Στις 6 Μάη του 2010 δημοσιεύτηκε ο νόμος 3845/2010 με τον οποίο επικυρώθηκε το αποικιοκρατικό Μνημόνιο-1. Στις 11 Μάη 2010 ψηφίστηκε ο νόμος 3846/2010, με τον οποίο, ανάμεσα στ’ άλλα, δίνεται η δυνατότητα στους καπιταλιστές να γενικεύσουν το καθεστώς της μερικής απασχόλησης σ’ όλους τους κλάδους της καπιταλιστικής παραγωγής και διακίνησης των εμπορευμάτων. Τότε, είχαμε εκφράσει τη γνώμη, ότι με την πάροδο του χρόνου θα συνθλιβούν οι συμβάσεις εργασίας και τα εργατικά δικαιώματα που κατακτήθηκαν με πολύχρονους και αιματηρούς αγώνες.
Οι εκτιμήσεις μας επιβεβαιώνονται στο ακέραιο, ακόμη και από τα στοιχεία που δημοσιεύει κατά καιρούς το ΣΕΠΕ (Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας). Το Μάη του 2012, το ΣΕΠΕ έδωσε στη δημοσιότητα στοιχεία για την εξέλιξη των ατομικών συμβάσεων εργασίας την τριετία 2010-2012. Προκαταβολικά δηλώνουμε, ότι είμαστε πολύ επιφυλακτικοί απέναντι στα στοιχεία του ΣΕΠΕ, γιατί πάντοτε στέκεται ευνοϊκά προς τους καπιταλιστές και, στην καλύτερη των περιπτώσεων, περιορίζεται σε νουθεσίες να εφαρμόζουν τη νομοθεσία, ακόμη και στις περιπτώσεις που παραβιάζουν κι αυτά τα δικαιώματα που απέμειναν.
Με βάση τα στοιχεία του ΣΕΠΕ φτιάξαμε τον Πίνακα που δημοσιεύουμε και αφορά την εξέλιξη της μερικής απασχόλησης και της εκ περιτροπής απασχόλησης (με ή χωρίς τη συγκατάθεση των εργαζόμενων). Η περιβόητη εκ περιτροπής εργασία είναι, βέβαια, και αυτή μερική απασχόληση. Από την άλλη, η κατηγοριοποίηση της απασχόλησης σε μερική, εκ περιτροπής με τη συγκατάθεση του εργαζόμενου και εκ περιτροπής με μονομερή απόφαση του καπιταλιστή είναι εκ του πονηρού και αποσκοπεί στη συγκάλυψη της πραγματικότητας που γνωρίζει κάθε εργαζόμενος: και στις τρεις αυτές περιπτώσεις, η συγκεκριμένη μορφή απασχόλησης επιβάλλεται από τον καπιταλιστή με την απειλή της απόλυσης.
Δεδομένου ότι οι νόμοι 3845 και 3846 δημοσιεύτηκαν στις 6 και 11 Μάη του 2010, οι καπιταλιστές χρειάστηκαν ένα χρόνο προσαρμογής προκειμένου να μετατρέψουν με το ζόρι τις ισχύουσες ατομικές συμβάσεις εργασίας από πλήρους απασχόλησης σε μερικής απασχόλησης.
Το Α’ τετράμηνο του 2010 προσλήφθηκαν 151.891 άτομα με ατομικές συμβάσεις πλήρους απασχόλησης, ενώ το ίδιο τετράμηνο του 2012 με συμβάσεις πλήρους απασχόλησης προσλήφθηκαν 84.588. Παρατηρήθηκε μείωση 44,3%. Το Α’ τετράμηνο του 2010 προσλήφθηκαν 74.752 άτομα με συμβάσεις μερικής απασχόλησης, ενώ το ίδιο τετράμηνο του 2012 με συμβάσεις μερικής απασχόλησης προσλήφθηκαν 72.217 άτομα.
Αντίθετα, αυξήθηκαν σημαντικά οι εργαζόμενοι που οι καπιταλιστές-εργοδότες τούς άλλαξαν τις ατομικές συμβάσεις εργασίας και από πλήρους απασχόλησης τις μετέτρεψαν σε μερικής απασχόλησης. Το Α’ τετράμηνο του 2010 οι εργαζόμενοι των οποίων οι ατομικές συμβάσεις εργασίας μετατράπηκαν από πλήρους σε μερικής απασχόλησης ανέρχονταν σε 4.588, το Α’ τετράμηνο του 2011 εκτινάχτηκαν στις 20.045 και το Α’ τετράμηνο του 2012 αυξήθηκαν παραπέρα στις 28.796 συμβάσεις.
Η αναλογία των εργαζόμενων που προσλήφθησαν με ατομικές συμβάσεις πλήρους απασχόλησης, σε σχέση με τους εργαζόμενους με ατομικές συμβάσεις εργασίας μερικής απασχόλησης (νεοπροσλαμβανόμενους και εξαναγκασθέντες σε αλλαγή της σύμβασης από πλήρους σε μερικής απασχόλησης) το Α’ τετράμηνο του 2012 είναι 84.588/101.013 ή 0,84, το 2011 είναι 96.968/94.684 ή 1,04 και το 2010 είναι 151.891/79.340 ή 1,91. Δηλαδή, χρόνο με το χρόνο μεγαλώνει το ποσοστό των απασχολούμενων με μερική (και εκ περιτροπής) απασχόληση.
Υπάρχουν όμως σημαντικά κενά στην ενημέρωση που κάνει το ΣΕΠΕ. Δεν διευκρινίζει πώς και πόσο αμείβονται όλοι αυτοί οι εργαζόμενοι. Αμείβονται για παράδειγμα με βάση την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (ΕΓΣΣΕ) ή με βάση Κλαδική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (ΚΣΣΕ); Ποια είναι αυτή η Σύμβαση; Εχει καταργηθεί κι αν ναι, ισχύει ή όχι η λεγόμενη μετενέργεια; Τα ρωτάμε αυτά, γιατί εάν οι εργαζόμενοι αμείβονται με βάση Κλαδική Σύμβαση, οι καπιταλιστές μέχρι τις 30/4/2012 δεν είχαν το δικαίωμα ν’ αλλάξουν την ατομική σύμβαση εργασίας, ακόμη και στην περίπτωση που είχε λήξει η ισχύς της Κλαδικής Συλλογικής Σύμβασης. Δεν είχαντο δικαίωμα, γιατί στις 30/4/12 δεν είχε λήξει η ισχύς της τρίμηνης περιόδου της μετενέργειας, που έληξε στις 14 Μάη του 2012.
Εάν οι εργαζόμενοι αμείβονται με βάση την ΕΓΣΣΕ, οι καπιταλιστές μέχρι τις 14 Φλεβάρη του 2012 δεν είχαν το δικαίωμα ούτε τις ατομικές συμβάσεις εργασίας ν’ αλλάξουν ούτε τις αποδοχές να μειώσουν. Οσον αφορά τις ατομικές συμβάσεις εργασίας, δεν είχαν το δικαίωμα να τις αλλάξουν, γιατί το κατώτατο μεροκάματο της ΕΓΣΣΕ και ο κατώτατος μισθός άλλαξε στις 14/2/2012 με την Πράξη 6 του Υπουργικού Συμβουλίου και με το νόμο 4046/2012 (ο νόμος του Μνημόνιου-2).
Τα στοιχεία με τα οποία φτιάξαμε τον Πίνακα τα πήραμε από τον Πίνακα 1 του ΣΕΠΕ. Στον Πίνακα αυτό το ΣΕΠΕ αναφέρεται μόνο στον αριθμό των ατομικών συμβάσεων εργασίας που άλλαξαν και μετατράπηκαν από πλήρους σε μερικής απασχόλησης. Δεν αναφέρει όμως τον αριθμό των εργαζόμενων στους οποίους μειώθηκαν οι αποδοχές. Σε άλλο Πίνακα και συγκεκριμένα στον Πίνακα VI το ΣΕΠΕ δίνει στοιχεία για τον αριθμό των εργαζόμενων στους οποίους μειώθηκαν οι αποδοχές, είτε μέσω νέων επιχειρησιακών συλλογικών συμβάσεων, είτε μέσω ατομικών συμβάσεων. Στον πίνακα αυτό διαβάζουμε ότι την περίοδο από 12 Φλεβάρη του 2012 μέχρι 15 Μάη του 2012 μειώθηκαν οι αποδοχές 64.201 εργαζόμενων. Δεν αναφέρει, όμως, πόσο μειώθηκαν κατά κατηγορία εργαζόμενων που αμείβονται με την ίδια Κλαδική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας.
Και κάτι ακόμη. Στο δικό μας Πίνακα αναφέρουμε ότι οι καπιταλιστές-εργοδότες μετέτρεψαν 28.796 ατομικές συμβάσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης σε μερικής απασχόλησης. Συνεπώς, σ’ αυτούς τους εργαζόμενους μείωσαν τις αποδοχές. Για τους υπόλοιπους 35.405 εργαζόμενους (μέχρι να φτάσουμε τους 64.201) το ΣΕΠΕ δεν αναφέρει με ποιο τρόπο μειώθηκαν οι αποδοχές τους.
Τα ίδια τα επίσημα στοιχεία, λοιπόν, αποδεικνύουν ότι όλη αυτή την περίοδο οι καπιταλιστές-εργοδότες δρουν απροκάλυπτα. Αλλάζουν μονομερώς τις ατομικές συμβάσεις εργασίας και μειώνουν τις αποδοχές των εργαζόμενων. Και βέβαια, η πραγματική εικόνα είναι πολύ-πολύ χειρότερη απ’ αυτή που αποτυπώνει το ΣΕΠΕ. Κι ενώ αυτή είναι η πραγματικότητα, μια πραγματικότητα εργασιακού Μεσαίωνα, με τους καπιταλιστές να κάνουν ό,τι θέλουν, ο πρόεδρος του ΣΕΒ δηλώνει με θράσος χιλίων πιθήκων, σε επιστολή που έστειλε στον υπηρεσιακό υπουργό Εργασίας Αντ. Ρουπακιώτη: «Αν συμβουλευτείτε τα στοιχεία που υπάρχουν στο υπουργείο Εργασίας θα διαπιστώσετε ότι τα μέλη του ΣΕΒ, οι σύγχρονες επιχειρήσεις, φροντίζουν το ανθρώπινο δυναμικό τους, τηρούν τους εργασιακούς νόμους, καταβάλλουν τις εισφορές τους και αμείβουν με μισθούς και πολλαπλές επιπρόσθετες παροχές που ξεπερνούν τις Συλλογικές Συμβάσεις»!
Στην τύχη των Κλαδικών Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας αναφερθήκαμε την προηγούμενη εβδομάδα σε άρθρο με τίτλο «Καμιά κυβέρνηση δε θ’ ανακόψει την "κινεζοποίση" του ελληνικού λαού» και δεν χρειάζεται να πούμε τίποτα περισσότερο. Εδώ θα σταθούμε στη μείωση των κύριων και των επικουρικών συντάξεων.
Τόσο το υπουργείο Εργασίας όσο και το το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ έχουν εκδώσει τις σχετικές εγκυκλίους για την εφαρμογή του νόμου 4051/2012, που αφορά τη μείωση των συντάξεων (όπως και την εγκύκλιο που αφορά τα νέα, πετσοκομμένα επίπεδα μισθών και ημερομισθίων της ΕΓΣΣΕ). Για το ΙΚΑ οι νόμοι είναι δεδομένοι και εφαρμόζονται ήδη. Οπως είναι γνωστό, οι διατάξεις για τη μείωση των κύριων και επικουρικών συντάξεων έχουν αναδρομική εφαρμογή από την 1η Γενάρη του 2012. Τα αναδρομικά θ’ αρχίσουν να επιστρέφονται με τη σύνταξη του Ιούνη και η επιστροφή τους θα ολοκληρωθεί με τη σύνταξη του Γενάρη του 2013. Δηλαδή, από τον Ιούνη θα ξεκινήσει η μείωση των συντάξεων, ενώ για ένα οχτάμηνο αυτή η μείωση θα είναι μεγαλύτερη, προκειμένου από τους συνταξιούχους ν’ αρπαχτούν και τα αναδρομικά.
Και τώρα, ας δούμε τις «πολιτικές πρωτοβουλίες» των τελευταίων ημερών. Το ζήτημα των μισθών και των συντάξεων «πουλάει» προεκλογικά. Ανέλαβε λοιπόν –ποιος άλλος;– ο ΣΥΡΙΖΑ να το βγάλει στο παζάρι, με παρέμβασή του στον υπουργό Εργασίας Αντ. Ρουπακιώτη, από τον οποίο ζήτησε να παγώσει το νόμο 4046, που αφορά τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας. Θυμίζουμε ότι ενώ είχε ξεκινήσει η διαδικασία σχηματισμού υπηρεσιακής κυβέρνησης, ο Τσίπρας είχε ζητήσει να παγώσει και ο νόμος 4051 που αφορά το πετσόκομμα των συντάξεων. Καλά, δεν ξέρουν ο Τσίπρας και τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, ότι καμιά κυβέρνηση δεν μπορεί να «παγώσει» ψηφισμένο νόμο, παρά με νομοθετική παρέμβαση; Χωρίς Βουλή, ακόμα και αν η υπηρεσιακή κυβέρνηση είχε τέτοια αρμοδιότητα, δε θα μπορούσε να κάνει τίποτα. Φυσικά και το ξέρουν, αλλά, όπως είπαμε, η δημαγωγία «πουλάει» προεκλογικά.
Ο ΔΗΜΑΡίτης Ρουπακιώτης, δε θέλησε να κάνει στον Τσίπρα τη χάρη να δημαγωγήσει μ’ αυτό το θέμα. Αντί, λοιπόν, να σηκώσει τα χέρια ψηλά και να πει «δεν μπορώ να κάνω τίποτα», διατύπωσε ευχή προς τους καπιταλιστές να δεχτούν ένα «μορατόριουμ» στην εφαρμογή του νόμου, μέχρι που να γίνουν οι εκλογές και ν’ αποφασίσει τελεσίδικα η κυβέρνηση που θα σχηματιστεί μετά απ’ αυτές. Πιο τυπικός ο πρωθυπουργός Π. Πικραμμένος, κινήθηκε επίσης στο ίδιο μήκος κύματος: «Η κυβέρνηση αυτή δεν έχει οιανδήποτε αρμοδιότητα για τη μεταβολή του ισχύοντος νομοθετικού καθεστώτος. Ο,τι ισχύει πρέπει και να εφαρμόζεται. Τώρα είναι ένα εντελώς διαφορετικό θέμα εάν στο πλαίσιο της κοινωνικής ειρήνης, της κοινωνικής καταλλαγής, οι κοινωνικοί εταίροι μπορούν να συνεννοηθούν μεταξύ τους ώστε να αρθούν στο ύψος των περιστάσεων και να βρουν λύσεις οι οποίες δεν θα δυναμιτίζουν το κλίμα στην τόσο δύσκολη περίοδο που ζούμε».
Στη σκηνή μπούκαρε, αμέσως μετά, ορμητικός σαν ρινόκερως, ο Δασκαλόπουλος, προτείνοντας να αναλάβουν οι «κοινωνικοί εταίροι» να διευθετήσουν όλα τα ανοιχτά ζητήματα των εργασιακών σχέσεων, επικεντρώνοντας στις «ευγενείς», όπως τις χαρακτηρίζει, συμβάσεις που προβλέπουν μισθούς «20% έως 100% πάνω από την ΕΓΣΣΕ και περιλαμβάνουν πολλαπλά πρόσθετα επιδόματα και παροχές». Στο πλαίσιο αυτό, ο ΣΕΒ δήλωσε διατεθειμένος να συζητήσει την κατάργηση του νόμου που μειώνει κατά 22% τα βασικά της ΕΓΣΣΕ και την παράταση ισχύος της μετενέργειας από τους τρεις στους έξι μήνες (μετά το εξάμηνο, πάλι τέρμα οι Συμβάσεις). Ο ΣΕΒ δείχνει την πρόθεσή του να ξεφορτωθεί τις Κλαδικές και ενδεχομένως να κάνει παραχωρήσεις στην ΕΓΣΣΕ. Τα υπόλοιπα θα τα αναλάβει η «αγορά εργασίας», δηλαδή ο βούρδουλας της καπιταλιστικής διοίκησης σε κάθε επιχείρηση.
Ο Παναγόπουλος, βλέποντας ότι το θέμα δεν βολεύει καθόλου το ΠΑΣΟΚ, αλλά γίνεται ένα παιχνίδι που μόνο τον ΣΥΡΙΖΑ ευνοεί προπαγανδιστικά, αποφάσισε να την πέσει (φραστικά πάντα) στον ΣΕΒ και ν’ αντιπροτείνει τη σύγκληση από τον Ρουπακιώτη των Εθνικών Επιτροπών Κοινωνικής Προστασίας και Απασχόλησης «ούτως ώστε σε εθνικό θεσμικό επίπεδο να υπάρξει διαβούλευση για όλα τα ζητήματα (προστασία ανέργων, πολιτικές απασχόλησης, ΣΣΕ, μισθολογικό, μετενέργεια, επεκτασιμότητα συμβάσεων, Εργατική Εστία και Κατοικία κτλ.) και να υπάρξουν συμφωνίες δεσμευτικές σε τριμερές επίπεδο (εργαζόμενοι-εργοδότες-Κράτος)». Πρότεινε, δηλαδή, να γίνει αυτό που απαγορεύεται να κάνει μια υπηρεσιακή κυβέρνηση! Υπόψη, ότι μόλις πριν μια βδομάδα η ΓΣΕΕ είχε ανακοινώσει ότι θα κάνει προσφυγή στο ΣτΕ, χωρίς καν να διατυπώσει υπαινιγμό για σύγκληση τριμερών οργάνων, όπως κάνει τώρα.
Ακολούθησε ένα ξεκατίνιασμα Βενιζέλου-Δασκαλόπουλου (ο Βενιζέλος την έπεσε στους καπιταλιστές κατηγορώντας τους ότι λειτουργούσαν σαν ρουφιάνοι της τρόικας) κι ένα ξεκατίνιασμα Τσίπρα-Βενιζέλου (ο Τσίπρας ζήτησε από τον Βενιζέλο να κατονομάσει τους καπιταλιστές-ρουφιάνους της τρόικας) και η σεμνή τελετή προς το παρόν έλαβε τέλος. Ο,τι κατέγραψε ο καθένας στο πουγκί του θα φανεί στις κάλπες.
On the ground (στο έδαφος), όπως λένε «οι φίλοι μας οι Αμερικανοί», οι καπιταλιστές εξακολουθούν να ξεπατώνουν μισθούς και εργασιακές σχέσεις, με το πιστόλι στον κρόταφο των εργαζόμενων. Γι’ αυτό και οι τελευταίοι δεν πρέπει να τσιμπήσουν σ’ αυτή την προπαγάνδα. Πρέπει πίσω από το τυρί να δουν την φάκα που τους έχουν στήσει. Μια φάκα για να πάνε «μες στην καλή χαρά» στις εκλογές, με την ελπίδα ότι «κάτι μπορεί ν’ αλλάξει», ενώ μετά τις εκλογές η «κινεζοποίηση» θα συνεχιστεί.
