Η οικογένεια παίζει σημαντικό ρόλο τόσο στη διατροφή του παιδιού, όσο και στη διατροφική συμπεριφορά που θα αναπτύξει, ήδη από τα πρώτα χρόνια της ζωής του.
Μαθαίνει να συνδέει το φαγητό με τη σωματική του ανάγκη για κάλυψη του αισθήματος της πείνας, την ασφάλεια του οικογενειακού περιβάλλοντος, την επικοινωνία του με την οικογένεια και του φίλους και με συναισθήματα όπως η επιβράβευση, η τιμωρία κ.ά. Έχετε παρατηρήσει για παράδειγμα, την ικανοποίηση που προσφέρει στο οικογενειακό τραπέζι το παιδί που τρώει όλο του το φαγητό; Αυτόματα αποκαλείται «καλό» παιδί και επιβραβεύεται!
Τα παραπάνω μας επισημαίνει η κλινική διαιτολόγος-διατροφολόγος Εύα Τσάκου, τονίζοντας πως στον όρο «οικογένεια», δεν περιλαμβάνονται μόνο οι γονείς, αλλά και οι παππούδες, οι οποίοι συμμετέχουν πολλές φορές ενεργά στην ανατροφή των παιδιών, καθώς οι γονείς δουλεύουν και περνούν λιγότερες ώρες μέσα στο σπίτι.
Η επιρροή αυτή ασφαλώς αγγίζει και το κομμάτι της διατροφής, αλλά πολλές φορές όχι προς τη σωστή κατεύθυνση. Για παράδειγμα, η γιαγιά για να δείξει την φροντίδα της προς το εγγόνι, του προσφέρει σοκολάτα ή κάποιο φαγητό, συνήθως πρόχειρο, που του αρέσει και δεν λέει ποτέ όχι στο εγγόνι της.
Πόσες φορές ακούσατε την έκφραση «η τελευταία σου μπουκιά είναι η δύναμή σου», πιέζοντας το παιδί να τελειώσει όλο του το φαγητό, ακόμη και αν έχει ήδη χορτάσει, ώστε να έχει πάντα δύναμη; Η συσσώρευση τέτοιων πρακτικών, μπορεί σταδιακά να αυξήσει το βάρος του παιδιού και να το μπερδέψει στο θέμα της διατροφής, αφού άλλα μηνύματα λαμβάνει από τους γονείς και άλλα από τη γιαγιά και τον παππού.
Κάποια περίοδο μιλούσαμε πιο έντονα για το λεγόμενο «κατοχικό σύνδρομο», δηλαδή την ανάγκη των ανθρώπων που πέρασαν μεγάλη πείνα στην κατοχή, να έχουν αρκετό φαγητό στη διάθεσή τους και να μην πετούν ούτε μία μπουκιά από αυτό. Αυτή η συμπεριφορά περνάει στα εγγόνια; Μπορεί να είναι ένας από τους παράγοντες που οδηγούν στην παιδική παχυσαρκία; Η απάντηση είναι πως ναι, μπορεί.
Άλλωστε η παχυσαρκία είναι πολυπαραγοντική νόσος. Τα ερευνητικά δεδομένα όμως που έχουμε μέχρι στιγμής, δεν είναι αρκετά ώστε να υποστηρίξουν ρητά την υπόθεση, δηλαδή ότι «η γιαγιά παχαίνει το παιδί». Αναφέρονται γενικότερα στη διατροφική συμπεριφορά, είτε καλή είτε κακή, η οποία έχει αντίκτυπο στο εγγόνι, σημειώνει η κ. Τσάκου.
Τι μπορείτε λοιπόν, ως γονείς, να κάνετε ώστε η γιαγιά και ο παππούς να περάσουν καλά διατροφικά μηνύματα στο παιδί;
-Μιλήστε τους ανοιχτά για να έχετε ένα κοινό πλάνο διαπαιδαγώγησης. Ορίστε τη συμπεριφορά που θα έχετε. Το παιδί δεν πρέπει να δέχεται συγκεχυμένα μηνύματα. Για παράδειγμα, η μητέρα δεν θέλει το παιδί να φάει σοκολάτα πριν το φαγητό και η γιαγιά θα απαντήσει «Άσε το παιδί να φάει τη σοκολάτα, κρίμα είναι και μετά θα φάει και το φαγητό».
-Τονίστε τη σημασία των φρούτων και των λαχανικών. Μπορούν να έχουν σε ορατά σημεία στο σπίτι φρουτιέρες με φρέσκα φρούτα εποχής, διαθέσιμα ανά πάσα στιγμή στα παιδιά. Να φτιάξουν μαζί χυμούς φρούτων, σπιτική λεμονάδα και γρανίτα, για διασκέδαση.
-Να έχουν πάντα διαθέσιμα στο σπίτι υγιεινά σνακ, όπως μπάρες δημητριακών ολικής άλεσης, ξηρούς καρπούς, σοκολάτα υγείας, αποξηραμένα φρούτα και να ενθαρρύνουν τα παιδιά να καταναλώσουν αυτά έναντι των πρόχειρων και αυξημένων σε θερμίδες σνακ, όπως τα γαριδάκια.
-Μπορείτε να τους δείξετε τη διατροφική πυραμίδα για να μάθουν στα εγγόνια τους τις αξίες της ισορροπημένης διατροφής.
-Το γεύμα των παιδιών να περιλαμβάνει πάντα σαλάτα, με ποικιλία λαχανικών, καθώς στα παιδιά αρέσουν τα χρώματα.
-Την ώρα του φαγητού να μην υπάρχει ανοιχτή τηλεόραση ή οτιδήποτε μπορεί να αποσπάσει το παιδί από το φαγητό. Έχει φανεί ότι η κατανάλωση φαγητού μαζί με την τηλεόραση, αυξάνει την καταναλισκόμενη ποσότητα!
-Συνήθως η γιαγιά και ο παππούς εκπροσωπούν τη ζωή στο χωριό. Ενθαρρύνετέ τους να μιλούν στα εγγόνια τους για την αγνότητα των τροφών, την καλλιέργειά τους και την προέλευσή τους.
-Δώστε μεγάλη βάση στην αποφυγή σύνδεσης του φαγητού με συναίσθημα επιβράβευσης ή τιμωρίας, καθώς οι παππούδες τείνουν να επιβραβεύουν το εγγόνι τους με σοκολάτα. Επίσης, είναι σημαντικό να μην πιέζουν το εγγόνι να τελειώσει όλο του το φαγητό. Το παιδί θα καταναλώσει την ποσότητα που το χορταίνει, χωρίς πίεση και άγχος.
-Ενθαρρύνετε τη γιαγιά και τον παππού να πηγαίνουν βόλτα με τα εγγόνια ή να κάνουν μαζί κάποια δραστηριότητα. Η καθιστική ζωή συμβάλει στην παχυσαρκία.
-Αγοράστε παραμύθια που εκπαιδεύουν τα παιδιά στην αξία της σωστής διατροφής και δώστε τα στους παππούδες να τους τα διαβάσουν.
Να θυμάστε, τα παιδιά λειτουργούν μιμητικά στα πρώτα στάδια της ζωής τους.
Γίνετε λοιπόν καλά πρότυπα!