Αν πεθάνει η μαμά τους, τα αρσενικά - όχι όμως και τα θηλυκά - αντιμετωπίζουν πολύ αυξημένο κίνδυνο θανάτου
Οι μητέρες όρκες είναι «αυτοκόλλητες» με τους γιους τους καθώς εκείνοι χωρίς αυτές δεν μπορούν να ζήσουν (κυριολεκτικώς) Πηγή: Center for Whale Research
Ουάσινγκτον
Οι επιστήμονες βρήκαν την απάντηση στο γιατί οι θηλυκές όρκες έχουν τη μεγαλύτερη σε διάρκεια εμμηνόπαυση από οποιοδήποτε άλλο είδος εκτός του ανθρώπου. Όπως αναφέρουν ειδικοί του Πανεπιστημίου του Εξετερ με δημοσίευσή τους στην επιθεώρηση «Science», τα θηλυκά πρέπει να ζήσουν όσο περισσότερο μπορούν προκειμένου να φροντίζουν τους γιους τους. Και αυτό διότι οι γιοι των φαλαινών-δολοφόνων αποδεικνύονται άκρως… μαμόθρεφτοι: εάν η μητέρα τους πεθάνει αντιμετωπίζουν πολύ μεγαλύτερες πιθανότητες να πεθάνουν σύντομα και οι ίδιοι σε σύγκριση με τις αδελφές τους.
Μελέτη με διάρκεια 36 ετών
Στην ερευνητική ομάδα συμμετείχαν επίσης επιστήμονες από το Αμερικανικό Κέντρο για τη Μελέτη των Φαλαινών και τον Βιολογικό Σταθμό του Ειρηνικού στον Καναδά. Οι επιστήμονες ανακάλυψαν μετά από μελέτη η οποία διήρκεσε 36 ολόκληρα χρόνια και αφορούσε παρακολούθηση σχεδόν 600 φαλαινών-δολοφόνων που ζούσαν στον Βόρειο Ειρηνικό Ωκεανό - κοντά στις ακτές της πολιτείας της Ουάσινγκτον και της Βρετανικής Κολομβίας - ότι μια αρσενική φάλαινα όρκα άνω των 30 ετών που έχανε τη μητέρα της αντιμετώπιζε 14 φορές πιο αυξημένο κίνδυνο να πεθάνει και η ίδια μέσα στο επόμενο έτος.
Αντιθέτως τα αρσενικά των οποίων οι μητέρες ζούσαν για πολλά χρόνια είχαν επίσης πολύ περισσότερες πιθανότητες να ζήσουν και τα ίδια μέχρι τα βαθιά γεράματα.
Σημειώνεται ότι οι θηλυκές όρκες ζουν ως τα 90, ωστόσο η αναπαραγωγική ζωή τους σταματά σε σχετικώς μικρή ηλικία, μεταξύ 30 και 40 ετών. Οι επιστήμονες βάλθηκαν λοιπόν να ανακαλύψουν για ποιον λόγο τα θηλυκά έχουν μια τόσο μακριά εμμηνόπαυση. Οι παρατηρήσεις τους έδειξαν ότι οι μητέρες ζουν πολύ ώστε να αφοσιώνονται στη φροντίδα των «μαμάκηδων» γιων τους, οι οποίοι χωρίς αυτές… πέφτουν κυριολεκτικώς να πεθάνουν.
Χωρίς τη μητέρα… το χάος
«Τα αρσενικά του είδους είναι πραγματικά ‘μαμόθρεφτα’ και τους είναι πολύ δύσκολο να επιβιώσουν χωρίς τη βοήθεια της μητέρας τους» εξήγησε η Εμα Φόστερ, διδακτορική φοιτήτρια στο Πανεπιστήμιο του Εξετερ που ήταν επικεφαλής της νέας μελέτης και προσέθεσε ότι «μητέρες και γιοι είναι σύντροφοι για ολόκληρη τη ζωή τους». Σύμφωνα με την ερευνήτρια τα νέα ευρήματα μαρτυρούν ότι η μακριά εμμηνόπαυση των θηλυκών φαλαινών – δολοφόνων συμβαίνει ακριβώς επειδή οι μητέρες πρέπει να είναι πλήρως αφοσιωμένες στα μεγαλύτερα αρσενικά παιδιά τους.
Είναι πάντως αξιοσημείωτο ότι αυτή η σχέση «ζωής και θανάτου» δεν φάνηκε να ισχύει σε τόσο μεγάλο βαθμό σε ό,τι αφορούσε τις κόρες των φαλαινών – δολοφόνων. Τα θηλυκά ηλικίας άνω των 30 ετών αντιμετώπιζαν μόλις τριπλάσιο κίνδυνο θανάτου εάν πέθαινε η μητέρα τους ενώ στα θηλυκά κάτω των 30 ετών ο θάνατος της μητέρας δεν επιδρούσε καθόλου στα ποσοστά επιβίωσης.
«Μετάδοση» των γονιδίων χωρίς ανταγωνισμούς
Η Φόστερ σημείωσε ότι τα ευρήματα της ομάδας της μαρτυρούν πως οι θηλυκές όρκες που σταματούν να αναπαράγονται αλλά αυξάνουν την επιβίωση των γιων τους επιτυγχάνουν με αυτό τον τρόπο το να περάσουν τα γονίδιά τους στις επόμενες γενεές χωρίς να αυξάνουν την ανταγωνιστικότητα στην ομάδα τους (κάτι που συμβαίνει όταν αποκτά απογόνους η κόρη τους).
Η ερευνήτρια ανέφερε ότι η ομάδα της δεν έχει ακόμη συλλέξει επαρκή στοιχεία σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο οι μητέρες βοηθούν τους γιους τους να ζουν περισσότερο. Εκτιμά όμως ότι μεταξύ άλλων τους βοηθούν να αναζητούν τροφή και τους προστατεύουν όταν αντιμετωπίζουν κίνδυνο επίθεσης.
