Στο άμεσο μέλλον το δημόσιο θα μπορεί να προχωρά στη πώληση κινητών περιουσιακών στοιχείων αξίας άνω των 300.000 ευρώ που προέρχονται από εγκληματικές δραστηριότητες και δεσμεύονται, κατάσχονται ή δημεύονται στο πλαίσιο ποινικής διαδικασίας.
Παράλληλα δίνεται η δυνατότητα στην ΕΤΑΔ να διαχειρίζεται τα δεσμευμένα ακίνητα, αποκλειστικά μέσω της εκμίσθωσης ή παραχώρησης της χρήσης τους έναντι ανταλλάγματος, αλλά αποκλείεται η εκποίηση τους.
Στην εισηγητική έκθεση του νομοσχεδίου από την παραχώρηση δημευμένων περιουσιακών στοιχείων επωφελούνται ευπαθείς κοινωνικές ομάδες και δημόσιες υπηρεσίες καθώς στόχος είναι η κατά περίπτωση διάθεσή τους για κοινωφελείς σκοπούς, για σκοπούς δημοσίου συμφέροντος και για την ικανοποίηση του θύματος, λαμβανομένου υπόψη και του συμφέροντος του υπόπτου ή κατηγορουμένου.
Τα περιουσιακά στοιχεία τα οποία έχουν δεσμευτεί μπορεί να προέρχονται από εγκληματική οργάνωση, ξέπλυμα χρήματος, απάτη, κλοπή, ληστεία, πλαστογραφία, σωματεμπορία, παράνομη διακίνηση ναρκωτικών, λαθρεμπορία, φοροδιαφυγή, μη καταβολή χρεών προς το δημόσιο, απιστία, χρηματιστηριακά αδικήματα.
Σύμφωνα με τις διατάξεις του νομοσχεδίου:
1. Φορέας Διαχείρισης: Οι διαδικασίες ανάκτησης και διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων περνάνε στο Φορέα Διαχείρισης. Η Γενική Διεύθυνση του ΣΔΟΕ ορίζεται Φορέας Διαχείρισης Δεσμευμένων και Δημευμένων Περιουσιακών Στοιχείων.
2. Ηλεκτρονικό Μητρώο: Δημιουργείται ένα ηλεκτρονικό Κεντρικό Μητρώο Διαχείρισης Δεσμευμένων, κατασχεμένων και Δημευμένων Περιουσιακών Στοιχείων χωρίς να θίγονται τα δικαιώματα του υπόπτου ή κατηγορουμένου. Για κάθε περιουσιακό στοιχείο καταρτίζεται και τηρείται φάκελος όπου καταχωρίζονται από την αρμόδια αρχή διαχείρισης το είδος των δεσμευμένων ή κατασχεμένων ή δημευμένων περιουσιακών στοιχείων, ανά κατηγορία, όπως ενδεικτικά ακίνητο, τροχοφόρο όχημα, μηχάνημα, πλωτό σκάφος, εναέριο μέσο, μετρητά, τραπεζικός λογαριασμός, θυρίδα, άυλος τίτλος. Η καταχώριση περιλαμβάνει επιπλέον αναλυτική περιγραφή τους βάσει των εξατομικευμένων χαρακτηριστικών τους.
3. Μετρητά: Χρήματα, περιεχόμενο θυρίδων, τίτλοι που δεσμεύονται μεταφέρονται σε δεσμευμένο έντοκο καταθετικό λογαριασμό που τηρείται στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων.
4. Κινητά περιουσιακά στοιχεία: Τα κινητά περιουσιακά στοιχεία που δεσμεύονται ή κατάσχονται εκποιούνται μόνο μετά από το αμετάκλητο της απόφασης για τη δήμευσή τους. Κατ’ εξαίρεση επιτρέπεται η εκποίηση ή η διάθεση των κινητών περιουσιακών στοιχείων, συμπεριλαμβανομένων των κινητών περιουσιακών στοιχείων μεγάλης οικονομικής αξίας, από τον Φορέα Διαχείρισης, σε συνεργασία με τις υπηρεσίες, οι οποίες είναι υπεύθυνες για τη φύλαξη κατά τη διαχείριση αυτών.
Η εκποίηση δύναται να πραγματοποιηθεί, μετά από προηγούμενη ακρόαση του ιδιοκτήτη, εφόσον τα στοιχεία του είναι γνωστά, όταν συντρέχουν σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις:
α) Δεν διατάσσεται η άρση της δέσμευσης ή της κατάσχεσης αυτών μετά από την πάροδο διαστήματος έξι (6) μηνών από τη διενέργεια αυτής, και
β) διαπιστώνεται ότι η φύλαξη καθίσταται οικονομικά ασύμφορη ή ιδιαιτέρως δαπανηρή ή υφίσταται κίνδυνος για τη μείωση ή την απώλεια της οικονομικής τους αξίας, λόγω αχρησίας ή των συνθηκών φύλαξης ή άλλων κινδύνων.
Τα δεσμευμένα κινητά περιουσιακά στοιχεία είναι δυνατόν να διατίθενται, είτε δωρεάν, είτε έναντι ανταλλάγματος σε φορείς του δημόσιου τομέα σώματα ασφαλείας, Οργανώσεις Κοινωνίας των Πολιτών και Κοινωφελείς Φορείς για την κάλυψη των λειτουργικών αναγκών τους.
5. Κινητά περιουσιακά στοιχεία μεγάλης αξίας: Ο Φορέας Διαχείρισης θα μπορεί να εκποιεί ή να διαθέτει δεσμευμένα κινητά περιουσιακά στοιχεία μεγάλης οικονομικής αξίας. Στα κινητά περιουσιακά στοιχεία περιλαμβάνονται τα κινητά περιουσιακά στοιχεία πλην των χρηματικών ποσών όπως χερσαία, πλωτά ή εναέρια μέσα, έργα τέχνης, άυλοι τίτλοι ή αντικείμενα που αποτελούν πολιτιστικά αγαθά, για τα οποία υπάρχουν υπόνοιες ότι προέρχονται, άμεσα ή έμμεσα, από την τέλεση ποινικών αδικημάτων ή χρησιμοποιήθηκαν ως όργανα για τη διάπραξη αυτών και ενόψει πιθανής δήμευσής τους. Ως κινητά περιουσιακά στοιχεία μεγάλης οικονομικής αξίας θεωρούνται αυτά των οποίων η εκτιμηθείσα αξία υπερβαίνει το ποσό των 300.000 ευρώ. Η εκποίηση διενεργείται μόνο εάν επιτευχθεί πλειστηρίασμα ίσο ή μεγαλύτερο του 85% της εκτιμηθείσας αξίας. Αν δεν επιτευχθεί πλειστηρίασμα τουλάχιστον ίσο με το 85%)της αξίας ύστερα από 3 δημοπρασίες, είναι δυνατή η εκποίηση των περιουσιακών στοιχείων με αναπροσαρμογή του κατώτατου τιμήματος.
6. Ακίνητα: Η διαχείριση των δεσμευμένων ακινήτων γίνεται από τον Φορέα Διαχείρισης. Για κάθε δεσμευμένο ή κατασχεμένο ακίνητο περιουσιακό στοιχείο συντάσσεται έκθεση εκτίμησης αξίας. Η διαχείριση δύναται να περιλαμβάνει εκμίσθωση του ακινήτου ή παραχώρηση της χρήσης του σε τρίτους με αντάλλαγμα, για την εξυπηρέτηση δημόσιου σκοπού. Η εκποίηση αυτών δεν επιτρέπεται. Στην περίπτωση ακινήτου μεγάλης οικονομικής αξίας, η διαχείριση κατά το διάστημα της δέσμευσης δύναται να ανατεθεί στην ΕΤ.Α.Δ. Α.Ε. Το μίσθωμα ή το χρηματικό αντάλλαγμα, μετά από την αφαίρεση των αναγκαίων δαπανών διαχείρισης, στις οποίες έχει υποβληθεί η ΕΤ.Α.Δ. Α.Ε. ή ο Φορέας Διαχείρισης, κατατίθεται στον δεσμευμένο υπολογαριασμό του δικαiούχου, ο οποίος τηρείται στον δεσμευμένο τομέα του Τ.Π.Δ. Η εκμίσθωση ή η παραχώρηση της χρήσης διαρκούν για όσο χρονικό διάστημα διαρκεί η δέσμευση ή κατάσχεση του ακινήτου και λήγουν με την έκδοση της αμετάκλητης δικαστικής απόφασης ή και νωρίτερα. Αν το ακίνητο, κατά τον χρόνο της δέσμευσης ή κατάσχεσης, είναι μισθωμένο από τον ιδιοκτήτη του σε τρίτους, η μίσθωση διατηρείται και το μίσθωμα κατατίθεται στον υπολογαριασμό του δικαιούχου.
7. Επιστροφή δεσμευμένων περιουσιακών στοιχείων. Αν διατάσσεται η άρση των μέτρων της δέσμευσης ή της κατάσχεσης των παρακατατεθέντων μετρητών, υπολοίπου τραπεζικών λογαριασμών ή μετρητών που περιέχονται σε θυρίδες, τα οποία κατατέθηκαν στον έντοκο δεσμευμένο λογαριασμό που τηρείται στο Τ.Π.Δ., αυτά αποδίδονται από το Τ.Π.Δ. στους δικαιούχους κατόπιν εντολής του Φορέα Διαχείρισης, εντόκως, από την επόμενη εργάσιμη ημέρα της ημερομηνίας μεταφοράς τους στον λογαριασμό. Το ίδιο ισχύει και για το τίμημα της εκποίησης των παρακατατεθέντων δεκτικών ακριβούς αποτίμησης περιουσιακών στοιχείων.
8. Απόδοση ακίνητων περιουσιακών στοιχείων: Όταν η απόφαση περί απόδοσης του ακινήτου στον ιδιοκτήτη του καταστεί αμετάκλητη, η συναφθείσα από τον Φορέα Διαχείρισης ή την ΕΤ.Α.Δ. Α.Ε. σύμβαση εκμίσθωσης ή παραχώρησης της χρήσης του, λύεται αυτοδικαίως και ζητείται η απόδοση αυτού, εκτός αν ο ιδιοκτήτης του συμφωνήσει με τον μισθωτή τη συνέχισή της. Με την απόδοση του ακινήτου στον ιδιοκτήτη του, καταβάλλεται σε αυτόν το ποσό που εισπράχθηκε ως μίσθωμα ή χρηματικό αντάλλαγμα. Ο ιδιοκτήτης του ακινήτου ενημερώνεται για τις δαπάνες διαχείρισης, που πραγματοποιήθηκαν και οι οποίες αφαιρούνται από το καταβλητέο ποσό.
