμηλότερες δόσεις των δανείων τους, προκειμένου αυτά να μην καθίστανται ληξιπρόθεσμα.
Συγκεκριμένα, η ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης ανακοίνωσε χθες με βάση τους ετήσιους οικογενειακούς προϋπολογισμούς της ΕΛΣΑΤ το ενδεικτικό ύψος των μηνιαίων δαπανών ανάλογα με τη σύνθεση των νοικοκυριών.
Θα λειτουργεί ως σημείο αναφοράς, ώστε να αξιολογείται η δυνατότητα κάθε οφειλέτη να εξυπηρετεί τις δανειακές του υποχρεώσεις, με βάση το εισόδημά του και αφού καλύψει τις ανάγκες διαβίωσής του.
Έτσι, για έναν ενήλικα οι μηνιαίες δαπάνες διαβίωσης κυμαίνονται από 537 μέχρι 682 ευρώ καθαρά μετά τους φόρους και τις εισφορές. Για ένα ζευγάρι τα έξοδα που δικαιολογούνται ξεκινούν από 906 και φτάνουν μέχρι τα 1.160 ευρώ.
Μία οικογένεια με δύο παιδιά οι εύλογες δαπάνες διαμορφώνονται από τα 1.347 ευρώ μέχρι τα 1.720 ευρώ. Για δύο ενήλικες με ένα παιδί τα έξοδα είναι από 1.126 μέχρι 1.440 ευρώ.
Οι «εύλογες δαπάνες διαβίωσης» είναι μια πρακτική που εφαρμόζεται ήδη με επιτυχία σε πολλές χώρες της Ευρώπης, όπως η Ιρλανδία, η Αυστρία, το Βέλγιο, η Φινλανδία, η Νορβηγία και η Ισπανία. Οι ομάδες των δαπανών είναι τέσσερις:
1η ομάδα Αφορά τις πιο βασικές δαπάνες για τη διαβίωση του νοικοκυριού, στις οποίες περιλαμβάνεται η διατροφή, η ένδυση και υπόδηση, τα λειτουργικά έξοδα κατοικίας, η μετακίνηση, η επισκευή και συντήρηση επίπλων και οικιακού εξοπλισμού, τα είδη οικιακής κατανάλωσης και ατομικής φροντίδας, η ενημέρωση και μόρφωση, οι υπηρεσίες τηλεφωνίας και ταχυδρομείων, τα είδη και οι υπηρεσίες υγείας, οι υπηρεσίες εκπαίδευσης, οι υπηρεσίες κοινωνικής προστασίας και οι οικονομικές υπηρεσίες. Γι' αυτήν ο μέσος όρος ανεξάρτητα από τη σύνθεση του νοικοκυριού έχει υπολογιστεί στα 1.166 ευρώ.
2η ομάδα
Περιλαμβάνει επιπλέον δαπάνες εστίασης. Η μέση δαπάνη μαζί και με τη συγκεκριμένη κατηγορία αυξάνεται στα 1.311 ευρώ.
Περιλαμβάνει επιπλέον δαπάνες εστίασης. Η μέση δαπάνη μαζί και με τη συγκεκριμένη κατηγορία αυξάνεται στα 1.311 ευρώ.
3η ομάδα
Περιλαμβάνει επιπλέον διαρκή αγαθά και συσκευές. Τα μέσα έξοδα το μήνα ανεβαίνουν και με αυτά τα προϊόντα στα 1.393 μηνιαίως.
Περιλαμβάνει επιπλέον διαρκή αγαθά και συσκευές. Τα μέσα έξοδα το μήνα ανεβαίνουν και με αυτά τα προϊόντα στα 1.393 μηνιαίως.
4η ομάδα
Περιλαμβάνει επιπλέον δαπάνες για κατανάλωση αλκοολούχων ποτών και καπνού, αεροπορικές μετακινήσεις, τουριστικές υπηρεσίες και υπηρεσίες αναψυχής, πολιτισμού και αθλητισμού. Μαζί με τις προηγούμενες τρεις ομάδες η μέση μηνιαία δαπάνη αυξάνεται στα 1.507 ευρώ.
Περιλαμβάνει επιπλέον δαπάνες για κατανάλωση αλκοολούχων ποτών και καπνού, αεροπορικές μετακινήσεις, τουριστικές υπηρεσίες και υπηρεσίες αναψυχής, πολιτισμού και αθλητισμού. Μαζί με τις προηγούμενες τρεις ομάδες η μέση μηνιαία δαπάνη αυξάνεται στα 1.507 ευρώ.
Ο προσδιορισμός των εύλογων δαπανών διαβίωσης λαμβάνει υπόψη τη σύνθεση και τις ανάγκες κάθε νοικοκυριού.
Έτσι, αυτές προσαυξάνονται σημαντικά για τις οικογένειες με παιδιά ή εξαρτώμενα μέλη, που αποτελούν και την πλειονότητα των δανειοληπτών. Οι εύλογες δαπάνες διαβίωσης αναφέρονται στα έξοδα που κάνει ένα νοικοκυριό πέραν αυτών που απαιτούνται για την εξασφάλιση κατοικίας.
Συνεπώς, το ποσό του ενοικίου για την εξασφάλιση πρώτης κατοικίας, προστίθεται ξεχωριστά στα οικονομικά στοιχεία που δηλώνει ο δανειολήπτης. Σύμφωνα με τον Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών που βρίσκεται υπό διαβούλευση, το πιστωτικό ίδρυμα οφείλει να λαμβάνει υπόψη τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης του οφειλέτη, κατά την αξιολόγηση της δυνατότητας αποπληρωμής. Η τράπεζα θα πρέπει να παρέχει Τυποποιημένη Κατάσταση Οικονομικής Πληροφόρησης, στην οποία ο οφειλέτης θα δηλώνει στοιχεία για τις δαπάνες διαβίωσης του νοικοκυριού, τα οποία θα συσχετίζονται με τις προσδιορισμένες εύλογες δαπάνες διαβίωσης.
