Ευρωεκλογές: Χτίζοντας την Ευρώπη μαζί με τους μετανάστες και τους πρόσφυγες

Καθώς πλησιάζουν οι ευρωεκλογές, πέντε ευρωπαϊκές οργανώσεις που υποστηρίζουν τα δικαιώματα των μεταναστών και των προσφύγων, η Arci (Ιταλία), η Cear (Ισπανία), η La Cimade (Γαλλία), η Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο RSA (Ελλάδα) και η PRO ASYL (Γερμανία) δημοσιεύουν μία κοινή διακήρυξη για την οικοδόμηση μιας Ευρώπης μαζί με τους μετανάστες και τους πρόσφυγες και την υποστήριξη των βασικών αρχών της ΕΕ. Καλούν τους πολίτες και τους υποψηφίους να συσπειρωθούν υπέρ μιας Ευρώπης που θα βασίζεται στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, στην αλληλεγγύη και την ένταξη.

Η διακήρυξη καταγγέλλει έντονα τον τρόπο με τον οποίο τα ευρωπαϊκά κράτη αγνοούν σκόπιμα τις ευρωπαϊκές και διεθνείς υποχρεώσεις τους όσον αφορά στα ανθρώπινα δικαιώματα και παραιτούνται ολοένα και περισσότερο από την ευθύνη τους να υποδέχονται τους ανθρώπους που έχουν ανάγκη. 

Ολόκληρη η κοινή διακήρυξη:

Στις 26 Μαΐου 2019, οι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα εκλέξουν τους αντιπροσώπους τους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Το διακύβευμα αυτών των εκλογών είναι σημαντικό. Οι αποφάσεις που λαμβάνονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο διαδραματίζουν σημαίνοντα ρόλο και είναι ικανές να διαφυλάσσουν τις βασικές αρχές της αλληλεγγύης, της δικαιοσύνης και της ελευθερίας, που αποτελούν τα θεμέλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σήμερα, ξενοφοβικά κινήματα απειλούν αυτές τις θεμελιώδεις αρχές αγνοώντας τα βασικά δικαιώματα και ανθρώπινες αξίες και απορρίπτοντας τους πρόσφυγες και τους μετανάστες. Εναπόκειται σε εμάς και σε ένα ισχυρό Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να μιλήσουμε και να υπερασπιστούμε τις θεμελιώδεις αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Παντού στην Ευρώπη, η κοινωνία των πολιτών καλωσορίζει τους ανθρώπους που χρήζουν προστασίας και υπερασπίζεται τα οικουμενικά ανθρώπινα δικαιώματα. Κάθε μέρα, διαφορετικές ομάδες πολιτών επινοούν νέα μοντέλα ενεργητικής αλληλεγγύης. Οι τοπικά εκλεγμένες Αρχές προσπαθούν να προσφέρουν φιλοξενία και να καλωσορίσουν τους πρόσφυγες και τους μετανάστες. Αμέτρητες ενεργείς πρωτοβουλίες αποδεικνύουν τη βούληση και την ικανότητα των κοινωνιών μας να βρουν αξιοπρεπείς απαντήσεις στα ζητήματα υποδοχής και υποστήριξης των προσφύγων και μεταναστών.

Παρόλο που οι πρωτοβουλίες αυτές συνεχίζουν να ευδοκιμούν, τα Ευρωπαϊκά κράτη εγκαταλείπουν ολοένα και περισσότερο την ευθύνη τους να καλωσορίζουν τους ανθρώπους που βρίσκονται σε ανάγκη. Με αυτόν τον τρόπο, καταργούν τις ευρωπαϊκές και διεθνείς υποχρεώσεις τους. Τα λαϊκιστικά κινήματα τρέφονται με φόβο και ξενοφοβία. Οι Κυβερνήσεις ανταποκρίθηκαν στην υποτιθέμενη «προσφυγική κρίση» με την επαίσχυντη υιοθέτηση κατασταλτικών μέτρων, αντί να εργάζονται για την ενίσχυση ενός Ευρωπαϊκού πλαισίου προστασίας και αλληλεγγύης.

Οι οργανώσεις μας, οι οποίες εργάζονται για την υποστήριξη των προσφύγων και μεταναστών, παρακολουθούν καθημερινά τις επιπτώσεις αυτών των κατασταλτικών πολιτικών. Με αυτή την διακήρυξη, θέλουμε να καταγγείλουμε τον τρόπο με τον οποίο τα Ευρωπαϊκά κράτη αμελούν ηθελημένα τις Ευρωπαϊκές και διεθνείς υποχρεώσεις τους όσον αφορά στα ανθρώπινα δικαιώματα.

• Η προτεραιότητα μιας πολιτικής αποτροπής και όχι της διάσωσης της ανθρώπινης ζωής καθιστά την ΕΕ και τα κράτη μέλη της υπεύθυνα για την αύξηση των θανάτων στη θάλασσα. Οι πολιτοφυλακές της Λιβύης και οι δικτατορίες στις πύλες της Ευρώπης οπλίζονται προκειμένου να κλείσουν οι διαδρομές διαφυγής. Πολλά πολιτικά και χρηματοδοτικά μέσα που υιοθετήθηκαν αναθέτουν ως υπεργολαβία τον έλεγχο των μεταναστών. Ο έλεγχος των συνόρων βρίσκεται στο επίκεντρο της μεταναστευτικής πολιτικής, προκειμένου να αποφευχθεί η ανάγκη παροχής υποδοχής και προστασίας των προσφύγων και μεταναστών. Η εχθρική στάση απέναντι στις Οργανώσεις εθελοντών για την Έρευνα και Διάσωση, ο αποκλεισμός λιμανιών για τους διασωθέντες ανθρώπους, η αδιαφορία για τους νεκρούς, είναι ένα βαρύ φορτίο στη συνείδηση της ανθρωπότητας.
• Με τον κανονισμό του Δουβλίνου, ο οποίος περιγράφει τα κριτήρια και τις διαδικασίες που ρυθμίζουν την ευθύνη των κρατών μελών για την εξέταση των αιτημάτων ασύλου, οι χώρες της ΕΕ έχουν θεσπίσει ένα σύστημα στο οποίο τα άτομα που χρειάζονται προστασία καταδικάζονται στην πλειοψηφία τους σε έλλειψη στέγης, περιφερόμενοι από χώρα σε χώρα ενώ η ευθύνη για τη διεκπεραίωση της αίτησής τους αποδίδεται στη χώρα εισόδου τους – συνήθως Ισπανία, Ιταλία, Ελλάδα, Ουγγαρία ή Βουλγαρία. Σήμερα γινόμαστε μάρτυρες της κατάρρευσης αυτού του άδικου συστήματος που οδηγεί σε αμφίβολες συμφωνίες, σε μία κατάσταση νομικού κενού και αβεβαιότητας. Σπάνια λαμβάνονται υπόψιν για τα πρόσωπα αυτά οι προσωπικοί τους δεσμοί.
• Με την αυξανόμενη εισαγωγή εννοιών όπως «ασφαλής χώρα καταγωγής», «πρώτη χώρα ασύλου» και «ασφαλής τρίτη χώρα», τα κράτη μέλη απαλλάσσονται από την υποχρέωσή τους να προστατεύσουν επινοώντας μία νομική αιτιολογία για απέλαση. Στην Ελλάδα και την Ουγγαρία οι οποίες εφαρμόζουν την έννοια της «ασφαλούς τρίτης χώρας», οι αιτούντες άσυλο στέλνονται πίσω σε χώρες όπως η Σερβία και η Τουρκία, προκειμένου να εξεταστούν εκεί οι αιτήσεις τους αντί στα Ευρωπαϊκά κράτη. Με την τρέχουσα έλλειψη ουσιαστικών εγγυήσεων, οι πρόσφυγες καταδικάζονται σε μια ύπαρξη χωρίς προοπτική ή προστασία. Η διαφυγή γίνεται μια μόνιμη κανονική κατάσταση για αυτούς τους ανθρώπους.
• Με την καθιέρωση των Hotspots ως πρότυπο αναφοράς για τις ευρωπαϊκές χώρες, δημιουργούνται περιοχές βίαιης ψυχολογικής αποτροπής όπου παραβιάζονται συστηματικά τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι τοπικές κοινότητες καταφεύγουν στην ξενοφοβία. Το αποκαλούμενο hotspot στην «Μόρια» Λέσβου έγινε σύμβολο του επαίσχυντου πειράματος της ΕΕ. Σε κέντρα υποδοχής, ακόμη και εκτός των ευρωπαϊκών συνόρων, οι πρόσφυγες και οι μετανάστες κρατούνται και απομονώνονται αμέσως μόλις εισέλθουν σε μια χώρα από την οποία ζητούν προστασία. Τα κέντρα αυτά αποτελούν τόπους ελέγχου, στιγματισμού ,ταπείνωσης και βίας και αντιπροσωπεύουν μια στρατηγική που χρησιμοποιείται σε μία προσπάθεια άρνησης παροχής ασύλου και αποτροπής ανθρώπων για την αναζήτηση προστασίας.

Η Ευρώπη σήμερα διανύει μία μεγάλη πολιτική κρίση. Ένα από τα συμπτώματα είναι η αποτυχία της βούλησης μέρους των κρατών μελών να ανταποκριθούν στις ανάγκες των προσφύγων και των μεταναστών, προτάσσοντας την απόρριψη, την αποτροπή και την καταπίεση. Οι μεταναστευτικές πολιτικές των Ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων και των κρατών μελών έχουν δημιουργηθεί με την εικόνα μιας Ευρώπης που δεν υποστηρίζει ούτε προστατεύει την αξιοπρέπεια και τα ανθρώπινα δικαιώματα των ατόμων που χρήζουν προστασίας. Οι θάνατοι στη Μεσόγειο και στις χερσαίες διαδρομές, οι επαίσχυντες καταστάσεις στα κέντρα υποδοχής και φιλοξενίας, η θεσμική κακομεταχείριση… όλα είναι συνέπειες αυτών των πολιτικών.

Εστιάζοντας στα μέτρα ασφαλείας που αποσκοπούν στην απομάκρυνση των προσφύγων και μεταναστών και όχι στη βελτίωση των διαδικασιών νόμιμης εισόδου, αυτές οι πολιτικές και οι αρμόδιοι για αυτές, ενισχύουν την ιδέα ότι οι πρόσφυγες και οι μετανάστες αποτελούν απειλή για την Ευρώπη. Χωρίς να ενδιαφέρονται για την εξάλειψη των φόβων, νομιμοποιούν τις ξενοφοβικές ιδεολογίες και επιδεινώνουν την διαίρεση στην ήπειρό μας.

Ως εκ τούτου, εμείς οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών που εργαζόμαστε με πρόσφυγες και μετανάστες στη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ελλάδα, την Ιταλία και την Ισπανία ζητάμε από τους πολίτες να ενεργοποιηθούν κατά τη διάρκεια αυτής της εκλογικής περιόδου. Το πολιτικό διακύβευμα είναι σημαντικό. Απαιτούμε νέες πολιτικές ασύλου και μετανάστευσης! Ζητάμε την υπεράσπιση μιας Ευρώπης που βασίζεται στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, στην αλληλεγγύη και την ένταξη! Δεσμευόμαστε να προωθήσουμε μια Ευρώπη αφοσιωμένη στις αρχές της!

Αυτή είναι η Ευρώπη που θέλουμε και η Ευρώπη που θα υπερασπιστούμε από κοινού.