Θερμό φθινόπωρο για τις επιχειρήσεις - Που ετοιμάζονται μεγάλα deals

Θερμό αναμένεται να είναι το φθινόπωρο στον επιχειρηματικό στίβο. Η επικείμενη αναδιάρθρωση των επιχειρηματικών δανείων, σε συνδυασμό με τις προοπτικές που δείχνει να έχει η ελληνική οικονομία ανοίγουν τον δρόμο για να γίνουν σημαντικά deals.

Ήδη μέσα στον Αύγουστο σε μία παραδοσιακά «νεκρή» περίοδο ανακοινώθηκαν τρία σημαντικά επιχειρηματικά deals που δείχνουν την κατεύθυνση. Η νέα τάση που τείνει να δημιουργηθεί στην ελληνική οικονομία είναι η συγκέντρωση υγιών επιχειρήσεων, με στόχο να δημιουργηθούν ισχυρά σχήματα που θα μπορέσουν να μειώσουν τα λειτουργικά τους έξοδα, τις τιμές των παρεχομένων υπηρεσιών τους και βέβαια να αυξήσουν τη δραστηριότητά τους.

Προς την κατεύθυνση αυτή ωθούνται από τις επιχειρηματικές εξελίξεις στους επιμέρους κλάδους και από την πίεση των τραπεζών. Οι διοικήσεις των συστημικών τραπεζών επιμένουν πως είναι μονόδρομος η συγκέντρωση επιχειρήσεων που από την μία έχουν προοπτική και από την άλλη έχουν υψηλό δανεισμό. Στόχος τους είναι τα δάνεια αυτά να συνεχίσουν να εξυπηρετούνται κανονικά από τα νέα σχήματα, αφού πρώτα υπάρξει η απαραίτητη αναδιάρθρωση των επιχειρήσεων.

Οι κλάδοι στους οποίους αναμένεται σημαντική δραστηριότητα είναι κυρίως οι τηλεπικοινωνίες, οι ασφαλιστικές, ο τουρισμός, οι ιχθυοκαλλιέργειες, το λιανικό εμπόριο, οι ακτοπλοϊκές και το real estate. Ωστόσο δεν θα πρέπει να αποκλειστεί κανένας άλλος κλάδος, εφόσον οι συνθήκες στην αγορά είναι τέτοιες, που είτε το επιτρέψουν, είτε το επιβάλλουν.

Τα deals αναμένεται να κινηθούν σε δύο βασικούς άξονες. Ο ένας είναι οι συγχωνεύσεις υφιστάμενων επιχειρήσεων ή επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και ο άλλος οι εξαγορές. Στην δεύτερη περίπτωση ο αγοραστής θα έχει ξένο όνομα, αφού στην παρούσα χρονική περίοδο είναι μάλλον απίθανο ο αγοραστής να είναι Έλληνας, δεδομένων οι συνθηκών που επικρατούν στην ελληνική οικονομία.

Σε όλα αυτά θα πρέπει να προστεθούν και πωλήσεις δημόσιων επιχειρήσεων που ανήκουν στο ΤΑΙΠΕΔ. Βέβαια εκεί τα πράγματα δεν αναμένεται να «τρέξουν» με ιδιαίτερα γοργούς ρυθμούς. Δύο είναι οι βασικοί λόγοι. Ο ένας έχει να κάνει με το γεγονός ότι οι υποψήφιοι επενδυτές δεν δείχνουν και ιδιαίτερο ζήλο να αγοράσουν κάποιο κρατικό asset και ο δεύτερος λόγω του ότι οι διαδικασίες είναι ιδιαίτερα χρονοβόρες.

Εκτός από την ελληνική οικονομία, σε περίπτωση ύπαρξης σοβαρών deals ωφελημένο θα βγει και το Χρηματιστήριο. Είτε σε συγχωνεύσεις, είτε σε εξαγορές, θα σταλεί ένα μήνυμα προς τους διεθνείς επενδυτές ότι η Ελλάδα αλλάζει και κανείς σίγουρα δεν θα μείνει ασυγκίνητος.

ΤΡΑΠΕΖΕΣ
Ολοκληρώθηκε η συγκέντρωση;

Ο κλάδος δείχνει να έχει ολοκληρώσει τον βασικό κύκλο συγκέντρωσης και πλέον έχει στρέψει όλη του την προσοχή, αφενός στα επικείμενα stress tests και αφετέρου στην καλύτερη δυνατή διαχείριση των «κόκκινων» δανείων που αποτελούν μία βραδυφλεγή «βόμβα» στην περαιτέρω λειτουργία του. Ένα νέο deal στον τραπεζικό χώρο μάλλον θα πρέπει να αποκλειστεί την παρούσα χρονική περίοδο. Μοναδική περίπτωση είναι αυτή της Attica Bank στην περίπτωση που δεν καταφέρει να προχωρήσει στην αύξηση κεφαλαίου που είναι αναγκαία, αλλά, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες από τη διοίκηση της τράπεζας, είναι σε καλό δρόμο. Όμως οι τράπεζες θα εμφανιστούν το επόμενο διάστημα ως πωλητές asset που έχουν στην κατοχή τους, στα πλαίσια των προγραμμάτων αναδιάρθρωσης που έχουν εκπονήσει.

ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΕΣ
«Κλειδί» οι τράπεζες

Το έναυσμα για να ανοίξει ο «χορός» των deals στο κλάδο έδωσε η πώληση της ΑΤΕ Ασφαλιστικής στη γερμανική Ergo. Δύο ακόμη μεγάλες ασφαλιστικές εταιρείες είναι εν δυνάμει προς πώληση, έστω και αν οι βασικοί τους μέτοχοι δεν έχουν ξεκαθαρίσει πλήρως τις προθέσεις τους. Πρόκειται για την Εθνική Ασφαλιστική και την Eurolife που είναι θυγατρικές της Εθνικής Τράπεζας και της Eurobank αντίστοιχα. Η δεύτερη θα μπορούσε να πουληθεί και άμεσα, εφόσον αυτή είναι η επιλογή του βασικού μετόχου, ενώ για τη δεύτερη μάλλον φαντάζει ως αναγκαία προϋπόθεση η μείωση του λειτουργικού κόστους. Πληροφορίες αναφέρουν ότι ήδη σχεδιάζεται γενναίο πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου. Πολλά θα εξαρτηθούν και από τις κεφαλαιακές ανάγκες που ενδεχομένως χρειαστούν οι δύο εταιρείες στο πλαίσιο της εφαρμογής της Βασιλεία ΙΙΙ. Παράλληλα αρκετά ξένα funds, εκτός από ομοειδείς εταιρείες του χώρου, αναζητούν ευκαιρίες στον κλάδο, εξαιτίας των προοπτικών που υπάρχουν για τον κλάδο. Η Ζωή (υγεία και σύνταξη) τρέχουν με υψηλούς ρυθμούς τάση που αναμένεται να συνεχιστεί τα επόμενα χρόνια, απόρροια της υποβάθμισης της δημόσιας υγείας και των σημαντικών μειώσεων στις συντάξεις.

Λιανεμπόριο τροφίμων
«Πιθανό ένα mega-deal»

Μπορεί οι ισχυροί του χώρου να επιλέγουν τις εξαγορές μικρότερων αλυσίδων που βρίσκονται με την πλάτη στον τοίχο, ωστόσο παράγοντες της αγοράς δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο να δούμε ένα mega-deal στον κλάδο των σούπερ μάρκετ το επόμενο διάστημα. Η κάμψη της κατανάλωσης και ο χωρίς τέλος πόλεμος τιμών, που βρίσκεται σε εξέλιξη τα τελευταία χρόνια, είναι πολύ πιθανόν να δημιουργήσουν τις συνθήκες για συνένωση δυνάμεων ακόμη και ανάμεσα σε μεγάλους παίκτες. Πρόσφατα, κορυφαίο στέλεχος της «Σκλαβενίτης» δήλωσε πως γίνονται συζητήσεις με πολλές εταιρείες, χωρίς ωστόσο να υπάρχει κάτι ανακοινώσιμο, ενώ αποκάλυψε ότι στον σχεδιασμό της εταιρείας περιλαμβάνεται η επέκταση μέσω και εξαγοράς. Πληροφορίες της αγοράς επισημαίνουν ότι κάποιες αλυσίδες εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν προβλήματα ρευστότητας, ενώ την ίδια ώρα συνεχίζουν να συσσωρεύουν ζημίες εκατομμυρίων ευρώ. Μέχρι στιγμής, πάντως, δεν έχει εκδηλωθεί κάποια κίνηση, και οι περισσότερες επιλέγουν είτε να εξαγοράσουν μεμονωμένα σημεία σε περιοχές που δεν έχουν σημαντική παρουσία είτε να κινηθούν αυτόνομα με τη λειτουργία δικών τους καταστημάτων.

ΑΚΤΟΠΛΟΪΚΕΣ
Μονόδρομος οι συγχωνεύσεις

Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκονται οι διεργασίες για την αναδιάρθρωση της ακτοπλοΐας, με τις πιστώτριες τράπεζες να εμφανίζονται αποφασίσμενες να λάβουν δραστικά μέτρα για να διασφαλίσουν τη βιωσιμότητα του κλάδου. Η εξυγίανση του χώρου, ο οποίος βαρύνεται με υποχρεώσεις που ξεπερνούν το 1 δισ. ευρώ εκτιμάται πως μπορεί να προέλθει μόνο μέσα από τη δημιουργία μεγαλύτερων και πιο εύρωστων σχημάτων που θα είναι σε θέση να αντεπεξέλθουν στον σκληρό ανταγωνισμό αλλά και στα υψηλά έξοδα λειτουργίας και ταυτόχρονα να προσελκύσουν το ενδιαφέρον ξένων επενδυτών. «Οι συγχωνεύσεις θα κάνουν πιο αποδοτικές και ανταγωνιστικές τις εταιρείες, ενώ παράλληλα θα προκύψουν σημαντικά οφέλη για την ελληνική οικονομία, καθώς θα ανοίξει ο δρόμος για σταθερή ανάπτυξη και αύξηση της απασχόλησης», επισημαίνουν χαρακτηριστικά παράγοντες του χώρου και προσθέτουν πως η συγκέντρωση δυνάμεων θα λειτουργήσει καταλύτικα στη μείωση του λειτουργικού κόστους και στην εξοικονόμηση πόρων. Το πρώτο deal έγινε πριν από μερικές εβδομάδες αφού η Attica Group, που ελέγχει την Blue Star Ferries ήρθε σε συμφωνία με την Fortress Investment Group, η οποία θα επενδύσει 75 εκατ. ευρώ στην εταιρεία.

Real Estate
«Τρέχουν» οι εξελίξεις

Εξελίξεις αναμένονται το επόμενο διάστημα στον κλάδο των ακινήτων και συγκεκριμένα στον τομέα των εταιρειών επενδύσεων σε ακίνητη περιουσία (ΑΕΕΑΠ). Η πρόσφατη εξαγορά του 82% των μετοχών της MIG Real Estate από την Εθνική Πανγαία (η οποία θα αποκτήσει με δημόσια προσφορά και το υπόλοιπο ποσοστό) ανατρέπει τα δεδομένα στην αγορά. Πλέον στο Χρηματιστήριο θα μπει -με όχημα την MIG RE- και η Πανγαία, η οποία διαθέτει ένα ισχυρό χαρτοφυλάκιο ακινήτων αξίας περίπου 1 δισ. Παράλληλα, ο ισχυρός σύμμαχος, δηλαδή η Invel που κατέχει το πλειοψηφικό ποσοστό και η διάθεσή της για επενδύσεις στην Ελλάδα προοιωνίζονται σημαντικές εξαγορές ακινήτων.

Ισχυρή δυναμική παρουσιάζει η έτερη εισηγμένη ΑΕΕΑΠ η Eurobank Properties η οποία στηρίζεται από το δυναμικό fund Fairfax του Πρεμ Γουάτσα. Ετσι, δεν αποκλείεται ο χώρος των επαγγελματικών ακινήτων να αποτελέσει «πεδίο σύγκρουσης» δύο ισχυρών, της Πανγαία και της Eurobank Properties.

Εξελίξεις αναμένονται και στην τρίτη ΑΕΕΑΠ, την Trastor, σχετικά με το πού θα καταλήξει το ποσοστό που κατέχει η Pasal στην εταιρεία.

Σε κάθε περίπτωση, μπορεί να μη γίνονται αγοραπωλησίες στην κτηματαγορά, ωστόσο, οι μεγάλες επενδυτικές ευκαιρίες που έχουν δημιουργηθεί εξαιτίας της κρίσης, κινητοποιούν Ελληνες και ξένους που διαθέτουν ρευστότητα. Μεταξύ αυτών αρκετοί Ελληνες εφοπλιστές που αγοράζουν αθόρυβα σημαντικές εκτάσεις και άλλα ακίνητα.

ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
Ερχονται μεγάλες επενδύσεις

Το success story του ελληνικού τουρισμού πέρυσι και φέτος δεν αφήνει ασυγκίνητους τους ξένους επενδυτές. Αρκετοί είναι αυτοί που σπεύδουν να τοποθετηθούν σε υφιστάμενες επιχειρήσεις, μέσω εξαγοράς μεριδίων ή στο σύνολό τους, ενώ δεν είναι λίγες εκείνες οι ξένες επιχειρήσεις ή funds που κατασκευάζουν εξ αρχής νέες ξενοδοχειακές μονάδες αυτόνομα ή σε συνεργασία με Έλληνες συνεργάτες τους. Η τάση αυτή αναμένεται να συνεχιστεί και να κορυφωθεί στο αμέσως προσεχές διάστημα και μέχρι την επόμενη τουριστική σεζόν που ξεκινάει το Πάσχα του 2015. Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται σε μονάδες που μπορούν να προσελκύσουν τα «παχυλά πορτοφόλια». Φέτος η Ελλάδα αναδείχθηκε «πρωταθλήτρια» στην προσέλκυση υψηλού αριθμού εύρωστων τουριστών που είναι διατεθειμένοι να ξοδέψουν, αλλά ταυτόχρονα απαιτούν υψηλού επιπέδου υπηρεσίες.

Ιχθυοκαλλιέργειες
«Πυρετός» διεργασιών

Οι αποφάσεις των τραπεζών, για τον τρόπο αναδιάρθρωσης των χρεών που βαρύνουν τις εταιρείες του κλάδου αναμένεται να καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό τις εξελίξεις στις ιχθυοκαλλιέργειες αλλά και τις πιθανές «συμμαχίες». Η δημιουργία μεγαλύτερων σχημάτων αλλά και η είσοδος νέων επενδυτών στο μετοχικό κεφάλαιο των πολύπαθων εταιρειών αποτελεί σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη μονόδρομο για την επιβίωσή τους. Δεν είναι τυχαίο πως η Σελόντα αμέσως μετά τη ματαίωση της συγχώνευσης με την «Δίας» έσπευσε να δηλώσει παρούσα στον διάλογο «για την αναδιάταξη του κλάδου των ελληνικών ιχθυοκαλλιεργειών και τη δημιουργία εκείνων των συνθηκών και προϋποθέσεων, οι οποίες θα του επιτρέψουν να διατηρήσει των ηγετικό ρόλο του παγκοσμίως και να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητά του». Είχε προηγηθεί δημόσια πρόσκληση προς τον Αριστείδη Μπελλέ, επικεφαλής της «Νηρεύς», να χαράξουν κοινή πορεία. Τότε ο πρόεδρος της «Σελόντας», Γ. Στεφανής είχε πει ότι «οι καπετάνιοι αυτών των δύο ποντοπόρων πλοίων ξέρουν τις θάλασσες και τους υφάλους. Μπορούν μαζί να χαράξουν την ασφαλή πορεία πίσω στο απάνεμο λιμάνι». Από την πλευρά του, ο κ. Μπελλές εμφάνιστηκε θετικός στην πρόταση της «Σελόντα» υπό την προϋπόθεση ότι μέσα από αυτήν να βελτιώνεται η χρηματοοικονομική κατάσταση και να ενισχύεται η ανταγωνιστικότητα του νέου σχήματος.

ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ
Μεγάλη κινητικότητα

Το πρώτο deal ήδη ανακοινώθηκε ανάμεσα σε Vodafone και hol. Όμως σίγουρα η κινητικότητα δεν πρόκειται να σταματήσει εκεί. Το θέμα της Forthnet όχι μόνο δεν έχει κλείσει, αλλά το ζήτημα αναμένεται να κορυφωθεί μέσα στο επόμενο χρονικό διάστημα. Εκκρεμούν δύο προτάσεις εξαγοράς, αυτή του ΟΤΕ και η κοινή πρόταση Vodafone - Wind. Όλα τα σενάρια είναι στο τραπέζι και απομένει η ετυμηγορία του βασικού μετόχου προκειμένου να οριστικοποιηθεί το μέλλον της επιχείρησης. Όμως ο κλάδος είναι από τους πλέον «hot» και ως εκ τούτου είναι πολύ πιθανό να υπάρξουν εξελίξεις τόσο και με άλλες εταιρείες όσο και με επιμέρους δραστηριότητες. Οι επόμενοι μήνες θεωρούνται ιδιαίτερα κρίσιμοι και βέβαια αναμφίβολα ο βασικός πρωταγωνιστής θα είναι ο ΟΤΕ, με τις Vodafone και Wind να εμφανίζονται έτοιμες να «αρπάξουν» την όποια ευκαιρία δημιουργηθεί, ώστε να ισχυροποιήσουν τη θέση τους στην αγορά.