Πρώτη φορά, παράλυτοι σκύλοι που δεν ήσαν σε θέση να χρησιμοποιήσουν τα πίσω πόδια τους λόγω σοβαρής βλάβης στη σπονδυλική στήλη τους, κατάφεραν να περπατήσουν ξανά χάρη σε μια επαναστατική μεταμόσχευση κυττάρων από τη μύτη τους στο νωτιαίο μυελό τους, την οποία πραγματοποίησαν βρετανοί επιστήμονες. Οι ερευνητές εξέφρασαν συγκρατημένη αισιοδοξία ότι μελλοντικά αυτή η πολλά υποσχόμενη τεχνική θα χρησιμοποιηθεί και σε παράλυτους ανθρώπους.
Οι επιστήμονες του πανεπιστημίου Κέμπριτζ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό νευρολογίας "Brain" (Εγκέφαλος), σύμφωνα με το BBC και την «Ιντιπέντεντ», κατόρθωσαν να θεραπεύσουν την παράλυση των σκύλων εισάγοντας στο νωτιαίο μυελό τους οσφρητικά κύτταρα που παράγουν μυελίνη και υπάρχουν στο πίσω μέρος της ρινικής κοιλότητας, όπως μετέδωσε το Αθηναϊκό Πρακτορείο.
Τα κύτταρα αυτά περιβάλλουν τους νευρωνικούς υποδοχείς που καθιστούν εφικτή την αίσθηση της όσφρησης και μεταφέρουν τα σχετικά ηλεκτρικά σήματα στον εγκέφαλο. Τα εν λόγω νευρικά κύτταρα, που συνεχώς εκτίθενται στις επιδράσεις του περιβάλλοντος, χρειάζονται συνεχή ανανέωση και αυτή γίνεται μέσω των ανωτέρω οσφρητικών κυττάρων.
Εδώ και δεκαετίες, οι επιστήμονες πίστευαν ότι αυτά τα οσφρητικά κύτταρα που παράγουν μυελίνη, θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν στις βλάβες του νωτιαίου μυελού της σπονδυλικής στήλης και τώρα για πρώτη φορά φαίνεται πως ανοίγει ο δρόμος. Οι πρώτες δοκιμές σε πειραματόζωα δείχνουν ότι η τεχνική είναι ασφαλής.
Οι Βρετανοί ερευνητές έκαναν πειράματα με 34 σκύλους που είχαν σοβαρά προβλήματα σπονδυλικής στήλης τουλάχιστον επί ένα χρόνο πριν την έναρξη της έρευνας. Στα 23 ζώα εφαρμόστηκε η κυτταρική μεταμόσχευση, ενώ στα υπόλοιπα 11 έγινε εικονική θεραπεία (πλασέμπο) με την έγχυση ενός ουδέτερου υγρού. Η έρευνα ήταν διπλά «τυφλή», ώστε ούτε οι ιδιοκτήτες των τραυματισμένων σκύλων, ούτε οι περισσότεροι επιστήμονες γνώριζαν ποιά ζώα είχαν κάνει την κανονική θεραπεία και ποιά την εικονική.
Μετά τη θεραπεία, αναγεννήθηκαν τα νεύρα κατά μήκος της σπονδυλικής στήλης των περισσότερων πειραματόζωων και τα πιο πολλά ζώα ανέκτησαν την ικανότητα να κουνάνε τα πίσω πόδια τους και να τα συντονίζουν με τα μπροστινά. Μερικά μάλιστα μπορούσαν όχι μόνο να περπατάνε, αλλά και να τρέχουν κανονικά (κάτι που δεν συνέβη στα 11 σκυλιά που δεν είχαν κάνει την πραγματική θεραπεία).
«Τα ευρήματά μας είναι πολύ συναρπαστικά, επειδή δείχνουν για πρώτη φορά ότι η μεταμόσχευση αυτού του είδους κυττάρων σε ένα σοβαρά κατεστραμμένο νωτιαίο μυελό, μπορεί να επιφέρει σημαντική βελτίωση. Πιστεύουμε ότι αυτή η τεχνική θα μπορούσε να αποκαταστήσει τουλάχιστον σε ένα μικρό βαθμό την κίνηση σε ανθρώπους ασθενείς με τραύματα του νωτιαίου μυελού, αλλά θα ήταν υπερβολικό να πούμε ότι θα μπορούσαν να ανακτήσουν όλες τις χαμένες λειτουργίες τους», δήλωσε ο καθηγητής Φράνκλιν. «Είναι πιθανότερο ότι αυτή η διαδικασία θα χρησιμοποιηθεί μια ημέρα ως μέρος ενός συνδυασμού θεραπειών, μαζί με τα φάρμακα και τις φυσικοθεραπείες», πρόσθεσε.
«Αυτά τα σκυλιά, από παραπληγικά που ήσαν, κατόρθωσαν να περπατήσουν. Αυτό δείχνει ότι τα εν λόγω κύτταρα αξίζει να μεταμοσχεύονται, κάτι που θα ωφελήσει και τους ανθρώπους ασθενείς, όταν η τεχνική εφαρμοστεί στην κλινική πράξη», όπως είπε ο βρετανός επιστήμων. Η δεύτερη φάση των κλινικών δοκιμών θα αφορά πλέον ανθρώπους, καθώς η πρώτη φάση με τα πειραματόζωα έδειξε ότι η διαδικασία δεν έχει τοξικές ή άλλες παρενέργειες.
Πάντως, οι ερευνητές δήλωσαν ότι η μεταμόσχευση των κυττάρων είναι πιθανό να ενεργοποιήσει την ανανέωση των νευρικών κυττάρων του νωτιαίου μυελού μόνο για μικρά χρονικά διαστήματα. Η αναγέννηση νευρικών κυττάρων για μεγαλύτερα διαστήματα θεωρείται απίθανη, πράγμα που σημαίνει ότι, πέρα από τη κινητική βελτίωση των ποδιών, πιθανώς η νέα μέθοδος δεν θα βοηθήσει στην αποκατάσταση άλλων λειτουργιών όπως η χαμένη κίνηση των χεριών, η σεξουαλική λειτουργία και οι κινήσεις του εντέρου και της ουροδόχου κύστης.
Όπως ανέφερε ο επικεφαλής της έρευνας του University College του Λονδίνου (UCL), ειδικός σε θέματα αναγέννησης νεύρων, «δεν πρόκειται για μια θεραπεία του νωτιαίου μυελού και της σπονδυλικής στους ανθρώπους. Για κάτι τέτοιο θα χρειαστεί ακόμα πολύς χρόνος. Όμως είναι η πιο ενθαρρυντική πρόοδος που έχει γίνει εδώ και αρκετά χρόνια, αποτελώντας ένα σημαντικό βήμα».
