Της Μαρίας Βουργάνα
«Φουσκωμένος» θα είναι φέτος ο φορολογικός λογαριασμός για χιλιάδες ελεύθερους επαγγελματίες λόγω των ανατροπών που έχουν επέλθει στη φορολόγηση των εισοδημάτων τους.
Η εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων που έχουν ήδη υποβληθεί δείχνει ότι περισσότερους φόρους σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια καλούνται να πληρώσουν κυρίως οι ελεύθεροι επαγγελματίες με χαμηλά και μεσαία εισοδήματα. Η κατάργηση του αφορολογήτου ορίου των 5.000 ευρώ, η κατάργηση όλων των φοροαπαλλαγών, η επιβολή φόρου 26% από το πρώτο ευρώ του ετησίου εισοδήματος που προβλέπει το νέο φορολογικό σύστημα σε συνδυασμό με τα αυστηρά τεκμήρια διαβίωσης εκτινάσσει στα ύψη τη φορολογική επιβάρυνση εκατοντάδων χιλιάδων επαγγελματιών.
Οι ελεύθεροι επαγγελματίες κατά τη συμπλήρωση της ηλεκτρονικής τους δήλωσης θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί ενώ σε κάθε περίπτωση το «κλειδί» για τη μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης είναι τα επαγγελματικά έξοδα που είχαν το 2013.
Με το χρόνο να μετρά αντίστροφα για την εκπνοή της προθεσμίας υποβολής των φορολογικών δηλώσεων οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα πρέπει να γνωρίζουν μεταξύ άλλων τα εξής:
1. Το καθαρό εισόδημα των ελεύθερων επαγγελματιών φορολογείται από το πρώτο ευρώ με συντελεστή 26% μέχρι τις 50.000 ευρώ και 33% για το επιπλέον ποσό.
2. Για τους νέους ελεύθερους επαγγελματίες που έκαναν έναρξη εργασιών από 1η Ιανουαρίου 2013 και μετά για τα τρία πρώτα χρόνια άσκησης της δραστηριότητάς τους ο φορολογικός συντελεστής μειώνεται κατά 50% εφόσον το εισόδημα από ελευθέριο επάγγελμα δεν υπερβαίνει τις 10.000 ευρώ. Δηλαδή οι νέοι ελεύθεροι επαγγελματίες οι οποίοι το 2013 απέκτησαν εισόδημα έως 10.000 ευρώ θα φορολογηθούν από το πρώτο ευρώ με συντελεστή 13%.
3. Με την κλίμακα των μισθωτών θα φορολογηθούν οι ελεύθεροι επαγγελματίες που έχουν έγγραφη σύμβαση μέχρι 3 φυσικά ή/και νομικά πρόσωπα ή το 75% των ακαθάριστων εσόδων τους προέρχεται από ένα φυσικό ή/και νομικό πρόσωπο. Η μοναδική δαπάνη που εκπίπτει από τα ακαθάριστα έσοδα των συγκεκριμένων φορολογούμενων είναι οι ασφαλιστικές εισφορές που καταβλήθηκαν μέσα στο 2013. Κανένα άλλο έξοδο δεν αναγνωρίζεται. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες που θα φορολογηθούν ως μισθωτοί θα πρέπει να εμφανίζουν δαπάνες με αποδείξεις που να αντιστοιχούν στο 25% του εισοδήματός τους προκειμένου να εξασφαλίσουν την έκπτωση φόρου των 2.100 ευρώ που ισχύει με την κλίμακα των μισθωτών.
4. Η φορολογική δήλωση του ελεύθερου επαγγελματία υπογράφεται υποχρεωτικά από το λογιστή όταν τηρούνται απλογραφική ή διπλογραφικά βιβλία και κατά την προηγούμενη διαχειριστική περίοδο τα ακαθάριστα έσοδα υπερβαίνουν τις 50.000 ευρώ. Επίσης η δήλωση υπογράφεται υποχρεωτικά από λογιστή όταν γίνεται αυτοπεραίωση ανεξαρτήτως τζίρου.
5. Για τους ελεύθερους επαγγελματίες καταργήθηκαν όλες οι φοροαπαλλαγές που μέχρι σήμερα οδηγούσαν σε μείωση του φόρου (ενοίκια, ιατρικά έξοδα, στεγαστικό δάνειο, δίδακτρα κλπ).
6. Οι ασφαλιστικές εισφορές εκπίπτουν εξ ολοκλήρου από τα ακαθάριστα έσοδα των ελεύθερων επαγγελματιών.
7. Δεν ισχύει για τους ελεύθερους επαγγελματίες το μέτρο των αποδείξεων.
8. Στα εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ επιβάλλεται η ειδική εισφορά αλληλεγγύης με συντελεστές 1% - 4%.
9. Στο ποσό του φόρου υπολογίζεται προκαταβολή φόρου για το επόμενο έτος με συντελεστή 55%.
10. Εκτός από το βασικό έντυπο Ε1 της φορολογικής δήλωσης οι επιτηδευματίες συμπληρώνουν και συνυποβάλλουν το έντυπο Ε3 με βάση το οποίο προσδιορίζονται τα καθαρά κέρδη.
11. Οι σύζυγοι συμπληρώνουν ξεχωριστά έντυπα Ε3 αν και οι δύο είναι υπόχρεοι στην υποβολή του, λόγω επαγγέλματος.
12. Για τους φορολογούμενους με αναπηρία 67% και άνω προβλέπεται έκπτωση φόρου 200 ευρώ.
Τέλος επιτηδεύματος
Οι ελεύθεροι επαγγελματίες επιβαρύνονται με το τέλος επιτηδεύματος 650 ευρώ. Για κάθε υποκατάστημα το τέλος επιτηδεύματος ανέρχεται σε 600 ευρώ. Τέλος επιτηδεύματος 500 ευρώ θα καταβάλλουν μισθωτοί που αμείβονται με «μπλοκάκι» εφόσον έχουν έγγραφη σύμβαση με μέχρι 3 εργοδότες φυσικά ή/ και νομικά πρόσωπα, ή το 75% των ακαθάριστων εσόδων τους προέρχεται από 1 εργοδότη φυσικό ή/ και νομικό πρόσωπο.
Εξαιρούνται από την επιβολή του τέλους επιτηδεύματος οι ελεύθεροι επαγγελματίες:
· Που ασκούν τη δραστηριότητά τους σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους.
· Που ασκούν τη δραστηριότητά τους σε νησιά κάτω από 3.100 κατοίκους.
Η εξαίρεση δεν ισχύει για όσους ασκούν τη δραστηριότητά τους σε χαρακτηρισμένους από το νόμο τουριστικούς τόπους.
- Οι ελεύθεροι επαγγελματίες για τα πρώτα πέντε χρόνια από την έναρξη εργασιών.
Οι νέοι κωδικοί στο έντυπο Ε3
Νέοι κωδικοί προστέθηκαν στο έντυπο Ε3 στο οποίοι οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα πρέπει να συμπληρώσουν και να υποβάλουν πριν την υποβολή του εντύπου Ε1. Ειδικότερα:
1. Στην πρώτη σελίδα προστέθηκε ο κωδικός 591 ο οποίος συμπληρώνεται από τους ελεύθερους επαγγελματίες που φορολογούνται με τις διατάξεις της παραγρ. 1 του άρθρου 45 ν. 2238/1994, θα φορολογηθούν δηλαδή με την κλίμακα των μισθωτών.
2. Στον πίνακα ΣΤ΄ υποπίνακας δ΄ προστέθηκαν κωδικοί 516, 517, 518 στους οποίους αναγράφονται οι υποχρεωτικές εισφορές σε ταμεία (Ο.ΑΕ.Ε. κτλ). Σε περίπτωση μικτής δραστηριότητας η παραπάνω δαπάνη μερίζεται βάσει των ακαθαρίστων εσόδων.
2. Στον πίνακα Ζ΄ προστέθηκε κωδικός 348 στον οποίο αναγράφεται το φορολογητέο καθαρό αποτέλεσμα που απομένει μετά την αφαίρεση των υποχρεωτικών εισφορών σε ταμεία από τα ακαθάριστα έσοδα από κάθε πηγή αντίστοιχα. Το αποτέλεσμα αυτό θα μεταφερθεί στο έντυπο Ε1 και θα φορολογηθεί σαν εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες. Ο κωδικός αυτός συμπληρώνεται μόνο στην περίπτωση που έχει συμπληρωθεί ο κωδικός 591 της πρώτης σελίδας του εντύπου.
Τα επαγγελματικά έξοδα «κλειδί» για μείωση του φορολογικού λογαριασμού
Τα επαγγελματικά έξοδα που θα παρουσιάσουν στην εφορία οι ελεύθεροι επαγγελματίες και επιτηδευματίες αποτελούν το «κλειδί» για τη μείωση της φορολογικής τους επιβάρυνσης. Κάθε επαγγελματίας μπορεί να μειώσει το κέρδος του, μέσω των δαπανών που έχει καταχωρήσει στα βιβλία του με την προϋπόθεση βέβαια ότι δεν θα πέσει στην «τσιμπίδα» των τεκμηρίων γιατί τότε δεν θα γλιτώσει το φόρο 26% ακόμη και αν έχει ζημιές στην επιχείρηση του.
Βασική αρχή για την αναγνώριση της δαπάνης είναι να υπάρχει το ανάλογο παραστατικό (τιμολόγιο, λογαριασμός κλπ).
Τα βασικότερα έξοδα που αναγνωρίζει η εφορία είναι τα εξής
1. Ασφαλιστικές εισφορές ( Ο.Α.Ε.Ε.- ΤΣΜΕΔΕ κ.λ.π).
2. Τα ενοίκια του καταστήματος ή του γραφείου και οι δαπάνες ΔΕΗ, ΟΤΕ, ΕΥΔΑΠ κ.λ.π. Αν ο επαγγελματίας έχει έδρα το σπίτι του τότε θα μπορεί να εκπίπτει τα έξοδα αυτής της κατηγορίας, κατ' αναλογία όμως, τα οποία είναι συνήθως το 1/3 του συνολικού εξόδου.
3. Κινητό τηλέφωνο. Ως έξοδο λογίζεται το 50% του συνολικού εξόδου και έως των αριθμό εργαζομένων που απασχολεί.
4. Δαπάνες για Ι.Χ αυτοκίνητο. Ο ελεύθερος επαγγελματίας μπορεί να εκπίπτει δαπάνες όπως βενζίνες, service κ.λ.π, βέβαια δεν θα μπορεί να εκπίπτει το Φ.Π.Α των δαπανών και δεν θα υπολογίζεται η δαπάνη ανάλογα με τα κυβικά του αυτοκινήτου. Εάν το αυτοκίνητο είναι έως 1.600 κ.εκ θα χάνει το 30% της δαπάνης, ενώ εάν είναι πάνω από 1.600 κ.εκ δεν θα αναγνωρίζεται το 65% της δαπάνης. Όλα αυτά ισχύουν ακόμη και αν το αυτοκίνητο είναι μισθωμένο ή ο επαγγελματίας το έχει στην κατοχή του μέσω χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing).
5. Δαπάνες ταξιδιού: Εάν ο επαγγελματίας έχει κάποιο πελάτη ή προμηθευτή στο εξωτερικό ή σε άλλη πόλη της Ελλάδος θα μπορεί να περνάει στα έξοδά του, τα έξοδα του ταξιδιού.
6. Αγορές πάγιων. Η δαπάνη για αγορά πάγιου περιουσιακού στοιχείου (Η/Υ , laptop, αυτοκίνητο, φωτοτυπικό μηχάνημα κ.λ.π) της επιχείρησης εκπίπτει από τα έξοδα της επιχείρησης. Βέβαια εδώ ισχύει η διαδικασία των αποσβέσεων, η οποία ποικίλει ανάλογα με το είδος του πάγιου, όμως ο νόμος δίνει το δικαίωμα στην επιχείρηση εάν το πάγιο είναι αξίας έως 1.500 ευρώ κάτω να μπορεί να γίνεται ολική απόσβεση μέσα στην χρονιά.
7. Άλλα έξοδα: Γραφική ύλη, χαρτικά, έξοδα αποστολής εγγράφων, έξοδα μετακίνησης, αναλώσιμα, μισθοδοσία και έξοδα εργοδοτικών εισφορών και γενικά οποιαδήποτε έξοδα μπορούν να χαρακτηριστούν ως βασικά έξοδα της επιχείρησης που είναι προς το συμφέρον αυτής.
Πως θα αποφύγετε τον φορολογικό έλεγχο
Για τελευταία χρονιά φέτος, οι ελεύθεροι επαγγελματίες έχουν την δυνατότητα να ακολουθήσουν τη διαδικασία της «αυτοπεραίωσης» για να αποφύγουν τον φορολογικό έλεγχο. Από την 1η Ιανουαρίου 2014, το συγκεκριμένο σύστημα καταργήθηκε.
Στη διαδικασία αυτή, μπορούν να υπαχθούν εμπορικές επιχειρήσεις με ετήσια ακαθάριστα έσοδα μέχρι 300.000 ευρώ, επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών με ετήσια ακαθάριστα έσοδα μέχρι 150.000 ευρώ και ελεύθεροι επαγγελματίες με ετήσιες ακαθάριστες αμοιβές μέχρι 150.000 ευρώ.
Με το σύστημα αυτό, οι φορολογούμενοι μπορούν προαιρετικά να επαναπροσδιορίσουν τα ακαθάριστα έσοδά τους με βάση τις δαπάνες που πραγματοποίησαν, δηλαδή να δηλώσουν τεκμαρτά ακαθάριστα έσοδα. Όποιο από τα δύο ποσά είναι υψηλότερο, θα ληφθεί υπόψη για τον υπολογισμό του φόρου εισοδήματος και του ΦΠΑ.
Παράδειγμα
Ελεύθερος επαγγελματίας με εισόδημα 30.000 ευρώ
- Φόρος στο εισόδημα οικ. έτος 2013: 5.320 ευρώ
- Ειδική εισφορά αλληλεγγύης οικ. έτος 2013: 600 ευρώ
- Τέλος επιτηδεύματος οικ. έτος 2013: 650 ευρώ.
Συνολικός φόρος οικ. έτος 2013: 6.520 ευρώ.
- Φόρος στο εισόδημα οικ. έτος 2014: 7.800 ευρώ
- Ειδική εισφορά αλληλεγγύης: 600 ευρώ
- Τέλος επιτηδεύματος : 650 ευρώ.
Συνολικός φόρος οικ. έτος 2014: 9.050 ευρώ.
Επιβάρυνση: 2.530 ευρώ
