Του Σταμάτη Ρήγα
Για πολλά χρόνια, από την εποχή του Συνασπισμού, ήταν δύσκολο να βρεις άνθρωπο που να αυτοπροσδιορίζεται ως Συνασπισμένος. Ο Συνασπισμός ήταν πάντα ένα κόμμα που δεν είχε μεγάλη σύνδεση με την κοινωνία. Ψηφοφόρους του ήταν εύκολο να βρεις, όχι όμως και ανθρώπους που ασχολούνταν ενεργά με αυτόν τον πολιτικό χώρο.
Η ελπιδοφόρα περίοδος;
Με τη δημιουργία του Σύριζα όμως, τα πράγματα ……..
άλλαξαν. Στο μικρό διάστημα των τελευταίων δυόμιση ετών εμφανίστηκε στην κοινωνία ένας κόσμος που ήταν «Σύριζα», ο λεγόμενος και ο κοινωνικός.
Μέχρι το 2012 τα μέλη της μαοϊκής συνιστώσας ΚΟΕ ήταν Κοετζήδες που συμμετείχαν στον Σύριζα, τα μέλη της τροτσκιστικής συνιστώσας ΔΕΑ ήταν Δεατζήδες που συμμετείχαν στο Σύριζα. Οι παλαιοί Συνασπισμένοι ήταν άνθρωποι που είτε πάλευαν για να διεκδικήσουν κάτι χωρίς ελπίδα (όπως αυτοί του αριστερού ρεύματος), ή προεδρικοί που στις… κάμαρές τους σχεδίαζαν πολιτική.
Μετά όμως το 2012 υπήρχαν Συριζαίοι που βρίσκονταν στις συνελεύσεις του Σύριζα, οι οποίοι μιλούσαν, τσακωνόντουσαν και προσπαθούσαν να επηρεάσουν καταστάσεις. Πολλοί από αυτούς το προηγούμενο διάστημα δεινοπάθησαν στους δρόμους και πίστεψαν ότι κάτι μπορεί να αλλάξει στη μνημονιακή Ελλάδα.
Κάποιοι από αυτούς είδαν ότι οι Οργανώσεις Μελών δεν παίρνουν καμία ουσιαστική απόφαση και όλα αποφασίζονται από τον Τσίπρα και την ομάδα του, αλλά έμειναν γιατί το διακύβευμα ήταν πολύ μεγάλο. Κάποιοι προσβλήθηκαν από το φιάσκο τού διαρκούς συνεδρίου το οποίο έκλεισε άρον άρον πριν πάρει αποφάσεις και κατάλαβαν πόσο «σημαντικά» είναι τα συνέδρια στο κόμμα τους.
Τελικά κάποιοι αποφάσισαν ότι η συμφωνία – γέφυρα ήταν η απόδειξη ότι το πλοίο έχει στρίψει και ελάχιστοι έφυγαν, κινούμενοι κυρίως από ζητήματα προσωπικής αξιοπρέπειας.
Οι περισσότεροι επέλεξαν να περιμένουν. Αφού δεν είδαν καμία επίθεση στο ντόπιο κατεστημένο, αφού είδαν την πρόταση των 47 σελίδων, με σφιγμένα τα δόντια έμεναν υπερασπιζόμενοι το περίφημο «πρώτη φορά αριστερά».
Τελικά προέκυψε το δημοψήφισμα και το ερώτημά του, τους φάνηκε περίεργο αλλά παρόλα αυτά δεν υπήρχε άλλη επιλογή από το να παλέψουν γι’ αυτό. Όμως η νίκη τού όχι μετατράπηκε σε ένα εξωφρενικό ναι την επόμενη μέρα. Τότε τελικά όλοι αυτοί κατάλαβαν αυτό που πλέον δεν γινόταν να μην καταλάβουν και έφυγαν.
Όλοι; Όχι όλοι. Κάποιοι έμειναν και συνεχίζουν να στηρίζουν το μωρό που γεννήθηκε την 25η Γενάρη του 2015.
Οι σημερινοί υποστηρικτές
Ποιοι όμως είναι αυτοί; Μάλλον θα μπορούσαμε να τους χωρίσουμε σε κατηγορίες.
Η πρώτη από αυτές είναι οι πρώην Πασόκοι και κεντροαριστεροί που με την γιγάντωση του Σύριζα έτρεξαν να βρουν θέση μέσα σε αυτόν. Θαυμαστό το πολιτικό τους κριτήριο! Αυτοί δεν ξεγελάστηκαν από τον καιροσκοπισμό, πάντα εκπαιδευμένοι να αναγνωρίζουν την ουσία του οπορτουνισμού, δεν βρέθηκαν σε ουσιαστικό δίλημμα για το τι θα κάνει ο Τσίπρας την κρίσιμη ώρα, και δικαιώθηκαν. Κανείς δεν μπορεί να τους ψέξει ηθικά για την παραμονή τους, αφού η στροφή του κόμματος ήταν η πολιτική τους δικαίωση.
Ύστερα έχουμε τους παλαιούς συνασπισμένους της ανανεωτικής αριστεράς, που θα πουν και κάτι αριστερό στο τσακίρ κέφι, αλλά στην ουσία της πολιτικής τους θα μείνουν το συντηρητικότερο κομμάτι της αριστεράς. Είναι εκείνοι που πιστεύουν ότι ο καπιταλισμός μπορεί να γίνει ανθρωπινότερος αν ο διαχειριστής του είναι καλός.
Έπειτα έχουμε τα κομματικά στελέχη που είναι πληρωμένοι από τον κομματικό μηχανισμό. Αυτοί, προφανώς και μένουν διότι η πολιτική δεν είναι μόνο πολιτική για αυτούς, αλλά είναι και δουλειά και καριέρα και έχουν και οικογένειες.
Τέλος, είναι και αυτοί που είχαν και πολιτική σκέψη και πολιτικούς αγώνες και αριστερή ιδεολογία και ίδρωσαν και μάτωσαν επί χρόνια αφιλοκερδώς για να υπηρετήσουν την άποψή τους. Ακόμα όμως και μερικοί (όχι λίγοι) από αυτούς έμειναν και απέδειξαν κάποια πράγματα για το ήθος τους. Οι ιδεολογικές τους διαφωνίες και η πολιτική τους τοποθέτηση απεδείχθησαν πιο λεπτές και από τσιγαρόχαρτο, όταν τους δόθηκε η ευκαιρία να επωφεληθούν από την μεταστροφή του κόμματος. Όταν τους προσφέρθηκε μία θέση, θεσούλα ή θεσάρα, δεν μπόρεσαν να πουν όχι και, με αρκετά λυπηρό τρόπο, έπρεπε να παραδεχτούν στον εαυτό τους ότι δεν ήταν οι αγνοί ιδεολόγοι που νόμιζαν ότι ήταν μια ζωή.
Φυσικά κάτι παρόμοιο έχει γίνει και παλαιότερα στον πολιτικό βίο της χώρας. Το ΠΑΣΟΚ είχε ανθρώπους που πίστεψαν στην αλλαγή και πάλεψαν να το βγάλουν στην εξουσία. Οι ίδιοι απεδείχθησαν όχι και τόσο αγνοί όταν τους δόθηκε η δυνατότητα να βελτιώσουν τη ζωή τους. Η διάβρωσή τους ήρθε σιγά σιγά επειδή τα χρόνια τότε ήταν χρόνια παχιών αγελάδων. Η διάβρωση των σημερινών φάνηκε αμέσως, ακριβώς διότι η απόφαση της κωλοτούμπας έπρεπε να παρθεί από τη μία μέρα στην άλλη. Τελικά μπροστά στα μάτια μας πραγματοποιείται ένα μοναδικό γεγονός στο πλαίσιο της παγκόσμιας όχι πολιτικής αλλά της φυσικής ιστορίας. Παρακολουθούμε, δηλαδή, την πρώτη αντίστροφη μεταμόρφωση: αυτή τη φορά η πεταλούδα μεταμορφώνεται σε κάμπια και όχι το αντίθετο.
*Ο Σταμάτης Ρήγας είναι ιστορικός