Ζήσης Ψάλλας
Μπορεί κάτι τόσο απλό όπως ένα φλιτζάνι καφέ με γάλα να έχει αντιφλεγμονώδη δράση στον άνθρωπο; Ναι, σύμφωνα με μια νέα μελέτη από το Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης. Ένας συνδυασμός πρωτεϊνών και αντιοξειδωτικών διπλασιάζει τις αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες στα κύτταρα του ανοσοποιητικού. Οι ερευνητές ελπίζουν να είναι σε θέση να μελετήσουν τις επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου.
Κάθε φορά που βακτήρια, ιοί και διάφορες ξένες ουσίες εισέρχονται στο σώμα, το ανοσοποιητικό μας σύστημα αντιδρά αναπτύσσοντας λευκά αιμοσφαίρια και άλλες χημικές ουσίες για να μας προστατεύσουν. Αυτή η αντίδραση, κοινώς γνωστή ως φλεγμονή, εμφανίζεται επίσης κάθε φορά που υπερφορτώνουμε τους τένοντες και τους μύες και είναι χαρακτηριστική για αυτοάνοσες ασθένειες όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα.
Τα αντιοξειδωτικά γνωστά ως πολυφαινόλες βρίσκονται σε φρούτα και λαχανικά. Αυτή η ομάδα αντιοξειδωτικών χρησιμοποιείται επίσης από τη βιομηχανία τροφίμων για να επιβραδύνει την οξείδωση και την υποβάθμιση της ποιότητας των τροφίμων και έτσι να αποφύγει τις άσχημες γεύσεις και το τάγγισμα. Οι πολυφαινόλες είναι επίσης γνωστό ότι είναι υγιεινές για τον άνθρωπο, καθώς βοηθούν στη μείωση του οξειδωτικού στρες στο σώμα.
Αλλά πολλά παραμένουν άγνωστα για τις πολυφαινόλες. Σχετικά λίγες μελέτες έχουν διερευνήσει τι συμβαίνει όταν οι πολυφαινόλες αντιδρούν με άλλα μόρια, όπως πρωτεΐνες που αναμειγνύονται σε τρόφιμα που στη συνέχεια καταναλώνουμε.
Σε μια νέα μελέτη, ερευνητές στο Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων, σε συνεργασία με ερευνητές από το Τμήμα Κτηνιατρικών και Ζωικών Επιστημών, στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης ερεύνησαν πώς συμπεριφέρονται οι πολυφαινόλες όταν συνδυάζονται με αμινοξέα, τα δομικά στοιχεία των πρωτεϊνών.
«Στη μελέτη, δείξαμε ότι καθώς μια πολυφαινόλη αντιδρά με ένα αμινοξύ, ενισχύεται η ανασταλτική δράση επί της φλεγμονής στα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος. Ως εκ τούτου, μπορεί να φανταστεί κανείς ότι αυτό το κοκτέιλ θα έχει ευεργετική επίδραση στη φλεγμονή. Τώρα το ερευνούμε περαιτέρω, αρχικά σε ζώα. Μετά από αυτό, ελπίζουμε να λάβουμε ερευνητική χρηματοδότηση που θα μας επιτρέψει να μελετήσουμε την επίδραση στους ανθρώπους», λέει η καθηγήτρια Marianne Nissen Lund από το Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων, επικεφαλής της μελέτης που δημοσιεύτηκε στο Journal of Agricultural and Food Chemistry.
Διπλάσια αποτελεσματικότητα στην καταπολέμηση της φλεγμονής
Για να διερευνήσουν την αντιφλεγμονώδη επίδραση του συνδυασμού πολυφαινολών με πρωτεΐνες, οι ερευνητές προκάλεσαν μια τεχνητή φλεγμονή στα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος. Μερικά από τα κύτταρα έλαβαν διάφορες δόσεις πολυφαινολών που αντέδρασαν με ένα αμινοξύ, ενώ άλλα έλαβαν μόνο πολυφαινόλες στις ίδιες δόσεις. Μια άλλη ομάδα κυττάρων δεν έλαβε τίποτα.
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι τα κύτταρα του ανοσοποιητικού που έλαβαν έναν συνδυασμό πολυφαινολών και αμινοξέων ήταν δύο φορές πιο αποτελεσματικά στην καταπολέμηση της φλεγμονής από τα κύτταρα στα οποία προστέθηκαν μόνο πολυφαινόλες.
«Έχουμε παρατηρήσει την αντιφλεγμονώδη δράση σε πειράματα κυττάρων. Και προφανώς, αυτό μας κάνει να ενδιαφερόμαστε περισσότερο να κατανοήσουμε αυτές τις επιπτώσεις στην υγεία με μεγαλύτερη λεπτομέρεια. Έτσι, το επόμενο βήμα θα είναι να μελετήσουμε τις επιπτώσεις στα ζώα», λέει ο αναπληρωτής καθηγητής Andrew Williams του Τμήματος Κτηνιατρικών και Ζωικών Επιστημών της Σχολής Υγείας και Ιατρικών Επιστημών, ο οποίος είναι επίσης ανώτερος συγγραφέας της μελέτης.
Καφές με γάλα
Προηγούμενες μελέτες έδειξαν ότι οι πολυφαινόλες συνδέονται με τις πρωτεΐνες στα προϊόντα κρέατος, το γάλα και την μπύρα. Μια μελέτη εξέτασε εάν τα μόρια συνδέονται μεταξύ τους σε ένα ρόφημα καφέ με γάλα -οι κόκκοι του καφέ είναι γεμάτοι με πολυφαινόλες ενώ το γάλα είναι πλούσιο σε πρωτεΐνες.
«Το αποτέλεσμά μας δείχνει ότι η αντίδραση μεταξύ πολυφαινολών και πρωτεϊνών συμβαίνει επίσης σε ορισμένα από τα ροφήματα καφέ με γάλα που μελετήσαμε. Στην πραγματικότητα, η αντίδραση συμβαίνει τόσο γρήγορα που ήταν δύσκολο να αποφευχθεί σε οποιοδήποτε από τα τρόφιμα που μελετήσαμε μέχρι στιγμής», λέει η Lund.
Επομένως, η αντίδραση και η δυνητικά ευεργετική αντιφλεγμονώδης δράση εμφανίζονται επίσης όταν συνδυάζονται άλλα τρόφιμα που αποτελούνται από πρωτεΐνες και φρούτα ή λαχανικά. «Μπορώ να φανταστώ ότι κάτι παρόμοιο συμβαίνει, για παράδειγμα, σε ένα πιάτο με κρέας και λαχανικά ή ένα smoothie, αν φροντίσετε να προσθέσετε κάποια πρωτεΐνη όπως γάλα ή γιαούρτι», λέει η Marianne Nissen Lund.
Η βιομηχανία και η ερευνητική κοινότητα έχουν λάβει υπόψη τα κύρια πλεονεκτήματα των πολυφαινολών. Ως εκ τούτου, εργάζονται για το πώς να προσθέσουν τις σωστές ποσότητες πολυφαινολών στα τρόφιμα για να επιτύχουν την καλύτερη ποιότητα. Τα νέα ερευνητικά αποτελέσματα είναι ελπιδοφόρα σε αυτό το πλαίσιο.
Επειδή το σώμα δεν απορροφά πολλές πολυφαινόλες, οι ερευνητές μελετούν πώς να ενθυλακώσουν τις πολυφαινόλες σε πρωτεϊνικές δομές που βελτιώνουν την απορρόφησή τους στο σώμα. Αυτή η στρατηγική έχει -όπως φαίνεται τώρα- το πρόσθετο πλεονέκτημα ότι ενισχύει τις αντιφλεγμονώδεις επιδράσεις των πολυφαινολών, σύμφωνα με την Lund.
Στοιχεία για τις πολυφαινόλες
- Οι πολυφαινόλες είναι μια ομάδα φυσικών αντιοξειδωτικών που είναι σημαντικές για τον άνθρωπο.
- Αποτρέπουν ή καθυστερούν την οξείδωση ουσιών στο σώμα μας, προστατεύοντάς έτσι από βλάβες ή καταστροφή.
- Βρίσκονται σε μια ποικιλία φρούτων και λαχανικών, σε τσάι, καφέ, κόκκινο κρασί και μπύρα.
- Λόγω των αντιοξειδωτικών τους ιδιοτήτων, χρησιμοποιούνται στη βιομηχανία τροφίμων για την ελαχιστοποίηση της οξείδωσης κυρίως των λιπών, καθώς και της υποβάθμισης της ποιότητας των τροφίμων, ώστε να αποφευχθούν οι άσχημες γεύσεις και το τάγγισμα.
