του Αποστολου Ροσσιου
Παράθυρο ελπίδας για χιλιάδες πολίτες που εγκλωβίστηκαν με το ζήτημα της μεταφοράς συντελεστή δόμησης από την αδυναμία οριστικής επίλυσης λόγω ανυπαρξίας πολιτικής των εκάστοτε κυβερνώντων, ανοίγουν... δικαστικές αποφάσεις από ευρωπαϊκά δικαστήρια που έχουν δικαιώσει δεκάδες προσφεύγοντες για το μείζον αυτό κοινωνικό πρόβλημα. Ειδικότερα, από τη δεκαετία του 1970 η επίσημη Πολιτεία προσπαθεί να θεσπίσει και να λειτουργήσει τον θεσμό της Μεταφοράς Συντελεστή Δόμησης (Μ.Σ.Δ.) χωρίς ακόμη να τα έχει καταφέρει, αφού όλες οι προσπάθειες έχουν σκοντάψει στη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας. Αποτέλεσμα αυτού είναι να βρίσκονται σήμερα εγκλωβισμένοι χιλιάδες κάτοχοι τίτλων μεταφοράς συντελεστή, χωρίς να μπορούν να τους αξιοποιήσουν. Πρόσφατες αποφάσεις των δικαστηρίων δίνουν ελπίδες για δικαίωσή τους, τουλάχιστον στα ευρωπαϊκά δικαστήρια. Ο γνωστός συνταγματολόγος Δρ. Απόστολος Παπακωνσταντίνου και η εξειδικευμένη στα ζητήματα αυτά δικηγορική εταιρείας του «Απ. Παπακωνσταντίνου – Γ. Κατρούγκαλος – Ν. Χλέπας & Συνεργάτες» (www.publiclaw-lawfirm.gr), έχουν αναλάβει να κινήσουν τις σχετικές διαδικασίες εκ μέρους κατόχων τίτλων μεταφοράς συντελεστή δόμησης. Οι απαντήσεις του στην “pixidanews” είναι διαφωτιστικές για το καυτό αυτό ζήτημα:
Τι ακριβώς συμβαίνει με τον θεσμό της μεταφοράς συντελεστή δόμησης κ. Παπακωνσταντίνου;
Πρόκειται για μια ακόμη χαρακτηριστική περίπτωση αδυναμίας της Δημόσιας Διοίκησης να αντιμετωπίσει με σοβαρότητα ένα εξαιρετικά σημαντικό ζήτημα. Θύματα αυτής της αδυναμίας είναι στην περίπτωση αυτή οι δικαιούχοι διοικούμενοι. Ο θεσμός της μεταφοράς συντελεστή δόμησης έχει επιχειρηθεί να λειτουργήσει ήδη από τη δεκαετία του 1970. Με σειρά διατάξεων με τους νόμους 880/1979, 2300/1995 και τελευταία τον ν. 3044/2002 το κράτος προσπάθησε να θεσπίσει ρυθμίσεις για την πραγμάτωση του θεσμού. Ωστόσο, με αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας κρίθηκαν οι διατάξεις αυτές ως αντισυνταγματικές και, έτσι, ουδέποτε εφαρμόστηκαν. Μάλιστα, το κράτος δεν έχει εκδώσει έως σήμερα τις προβλεπόμενες από τον νόμο του έτους 2002 κανονιστικές πράξεις για την αποζημίωση όσων είχαν αποκτήσει με τον προγενέστερο νόμο 2300/1995 τίτλους μεταφοράς συντελεστή δόμησης. Όμως η Διοίκηση συνέχισε να χορηγεί χιλιάδες τίτλους μεταφοράς συντελεστή, ως μορφή αποζημίωσης για ρυμοτομούμενα ακίνητα ή για λόγους προστασίας του φυσικού και του πολιτιστικού περιβάλλοντος. Κατά τον τρόπο αυτό, απέφυγε να αποζημιώσει τους ιδιοκτήτες ακινήτων που οι ιδιοκτησίες τους έχουν για διάφορους λόγους επιβαρυνθεί με ποικίλες δεσμεύσεις. Αποτέλεσμα αυτού είναι να υπάρχουν σήμερα χιλιάδες κάτοχοι αδρανών τίτλων μεταφοράς συντελεστή, που δεν μπορούν να τους αξιοποιήσουν. Η απαράδεκτη αυτή για ένα ευρωπαϊκό κράτος κατάσταση δεν οφείλεται στη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας αλλά, κατά την άποψή μου, αποκλειστικά, στην αδυναμία της Διοίκησης να θεσπίσει ένα ολοκληρωμένο σύστημα μεταφοράς συντελεστή δόμησης, το οποίο να εναρμονίζεται με το Σύνταγμα και τις αποφάσεις του ανώτατου διοικητικού δικαστηρίου της χώρας. Αποτέλεσμα αυτού είναι ένα σημαντικό περιουσιακό στοιχείο, όπως είναι ο τίτλος της μεταφοράς συντελεστή δόμησης, να παραμένει αδρανές. Πρόκειται, δίχως αμφιβολία, για ευθεία παράβαση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, που κατοχυρώνει, μεταξύ των άλλων, το δικαίωμα στην ιδιοκτησία.
Τι μπορούν να κάνουν οι ιδιοκτήτες που κατέχουν τίτλους μεταφοράς συντελεστή δόμησης;
Οι κάτοχοι των τίτλων αυτών μπορούν να επιδιώξουν από τα δικαστήρια τόσο την υλοποίηση του τίτλου τους, όσο και την αποζημίωσή τους για τη μακρά και αδικαιολόγητη δέσμευση του περιουσιακού τους αυτού στοιχείου. Ήδη οι διαδικασίες που έχουμε ξεκινήσει εκ μέρους των πελατών μας επιδιώκουν τον διπλό αυτό στόχο. Είναι πάντως αναγκαίο οι κάτοχοι των τίτλων αυτών να κινηθούν άμεσα, αφού αρχίζουν και προκύπτουν κίνδυνοι παραγραφής των αξιώσεών τους.
Έχουν πιθανότητες δικαίωσης όσοι προσφύγουν κ. Παπακωνσταντίνου;
Θεωρώ ότι οι αξιώσεις των κατόχων των τίτλων αυτών θεμελιώνονται επαρκώς τόσο στο Σύνταγμα, όσο και στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Ήδη με πρόσφατη απόφασή του το Συμβούλιο της Επικρατείας άφησε ανοικτή την πόρτα για τη δικαίωσή τους. Ακόμη όμως και αν τα εθνικά δικαστήρια δεν αναγνωρίσουν τα δικαιώματά τους αυτά, θεωρώ ότι η δικαίωσή τους από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο του Στρασβούργου είναι εξαιρετικά πιθανή. Για τον λόγο αυτό παρατηρείται μεγάλο ενδιαφέρον από κατόχους τίτλους μεταφοράς συντελεστή δόμησης από ολόκληρη την Ελλάδα. Η μαζικότητα των κινήσεων ενισχύει άλλωστε τις πιθανότητες δικαίωσης.
Παράθυρο ελπίδας για χιλιάδες πολίτες που εγκλωβίστηκαν με το ζήτημα της μεταφοράς συντελεστή δόμησης από την αδυναμία οριστικής επίλυσης λόγω ανυπαρξίας πολιτικής των εκάστοτε κυβερνώντων, ανοίγουν... δικαστικές αποφάσεις από ευρωπαϊκά δικαστήρια που έχουν δικαιώσει δεκάδες προσφεύγοντες για το μείζον αυτό κοινωνικό πρόβλημα. Ειδικότερα, από τη δεκαετία του 1970 η επίσημη Πολιτεία προσπαθεί να θεσπίσει και να λειτουργήσει τον θεσμό της Μεταφοράς Συντελεστή Δόμησης (Μ.Σ.Δ.) χωρίς ακόμη να τα έχει καταφέρει, αφού όλες οι προσπάθειες έχουν σκοντάψει στη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας. Αποτέλεσμα αυτού είναι να βρίσκονται σήμερα εγκλωβισμένοι χιλιάδες κάτοχοι τίτλων μεταφοράς συντελεστή, χωρίς να μπορούν να τους αξιοποιήσουν. Πρόσφατες αποφάσεις των δικαστηρίων δίνουν ελπίδες για δικαίωσή τους, τουλάχιστον στα ευρωπαϊκά δικαστήρια. Ο γνωστός συνταγματολόγος Δρ. Απόστολος Παπακωνσταντίνου και η εξειδικευμένη στα ζητήματα αυτά δικηγορική εταιρείας του «Απ. Παπακωνσταντίνου – Γ. Κατρούγκαλος – Ν. Χλέπας & Συνεργάτες» (www.publiclaw-lawfirm.gr), έχουν αναλάβει να κινήσουν τις σχετικές διαδικασίες εκ μέρους κατόχων τίτλων μεταφοράς συντελεστή δόμησης. Οι απαντήσεις του στην “pixidanews” είναι διαφωτιστικές για το καυτό αυτό ζήτημα:
Τι ακριβώς συμβαίνει με τον θεσμό της μεταφοράς συντελεστή δόμησης κ. Παπακωνσταντίνου;
Πρόκειται για μια ακόμη χαρακτηριστική περίπτωση αδυναμίας της Δημόσιας Διοίκησης να αντιμετωπίσει με σοβαρότητα ένα εξαιρετικά σημαντικό ζήτημα. Θύματα αυτής της αδυναμίας είναι στην περίπτωση αυτή οι δικαιούχοι διοικούμενοι. Ο θεσμός της μεταφοράς συντελεστή δόμησης έχει επιχειρηθεί να λειτουργήσει ήδη από τη δεκαετία του 1970. Με σειρά διατάξεων με τους νόμους 880/1979, 2300/1995 και τελευταία τον ν. 3044/2002 το κράτος προσπάθησε να θεσπίσει ρυθμίσεις για την πραγμάτωση του θεσμού. Ωστόσο, με αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας κρίθηκαν οι διατάξεις αυτές ως αντισυνταγματικές και, έτσι, ουδέποτε εφαρμόστηκαν. Μάλιστα, το κράτος δεν έχει εκδώσει έως σήμερα τις προβλεπόμενες από τον νόμο του έτους 2002 κανονιστικές πράξεις για την αποζημίωση όσων είχαν αποκτήσει με τον προγενέστερο νόμο 2300/1995 τίτλους μεταφοράς συντελεστή δόμησης. Όμως η Διοίκηση συνέχισε να χορηγεί χιλιάδες τίτλους μεταφοράς συντελεστή, ως μορφή αποζημίωσης για ρυμοτομούμενα ακίνητα ή για λόγους προστασίας του φυσικού και του πολιτιστικού περιβάλλοντος. Κατά τον τρόπο αυτό, απέφυγε να αποζημιώσει τους ιδιοκτήτες ακινήτων που οι ιδιοκτησίες τους έχουν για διάφορους λόγους επιβαρυνθεί με ποικίλες δεσμεύσεις. Αποτέλεσμα αυτού είναι να υπάρχουν σήμερα χιλιάδες κάτοχοι αδρανών τίτλων μεταφοράς συντελεστή, που δεν μπορούν να τους αξιοποιήσουν. Η απαράδεκτη αυτή για ένα ευρωπαϊκό κράτος κατάσταση δεν οφείλεται στη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας αλλά, κατά την άποψή μου, αποκλειστικά, στην αδυναμία της Διοίκησης να θεσπίσει ένα ολοκληρωμένο σύστημα μεταφοράς συντελεστή δόμησης, το οποίο να εναρμονίζεται με το Σύνταγμα και τις αποφάσεις του ανώτατου διοικητικού δικαστηρίου της χώρας. Αποτέλεσμα αυτού είναι ένα σημαντικό περιουσιακό στοιχείο, όπως είναι ο τίτλος της μεταφοράς συντελεστή δόμησης, να παραμένει αδρανές. Πρόκειται, δίχως αμφιβολία, για ευθεία παράβαση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, που κατοχυρώνει, μεταξύ των άλλων, το δικαίωμα στην ιδιοκτησία.
Τι μπορούν να κάνουν οι ιδιοκτήτες που κατέχουν τίτλους μεταφοράς συντελεστή δόμησης;
Οι κάτοχοι των τίτλων αυτών μπορούν να επιδιώξουν από τα δικαστήρια τόσο την υλοποίηση του τίτλου τους, όσο και την αποζημίωσή τους για τη μακρά και αδικαιολόγητη δέσμευση του περιουσιακού τους αυτού στοιχείου. Ήδη οι διαδικασίες που έχουμε ξεκινήσει εκ μέρους των πελατών μας επιδιώκουν τον διπλό αυτό στόχο. Είναι πάντως αναγκαίο οι κάτοχοι των τίτλων αυτών να κινηθούν άμεσα, αφού αρχίζουν και προκύπτουν κίνδυνοι παραγραφής των αξιώσεών τους.
Έχουν πιθανότητες δικαίωσης όσοι προσφύγουν κ. Παπακωνσταντίνου;
Θεωρώ ότι οι αξιώσεις των κατόχων των τίτλων αυτών θεμελιώνονται επαρκώς τόσο στο Σύνταγμα, όσο και στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Ήδη με πρόσφατη απόφασή του το Συμβούλιο της Επικρατείας άφησε ανοικτή την πόρτα για τη δικαίωσή τους. Ακόμη όμως και αν τα εθνικά δικαστήρια δεν αναγνωρίσουν τα δικαιώματά τους αυτά, θεωρώ ότι η δικαίωσή τους από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο του Στρασβούργου είναι εξαιρετικά πιθανή. Για τον λόγο αυτό παρατηρείται μεγάλο ενδιαφέρον από κατόχους τίτλους μεταφοράς συντελεστή δόμησης από ολόκληρη την Ελλάδα. Η μαζικότητα των κινήσεων ενισχύει άλλωστε τις πιθανότητες δικαίωσης.
