Μια νέα συστηματική ανασκόπηση υποδηλώνει ότι ο εμβολιασμός κατά του COVID-19 θα μπορούσε να προκαλέσει μια σπάνια νευρολογική διαταραχή που επηρεάζει κυρίως τα νεύρα έξω από το κεντρικό νευρικό σύστημα, προκαλώντας πόνο, μυϊκή ατροφία και, σε ορισμένες περιπτώσεις, παράλυση.
Σε μια μελέτη της 14ης Μαρτίου που δημοσιεύτηκε στο Vaccines , οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το σύνδρομο Parsonage-Turner (PTS) μπορεί να εμφανιστεί μετά από όλους τους τύπους εμβολίων COVID-19 και μπορεί να επανεμφανιστεί με πρόσθετες δόσεις παρόμοιων ή άσχετων εμβολίων.
Για να προσδιορίσουν εάν υπάρχει σχέση μεταξύ των εμβολίων COVID-19 και της ανάπτυξης PTS, οι ερευνητές έψαξαν τις βάσεις δεδομένων του LitCOVID και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για τον COVID-19 έως τις 25 Ιανουαρίου. Βρήκαν 59 περιπτώσεις PTS που αναφέρθηκαν στη βιβλιογραφία μετά τον εμβολιασμό κατά του COVID-19. Από αυτές τις 59 περιπτώσεις, 36 ασθενείς (61 τοις εκατό) έλαβαν εμβόλιο mRNA και 18 ασθενείς (30 τοις εκατό) έλαβαν εμβόλιο ιικού φορέα.
Από αυτούς τους 36 ασθενείς που έλαβαν εμβόλιο mRNA, οι 24 έλαβαν Pfizer και οι 10 έλαβαν Moderna. Από τους 18 ασθενείς που έλαβαν εμβόλιο ιικού φορέα, οι 15 έλαβαν AstraZeneca και δύο το εμβόλιο Johnson & Johnson. Πέντε ασθενείς έλαβαν άγνωστο τύπο εμβολίου. Αφού πραγματοποίησαν μια εκτίμηση αιτιότητας, οι ερευνητές βρήκαν ότι 32 περιπτώσεις διαταραχής «προκλήθηκαν πιθανώς από εμβολιασμό»—22 περιπτώσεις μετά από εμβολιασμό με mRNA, επτά περιπτώσεις μετά από εμβολιασμό ιικού φορέα και τρεις περιπτώσεις όπου το εμβόλιο ήταν άγνωστο.
Τι είναι το σύνδρομο Parsonage-Turner;
Το PTS, ή νευραλγική αμυοτροφία, είναι μια διαταραχή που επηρεάζει το περιφερικό νευρικό σύστημα και χαρακτηρίζεται από την ταχεία έναρξη έντονου πόνου που ακολουθείται από σημαντική μυϊκή ατροφία. Προσβάλλει κυρίως το κρανίο, τον ώμο, τα άνω άκρα και το τοίχωμα του θώρακα στη μία πλευρά του σώματος.
Σύμφωνα με τον Εθνικό Οργανισμό για τις Σπάνιες Διαταραχές, το PTS επηρεάζει το βραχιόνιο πλέγμα, ένα δίκτυο νεύρων που ελέγχει την κίνηση και την αίσθηση στους ώμους και τα χέρια. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί επίσης να εμπλακούν τα νεύρα των ποδιων
Τα άτομα που εμφανίζουν PTS συνήθως έχουν έντονο, συνεχή πόνο που επιδεινώνεται με την κίνηση και μπορεί να διαρκέσει από μερικές ώρες έως αρκετές εβδομάδες. Μερικοί άνθρωποι μπορεί να εμφανίσουν συμπτώματα για ένα χρόνο ή περισσότερο, και οι περισσότεροι αναρρώνουν μέσα σε δύο χρόνια. Καθώς ο πόνος υποχωρεί, συνήθως αντικαθίσταται από προοδευτική αδυναμία ή παράλυση. Το άτομο μπορεί επίσης να παρουσιάσει μυϊκή ατροφία, απουσία ή μειωμένα αντανακλαστικά ή απώλεια της αίσθησης. Η ακριβής αιτία του PTS είναι άγνωστη, αλλά η μελέτη υποδηλώνει ότι τουλάχιστον το 50 τοις εκατό των κρίσεων PTS προκαλούνται από ένα συμβάν πυροδότησης όπως μια λοίμωξη, ιατρική διαδικασία, υπερβολική σωματική δραστηριότητα ή εμβολιασμός. Αν και ορισμένα άτομα αναρρώνουν χωρίς θεραπεία, άλλα βιώνουν επαναλαμβανόμενα επεισόδια.
Ευρήματα μελέτης
Σύμφωνα με τη μελέτη, οι περισσότεροι ασθενείς με PTS ανέπτυξαν νευρολογικά συμπτώματα εντός 14 ημερών από τον εμβολιασμό, ανεξάρτητα από τον τύπο του εμβολίου, και είχαν κυρίως συμπτώματα στη μία πλευρά του σώματος – στην πλευρά που έκαναν το εμβόλιο. Το PTS εμφανίστηκε πιο συχνά σε άνδρες ανεξάρτητα από τον τύπο του εμβολίου και ήταν πιο διαδεδομένο σε ασθενείς ηλικίας μεταξύ 41 και 50 ετών σε σύγκριση με τους μεγαλύτερους ασθενείς.
Μεταξύ των ασθενών που έλαβαν εμβόλιο mRNA, 15 ανέπτυξαν PTS μετά την πρώτη δόση και 16 εμφάνισαν την κατάσταση αυτή, μετά τη δεύτερη δόση. Ένας ασθενής ανέπτυξε αρχικά νευρολογικά συμπτώματα αφού έλαβε ένα ενισχυτικό εμβόλιο mRNA και ένας άλλος παρουσίασε PTS μετά τη λήψη μιας τέταρτης δόσης εμβολίου – τα τρία πρώτα από τα οποία ήταν εμβόλια Pfizer και το τέταρτο Moderna. Σε τρεις περιπτώσεις, ο τύπος του εμβολίου δεν προσδιορίστηκε.
Έξι ασθενείς που έλαβαν εμβόλιο ιικού φορέα ανέπτυξαν PTS μετά την πρώτη δόση και τρεις εμφάνισαν PTS μετά τη δεύτερη δόση. Σε εννέα ασθενείς με PTS, οι λεπτομέρειες του προηγούμενου εμβολιασμού τους ήταν άγνωστες.
Μόνο ένας ασθενής στην ομάδα εμβολίου mRNA που ανέπτυξε PTS είχε προηγουμένως COVID-19 και κανένας από τους ασθενείς στην ομάδα ιικών φορέων δεν είχε COVID-19, επομένως τα συμπτώματα PTS δεν μπορούσαν να αποδοθούν στη μόλυνση από SARS-CoV-2.
Περισσότεροι από τους μισούς ασθενείς και στις δύο ομάδες εμβολίων δεν ανέφεραν άλλες συννοσηρότητες. Μέσα σε δύο εβδομάδες από την εμφάνιση του πόνου, οι ασθενείς εμφάνισαν κινητικά ελλείμματα, αμυοτροφία —ή σοβαρό πόνο ή κάψιμο στους γοφούς και τους μηρούς—αδυναμία και απώλεια μυών στα κάτω άκρα, παραισθησία—μια ανώμαλη αίσθηση «σα να σε τρυπάνε καρφίτσες και βελόνες» και απώλεια αισθήσεων. Όσοι έλαβαν εμβόλια ιικού φορέα παρουσίασαν μεγαλύτερη προσβολή νεύρων έξω από το βραχιόνιο πλέγμα. Περαιτέρω δοκιμές αποκάλυψαν λευκωματινοκυτταρική διάσπαση του εγκεφαλονωτιαίου υγρού στο 33 τοις εκατό όσων έλαβαν εμβόλια mRNA και στο 100 τοις εκατό εκείνων που έλαβαν εμβόλια ιικού φορέα.
Αυτή η κατάσταση συχνά συνδέεται με το σύνδρομο Guillain Barré. Οι ερευνητές βρήκαν επίσης ομόπλευρη μασχαλιαία λεμφαδενοπάθεια, μια κατάσταση που σχετίζεται με τη χορήγηση εμβολίων mRNA κατά την οποία οι λεμφαδένες στη μασχάλη στην πλευρά του σώματος που έλαβε την ένεση διογκώνονται.
Σύμφωνα με τη μελέτη, δύο περιπτώσεις PTS επιδεινώθηκαν μετά από μια δεύτερη δόση εμβολίου mRNA και μια άλλη περίπτωση που είχε υποχωρήσει επανεμφανίστηκε μετά τον εμβολιασμό κατά της γρίπης.
Τα αποτελέσματα και η βελτίωση των συμπτωμάτων διέφεραν μεταξύ των ασθενών. Το δώδεκα τοις εκατό των ασθενών που έλαβαν εμβόλιο mRNA παρουσίασαν πλήρη ανάρρωση, ενώ το 25 τοις εκατό των ασθενών που έλαβαν εμβόλιο ιικού φορέα ανάρρωσαν πλήρως.
Οι συγγραφείς είπαν ότι οι περιπτώσεις που εξέτασαν αυξάνουν την πιθανότητα τα εμβόλια για τον COVID-19 να προκαλέσουν PTS. «Η συλλογή αναφορών που σχετίζονται με τέτοια συμβάντα έχει σημασία, καθώς μπορεί τελικά να θεωρηθούν ως σήμα κινδύνου και να γεννήσουν υποθέσεις σχετικά με πιθανή σχέση μεταξύ ενός εμβολιασμού και του εν λόγω περιστατικού. Κατά συνέπεια, θα μπορούσαν να σχεδιαστούν συγκεκριμένες μελέτες για να εξετάσουν την ύπαρξη μιας αιτιώδους σχέσης», έγραψαν.
Άλλες μελέτες αναφέρουν PTS μετά τον εμβολιασμό
Μια αναφορά περιστατικού του 2023 που δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Αμερικανικής Ακαδημίας Ορθοπαιδικών Χειρουργών περιγράφει ένα 15χρονο αγόρι που ανέπτυξε PTS τέσσερις εβδομάδες μετά τη λήψη ενός εμβολίου για τον COVID-19, υποδηλώνοντας την συσχέτιση μεταξύ PTS και εμβολιασμού. Σύμφωνα με τους συγγραφείς, το PTS έχει συνδεθεί με άλλα εμβόλια όπως για τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων και τη γρίπη, καθώς και με εμβόλια διφθερίτιδας, τετάνου και κοκκύτη στα παιδιά. Αν και το 63 τοις εκατό των παιδιών αναρρώνουν πλήρως, οι συγγραφείς είπαν ότι η φυσικοθεραπεία πρέπει να εφαρμοστεί νωρίς για να επιτευχθεί καλύτερο αποτέλεσμα.
Άλλες θεραπείες PTS περιλαμβάνουν αναλγητικά, μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, κορτικοστεροειδή και αντισπασμωδικά. Σε μια αναφορά περιστατικού του 2023 που δημοσιεύτηκε στο European Journal of Case Reports in Internal Medicine, μια γυναίκα ανέπτυξε μούδιασμα και μερική παράλυση στην ωμοπλάτη από PTS που προκλήθηκε από τον εμβολιασμό κατά του COVID-19. Μια μέρα μετά τη λήψη της δεύτερης δόσης του εμβολίου Pfizer, η γυναίκα εμφάνισε έντονο πόνο σε ολόκληρο το αριστερό της άνω άκρο. Αν και ο πόνος υποχώρησε μέσα σε δύο εβδομάδες, είχε δυσκολία στο να κινήσει τον αριστερό της ώμο και οι μαγνητικές αποκάλυψαν ότι υπέφερε από PTS. Η «φτερωτή ωμοπλάτη» είναι μια σκελετική πάθηση όπου η ωμοπλάτη προεξέχει ασυνήθιστα από την πλάτη.
Το PTS θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη σε ασθενείς με μετανευραλγική κινητική παράλυση του ετερόπλευρου άνω άκρου, η οποία μπορεί να συμβεί μετά τον εμβολιασμό κατά του COVID-19», γράφουν οι συγγραφείς της μελέτης.
Σε μια αναφορά περιστατικών του 2023 και μια ανασκόπηση της βιβλιογραφίας που δημοσιεύθηκε στο Cureus, οι ερευνητές εντόπισαν 42 περιπτώσεις βραχιόνιας νευρίτιδας, επίσης γνωστής ως PTS, μετά από εμβολιασμό κατά του COVID-19 και ανέφεραν ένα κρούσμα που αναπτύχθηκε σε έναν άνδρα 44χρονο γιατρό μετά τη λήψη της τέταρτης δόσης του εμβολίου του Ο πόνος του γιατρού άρχισε «ύπουλα» και έγινε τόσο αφόρητος που κλήθηκαν υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης. Ένιωσε συντριπτικό πόνο στο στήθος και παλλόμενο πόνο στο χέρι που επιδεινώθηκε προοδευτικά και εξαπλώθηκε στην αριστερή ωμοπλάτη στον πήχη και τα δάχτυλα. Οποιαδήποτε κίνηση του προσβεβλημένου άκρου προκαλούσε έντονο πόνο και αναπτύχθηκε παραισθησία στα δάχτυλά του.
«Η νευρίτιδα του βραχιονίου πλέγματος είναι μια σπάνια και υποδιαγνωσμένη πάθηση που μπορεί να είναι εξουθενωτική, με την ανάρρωση να διαρκεί πάνω από δύο έως τρία χρόνια. Είναι μια αναγνωρισμένη επιπλοκή μετά από μολύνσεις ή εμβολιασμούς», έγραψαν οι συγγραφείς της εφημερίδας. Η πάθηση αναφέρεται όλο και περισσότερο λόγω του παγκόσμιου εμβολιασμού κατά του COVID-19 και «δεν φαίνεται να υπάρχει οριστική συσχέτιση με τον τύπο, τη μάρκα ή τον αριθμό των δόσεων εμβολιασμού» που να σχετίζονται με την πάθηση, πρόσθεσαν.
Μια μελέτη του 2022 που δημοσιεύτηκε στο Neurology περιέγραψε έξι ασθενείς που ανέπτυξαν PTS μετά τον εμβολιασμό κατά του COVID-19. Κάθε ασθενής είχε λάβει ένα εμβόλιο για τον COVID-19 εντός πέντε ημερών έως οκτώ εβδομάδων από την έναρξη των συμπτωμάτων και εμφάνισε πόνο στον ώμο/άνω άκρο, ακολουθούμενος εντός ημερών από μυϊκή αδυναμία. Τρεις ασθενείς δεν παρουσίασαν καμία βελτίωση στην αδυναμία βραχίονα/χεριού, ενώ οι άλλοι μισοί ανέκτησαν κάποια σχετική δύναμη. Οι ερευνητές αποφάσισαν να μελετήσουν αυτούς τους ασθενείς αφού παρατήρησαν μια αύξηση στη διάγνωση PTS κατά τους πρώτους έξι μήνες του 2021 και μια ανάλυση που έδειξε ότι η αύξηση μπορεί να σχετίζεται με ασθενείς που λαμβάνουν εμβόλια για τον COVID-19.
«Το PTS μπορεί να εμφανιστεί μετά το εμβόλιο για τον COVID-19 και θα πρέπει να υπάρχει υποψία σε ασθενείς με συμπτώματα σε σημεία που υποδηλώνουν οξεία βραχιόνιο πλεγματοπάθεια. Οι μελέτες μιας μεγαλύτερης έρευνας θα μπορεί να παρέχουν μια καλύτερη εικόνα για τους προδιαθεσικούς παράγοντες», κατέληξαν οι συγγραφείς.
Βρήκαν επίσης ότι το PTS σχετίζεται με άλλους εμβολιασμούς, συμπεριλαμβανομένου του εμβολίου ανεμευλογιάς ζωστήρα, ηπατίτιδας Β, ευλογιάς, γρίπης των χοίρων, διφθερίτιδας, κοκκύτη και τετάνου, υποδηλώνοντας ότι το ιικό αντιγόνο στο εμβόλιο μπορεί να προκαλέσει την ανάπτυξη του PTS μετά τον εμβολιασμό.
