Ως
πότε θα είναι ο Όλυμπος ξέφραγο αμπέλι;
Με αφορμή τα πρόσφατα ατυχήματα στον Όλυμπο, έρχεται
δραματικά η επιβεβαίωση όλων των ανησυχιών, των καταγγελιών και των προτάσεων
έμπειρων διασωστών, ορειβατών και οδηγών βουνού που χρόνια τώρα κρούουν το
κώδωνα του κινδύνου για τα αυξανόμενα ατυχήματα και δυστυχήματα στον
Όλυμπο.
Ο Όλυμπος όσο κι αν οι τοπικοί φορείς αδιαφορούν για την
προβολή και την αξιοποίησή του, έχει τόσες χάρες, τόσα θέλγητρα, τόσο απόθεμα
ως φυσικό και πολιτιστικό μνημείο που χιλιάδες επισκεπτών τον προσεγγίζουν και
φτάνουν σε διάφορα σημεία του από όλες τις άκρες της γης. Η επισκεψιμότητα
χρόνο με το χρόνο – χωρίς καμιά οργανωμένη προβολή – αυξάνεται και δυστυχώς ως
επακόλουθο αυξάνονται και τα ατυχήματα.
Κι αν οι τοπικοί και όποιοι αρμόδιοι αδιαφορούν για την
σωστή αξιοποίηση του ιερού βουνού, δεν μπορούν πλέον να κωφεύουν στην οργάνωση
της ασφαλούς επίσκεψης και μετακίνησης των επισκεπτών στο βουνό.
Πολλές φορές έχουν δει το φως της δημοσιότητες «κραυγές
αγωνίας» φορέων και ανθρώπων που
γνωρίζουν τον Όλυμπο, γνωρίζουν τις ιδιαιτερότητές του, τους κινδύνους που
κρύβει μια επίσκεψη, μια ανάβαση χωρίς προετοιμασία και χωρίς την συνοδεία
έμπειρων οδηγών. Επίσης πολλές φορές έχει επισημανθεί η παντελής έλλειψη
υποδομών εξυπηρέτησης των επισκεπτών, οργανωμένου δικτύου υποδομών και σχεδίου
αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών και διάσωσης σε περίπτωση ατυχημάτων.
Στατιστικά και
μόνο αν το δούμε είναι επιβεβαιωμένο ότι τα ατυχήματα και οι δραστηριότητες στο
βουνό είναι έννοιες άμεσα συνυφασμένες. Είναι επίσης επιβεβαιωμένο ότι τα
ατυχήματα προκύπτουν και προκαλούνται όταν δεν υπάρχει γνώση, πείρα και
οργάνωση της διαδικασίας επίσκεψης ή ανάβασης στο βουνό. Η έλλειψη γνώσης,
εμπειρίας και προετοιμασίας σε περίπτωση ατυχήματος προκαλεί πανικό λάθος
διαχείριση και τελικά επιβάρυνση, μεγέθυνση του κινδύνου και τελικά τραγική
κατάληξη.
Η πρόκληση για την επίσκεψη στο βουνό, για την απόλαυση
της φύσης, του μεγαλείου των πολλαπλών γεωμορφολογικών εναλλαγών σε λίγο χώρο
και χρόνο, φέρνει άτομα και ομάδες στο βουνό χωρίς την απαραίτητη προετοιμασία,
χωρίς την συνοδεία έμπειρου οδηγού και πολλές φορές επικρατεί η σιγουριά ότι είναι
μια εύκολη διαδικασία και το χειρότερο ότι «τα ξέρουμε όλα».
Έμπειρος ορειβάτης και διασώστης του Ολύμπου έγραψε
πρόσφατα για τις αναβάσεις και τους κινδύνους των ατυχημάτων:
«Από
την εμπειρία αλλά την ενασχόληση όλα αυτά τα χρόνια με τον Όλυμπο είδα ότι τις
περισσότερες φορές τα ατυχήματα τα προκαλεί η σιγουριά και το «τα ξέρω όλα».
Στον Όλυμπο, αλλά και γενικότερα στο βουνό, επιβάλλεται να είμαστε
συγκρατημένοι αλλά και προσεκτικοί.
Θεωρώ
ότι η γνώση σε συνδυασμό με την εμπειρία αλλά και την σωστή προετοιμασία μπορεί
να μας εξασφαλίσει ασφαλείς περιηγήσεις στον Όλυμπο αλλά και σε κάθε βουνό,
αρκεί να λάβουμε υπόψη τους πιθανούς κινδύνους και να προετοιμαστούμε
κατάλληλα. Η ταπεινότητα και η κατάλληλη προετοιμασία με την κατάλληλη συνοδεία
μπορεί να δώσει την πιο όμορφη εμπειρία ακόμα και σε ανθρώπους που δεν έχουν
βρεθεί άλλη φορά στον Όλυμπο».
Το
φαράγγι του Ορφέα
Τα τελευταία χρόνια ένας τόπος που
ανταγωνίζεται δυναμικά σε αριθμό επισκεπτών τις κλασικές αναβάσεις προς τις
κορφές του Ολύμπου, είναι το φαράγγι του Ουρλιά, το «Φαράγγι του Ορφέα» όπως
καθιερώνεται να λέγεται πλέον διεθνώς. Και το «διεθνώς» δεν είναι τυχαίος όρος
αφού αυτός ο χώρος δέχεται επισκέπτες απ όλο τον κόσμο καθ όλη την διάρκεια του
χρόνου με κορύφωση βέβαια – χιλιάδες επισκέπτες κάθε μέρα! – τους καλοκαιρινούς
μήνες. Το μεγάλο φαράγγι, ένα από τα ομορφότερα στον κόσμο, με τους πολλούς καταρράκτες
τις λίμνες και το μαγευτικό τοπίο, συγκεντρώνει χιλιάδες επισκεπτών είτε για
μια απλή βόλτα, είτε για να κάνουν
καταβάσεις στους καταρράκτες και να βουτήξουν στα κρυστάλλινα νερά των λιμνών.
Οι περισσότεροι χωρίς καμιά προετοιμασία, πολλοί με αμφιβόλου γνώσεις και
εμπειρίας οδηγούς τουριστικών γραφείων απ΄ όλη την Ελλάδα, και ελάχιστοι –
δυστυχώς - με έμπειρους και πιστοποιημένους οδηγούς κατάβασης φαραγγιών.
Το χειρότερο όμως είναι ότι όλος αυτός ο
κόσμος προσεγγίζει την περιοχή του φαραγγιού από ένα δρόμο χωρίς καμιά σήμανση,
σε αρκετά σημεία επικίνδυνο και διαβρωμένο από κατολισθήσεις. Όταν φτάνει στο
τέρμα του δρόμου δεν υπάρχει ούτε υποτυπώδης χώρος υποδοχής, δεν υπάρχουν
οδηγίες και πληροφορίες για τον χώρο.
Αποτέλεσμα είναι αυτό το μοναδικής ομορφιάς
τοπίο, η φυσική water land,
να μεταβάλλεται σε ένα σκουπιδότοπο, να καταστρέφεται η χλωρίδα από τα δεκάδες
μονοπάτια που ανεξέλεγκτα ανοίγονται από τους επισκέπτες που ψάχνουν πως θα
προσεγγίσουν σημεία του φαραγγιού.
Το χειρότερο είναι – κι αυτό αποτελεί σήμα
κινδύνου – η παντελής έλλειψη υποδομών και σχεδίου για την αντιμετώπιση
κινδύνου ατυχήματος, το οποίο αν προκύψει μπορεί να είναι καταστροφικό.
Χωρίς να καταστροφολογούμε, αλλά απλά να τονίζουμε
την έλλειψη οργάνωσης των χώρων αυτών που η φύση απλόχερα προσέφερε στην
Πιερία, επισημαίνουμε πως αυτοί που τάχτηκαν να υπηρετήσουν και διαχειριστούν
την τύχη του τόπου θα πρέπει να πάψουν να αδιαφορούν. Η ευθύνη είναι όλη δική
τους. Και για την μη αξιοποίηση, και για τυχόν προβλήματα ατυχημάτων που θα
προκύψουν από την αδιαφορία τους.
Αυτά λίγο πριν τις εκλογές της Κυριακής 26
Μαΐου ας αποτελέσουν και κριτήριο επιλογής για τους μέχρι τώρα άρχοντες της
αυτοδιοίκησης (Περιφέρεια και Δήμους) που η πλήρης αδιαφορία τους, μας
υποχρεώνει να εκφράσουμε ακόμη μια φορά
την αγωνία μας και να ρωτήσουμε «Γιατί ο Όλυμπος παραμένει ξέφραγο αμπέλι;»
