ΕΔΩ ΠΙΕΡΙΑ

ΕΔΩ ΠΙΕΡΙΑ

Παρασκευή 22 Φεβρουαρίου 2013

Τα λάθη βελτιώνουν την ικανότητα μάθησης των παιδιών


Το άγχος αυξάνεται όταν τα παιδιά συνεχώς
επαινούνται για την ευφυΐα τους.  Όλοι κάνουν λάθη και τα παιδιά δεν είναι η εξαίρεση. Το σημαντικό είναι να μαθαίνουν από αυτά.
Σήμερα τα παιδιά μεγαλώνουν σε μια κοινωνία που τα πιέζει να είναι τέλεια, πανέξυπνα, να παίρνουν τους μεγαλύτερους βαθμούς στο σχολείο, βραβεία, υποτροφίες και σίγουρα να περάσουν σε μια καλή σχολή.

Οι γονείς ενισχύουν αυτήν την πίεση στο σπίτι όταν καλύπτουν τα λάθη των παιδιών τους ή όταν διορθώνουν τις εργασίες τους για να πετύχουν καλύτερες βαθμολογίες. Το άγχος αυξάνεται όταν τα παιδιά συνεχώς επαινούνται για την ευφυία τους.

Στο παρελθόν παιδαγωγοί δημιούργησαν συνθήκες μάθησης που αποθάρρυναν την ύπαρξη λαθών. Και οι γονείς ακολούθησαν το παράδειγμά τους.

Υπάρχει η πεποίθηση ότι επαναλαμβάνοντας και εξασκώντας συνέχεια τα παιδιά πάνω σε ένα πρόβλημα μαθηματικών, στο τέλος θα θυμούνται την απάντηση. Και πιθανώς θα τη θυμούνται και σε ένα τυποποιημένο τέστ. Αυτή η προσέγγιση θεωρεί οτι αν είναι επιτρεπτό στους μαθητές να κάνουν λάθη, τότε δε θα μάθουν ποτέ τη σωστή πληροφορία.

Ομως, σύγχρονες έρευνες βρίσκουν την παραπάνω υπόθεση λανθασμένη. Στην πραγματικότητα, μελέτες έχουν δείξει οτι η μάθηση βελτιώνεται όταν τα παιδιά κάνουν λάθη.

Είτε πρόκειται για εργασίες, ανάπτυξη σχέσεων φιλίας ή απλά ένα παιχνίδι, η μάθηση εμπλουτίζεται μέσω του σφάλματος. Το να κάνουν τα παιδιά λάθη είναι μια πρόκληση για να μάθουν να δρουν με διαφορετικούς τρόπους. Τα παρακινεί να δοκιμάσουν νέους δρόμους.

Η έρευνά της Carol Dweck, καθηγήτριας στο πανεπιστήμιο του Stanford, δείχνει οτι ο έπαινος στα παιδιά για την ευφυία τους μπορεί να τα κάνει να επιμείνουν λιγότερο σε κάποια πρόκληση. Μαζί με άλλους συνάδελφους της, χώρισαν σε δύο ομάδες παιδιά της πέμπτης τάξης του Δημοτικού και τους έβαλαν κάποιες ασκήσεις. Η μία ομάδα επιβραβευόταν για την εξυπνάδα της, ενώ η άλλη για την προσπάθειά της.

Όταν ανατέθηκε στα παιδιά αυτά ένα εξαιρετικά δύσκολο τεστ, το οποιο είχε αρχικά σχεδιαστεί για παιδιά μεγαλύτερης τάξης, προέκυψε ένα εκπληκτικό αποτέλεσμα. Οι μαθητές που είχαν επιβραβευτεί για τον κόπο τους, δούλεψαν πολύ σκληρά, παρόλο που έκαναν πολλά λάθη. Οι άλλοι που είχαν επιβραβευτεί γιατί ήταν έξυπνοι αποθαρρύνθηκαν και είδαν τα λάθη τους ως σημάδι αποτυχίας. Η πρώτη ομάδα παιδιών είχε αυξημένες επιδόσεις κατά 305, ενώ η δεύτερη ομάδα παιδιών που επαινέθηκαν για την ευφυία τους είχε πτώση στην απόδοση κατά 20%.

Η δουλειά της Dweck, περιγράφεται στο βιβλίο MindSet: The New Psychology of Success, και τονίζει στους γονείς οτι η επιβράβευση ανευ όρων με τρόπο που καλύπτει τα λάθη είναι επιβλαβής για την ανάπτυξη των παιδιών. Η αβίαστη χρήση του επαίνου μπορεί να είναι τόσο ζημιογόνα όσο και η διόρθωση από εμάς των λαθών μιας εργασίας.

Τα παιδιά κάνουν πολλών ειδών λάθη. Κάποια απ” αυτά όπως να ξεχάσουν τις ασκήσεις ή να μη διαβάσουν για ένα διαγώνισμα έχουν αναμενόμενες συνέπειες. Άλλα όμως όπως τα ψέματα, οι ζαβολιές ή οι πράξεις που επιδρούν αρνητικά σε φιλίες, έχουν περίπλοκες αιτίες και πολυσύνθετη θεραπεία. Όλα όμως τα λάθη εμπεριέχουν τον σπόρο της μάθησης.

10 συμβουλές για τους γονείς για να βοηθήσουν τα παιδιά τους να μάθουν από τα λάθη τους.

* Αποδεχτείτε να μην περιμένετε από τα παιδιά σας να είναι τέλεια.

* Κάντε τους γνωστό οτι η αγάπη σας γι” αυτά δεν υπόκειται σε όρους, και είναι ανεξάρτητη από τα λάθη τους.

* Μη «διασώζετε» τα παιδιά από τα λάθη τους. Αντ” αυτού βοηθήστε τα να επικεντρωθούν στη λύση τους.

* Εξηγήστε τους με παραδείγματα τα δικά σας λάθη, τις συνέπειες αυτών και πως σας βοήθησαν.

* Ενθαρρύνετέ τα να αναλαμβάνουν την ευθύνη για τα λάθη τους και να μην κατηγορούν τους άλλους.

* Αποφύγετε να τονίζετε τα λάθη που έκαναν στο παρελθόν και εστιάστε στα τωρινά.

* Επιβραβεύστε τα για την ικανότητά τους να παραδέχονται τα λάθη τους.

* Επιβραβεύστε τα για τις προσπάθειές τους και το κουράγιο τους να υπερνικούν τις αποτυχίες.

* Συμβουλέψτε τα να ζητούν συγγνώμη από τρίτους που τυχόν έχουν βλάψει με τα λάθη τους.

* Βοηθήστε τα να δουν τη θετική πλευρά του να μην τα κάνεις όλα σωστά!

_______________

Ευχαριστούμε τον Θεοφάνη Παπαμιχαήλ για την μετάφραση και επιμέλεια.